1.2 werkingsmechanisme ACTH en cortisol biosynthese Flashcards
waaruit bestaat de bijnier?
cortex en medulla
waaruit bestaat de cortex van buiten naar binnen ?
zona glomerulosa
zona fasciculata
zona reticularis
waarvoor zijn de zones in de cortex belangrijk?
zona glomerulosa: aldosteron (mineralcorticoiden)
zona fasciculata: cortisol (glucocorticoiden)
zona reticularis: androgenen
medulla: adrenaline (catecholamines)
welke zone stimuleert ACTH?
zona fasciculata–> cortisol
zona reticularis–> androsteendion
een beetje de zona glomerulose–> aldosteron
hoe gaat de biosynthese van bijnier steroiden?
cholesterol vormt de bouwsteen voor androgenen, cortisol, aldosteron
cholesterol wordt opgenomen in de darm en in de lever verpakt in VLDL. VLDL omgezet naar LDL. LDL gaat oa naar bijniercel waar het wordt afgebroken tot cholesterol en wordt gebruikt voor hormoonsynthese (80%)
cel kan zelf ook cholesterol maken uit acetylCoA, dit is 20%
wat is StAR?
StAR kan cholesterol naar mitochondrium transporteren waar het kan worden omgezet met P450SCC. hieruit ontstaat uiteindelijk d5 pregnelonon
wat doet CYP17 en waar komt het voor?
speelt een rol bij de omzetting van cholesterol tot hormonen (en cortisol)
het komt alleen voor in de zona fasciculata en zona reticularis
op welke receptoren werken ACTH en CRH?
G eiwit gekoppelde receptoren
ACTH op de melanocortin-2 receptor
CRH op de CRH receptor
hoe gaat de regulatie van cortisol afgifte?
- ACTH (hypothalamus-hypofyse-bijnier as)
- stress (verwonding, ziekte, lage temperatuur)
- biochemische stress (hypoglycemie)
wat is cortisol?
een glucocorticoid
wat doet cortisol?
het beïnvloedt glucose, vet en eiwit metabolisme
- remming eiwit synthese
- stimulering gebruik vetzuren als energiebron en verlaging gebruik glucose
- stimulering gluconeogenese en verhoging bloed glucose spiegel
wat zijn de metabole effecten van cortisol in vet?
verlaagd de insuline gevoeligheid
verlaagd verestering van vetzuren
verhoogd de lipolyse
verhoogd de glucose spiegel
wat zijn de metabole effecten van cortisol in skeletspier?
verlaagd de insuline gevoeligheid
verlaagd de eiwit synthese
verhoogd de eiwit afbraak
verhoogd de glucose spiegel
wat zijn de metabole effecten van cortisol in de lever?
verlaagd de insuline gevoeligheid
verhoogd de glycogenolyse
verhoogd de gluconeogenese
verhoogd de glucose spiegel
hoe komt cortisol voor in de circulatie?
95% gebonden aan transcortine (CBG) en albumine
voornamelijk gemetaboliseerd in de lever (reductie dubbele bidingen) en nier (oxidatie 11beta-hydroxylgroep)