4.2 farmacokinetiek: effecten van veroudering Flashcards
wat zijn top 3 farmaca bij ouderen?
cardiovasculaire middelen (hartfalen )
psychofarmaca (antidepressiva, antipsychotica, hypnotica etc)
analgetica (pijnstillers)
veranderingen absorptie bij veroudering
slikproblemen vanwege minder slokdarmmotiliteit
afhankelijk van molecuulgroottem vetoplosbaarheid, pKa, pH, mobiliteit maag- darm kanaal, grootte darmoppervlak
first pass effect / biologische beschikbaarheid
verandering distributie bij bejaarden
lichaamssamenstelling is veranderd (meer vet, minder lichaamswater)–> lipofiele stof heeft een groter/ kleiner verdelingsvolume
plasma albumineconcentratie is gedaald–> minder bindingsplaatsen–> meer vrije fractie
metabolisme veranderd bejaarden
levervolume- en doorbloeding nemen af met de leeftijd–> minder hepatische klaring
vooral afname fase I metabolisme (door CP450 enzymen)
weinig verandering fase II
denk aan genetische factoren, enzyminductoren en -remmers
verandering eliminatie bejaarden
nierfunctie en -doorbloeidng verminderen met leeftijd–> minder renale klaring
plasma renine concentratie daalt met het ouder worden–> aldosteron secretie daalt–> risico hyperkaliemie
waarvan is steady state concentratie Css afhankelijk?
afhankelijk van dosis, Vd, halfwaardetijd en doseringsinterval
wanneer Css vooral controleren?
bij farmaca met geringe therapeutische breedte
wat is formule Css?
Css= (D x t1/2)/ (Vd x In2 x T)
D= dosering t1/2= halfwaardetijd Vd= verdelingsvolume T= doseringsinterval
wat zijn gevolgen hogere Css?
krachtigere (bij)werking
grotere kans op interactie met andere farmaca
war zijn farmacokinertische interacties?
absorptie: maag/darm motiliteit
verding: eiiwtbinding
metabolisme: enzyminductoren
eliminatie: stoffen die urineflow/ pH beïnvloeden
additief (1+1=2)
synergie/ potentiering (1+1=4)
antagonisme
wat is farmacodynamiek bj ouderen?
dichtheid en gevoeligheid van receptoren kan veranderd zijn, alsmede het signaaltransductie systeem
gevolgen ziekte
verminderde compensatie (bijv minder baroreceptorfunctie )
wat zijn verschillen tussen man en vrouw?
vrouw tragere maaglediging en minder zuurproductie
man lager, zwaarder, groter bloedvolume en spiermassa, relatief minder vet
fase I sneller bij vrouwen, fase II sneller bij mannen
renale uitscheiding sneller bij mannen
vrouwen gebruiken meer geneesmiddelen en worden 5 jaar ouder