3.7 osteoporose: medicamenteuze behandeling

Question 1

wat is een niet -medicamenteuze behandeling voor osteoporose?

Answer 1

lichaamsbeweging
niet roken en geen overmatig alcohol
niet teveel afvallen

Question 2

wat is preventie van osteoporotische fracturen?

Answer 2

valpreventie: (sanering medicatie, viruscorrectie, fysiotherapie): eventueel valpolikliniek

verminderen valimpact (heupbeschermers)

Question 3

wat is aanbeveling dagelijks calcium bi PT met osteoporose?

Answer 3

1000-1100 mg middels voeding
suppletie 1000 mg/dag bij <2 zuivelproducten
geef calciumsuppletie van 500 mg/dag bij 2-3 zuivelproducten

Question 4

wat is aanbeveling vitamine D?

Answer 4

iedereen met verhoogd fractuurrisico 20microgram

dagdosering > 75 microgram en periodieke hoge doseringingen afgeraden want ze geven mogelijk verhoogd valrisico

Question 5

wat zijn behandelopties medicamenteuze behandeling osteoporose in Nederland?

Answer 5

remmers botafbraak (antiresorptiva)

• oestrogenen
• SERM’s
• bisfosfonaten
• antilichamen tegen RANKL

stimulatoren botaanmaak

• teriparatide
• abaloparatide niet in NL
• romososumab recent

Question 6

welk effect hebben oestrogenen op fractuur-, kanker en cardiovasculair risico?

Answer 6

fractuur:

• 33% reductie heupfracturen
• 24% reductie alle fracturen

kanker

• 26% toename risico mammacarcinoom
• 37% reductie colorectale carcinomen

cardiovasculair
- 22% toename HVZ

Question 7

wat is interim analyse WHI conclusie over oestrogenen?

Answer 7

gunstige effect van oestrogenen met progestagenen waaronder verminderde kans op heupfracturen wegen niet op tegen de toegenomen kans op HVZ en bortkanker

Question 8

wat zijn SERMS?

Answer 8

selective estrogen receptor modulator (raloxifene)

heeft op botten en CVS een agonistische werking
op borsten en uterus een antagonistische werking

Question 9

wat is effect raloxifene?

Answer 9

reductie wervelfracturen
geen reductie aantal niet-wervel en heupfracturen
significante reductie kans mammacarcinoom

Question 10

wat zijn bisfosfonaten?

Answer 10

ze remmen functioneren osteoclasten

verlaging botturnover:

• verminderde botombouweenheden (BMU;s)
• minder diepe resorptie putjes
• minder negatieve balans in putjes met toegenomen secundaire mineralisatie

lichte stijging van de BMD en verbetering microarchitectuur

Question 11

wat is belangrijkste bijwerking bisfosfonaten?

Answer 11

maag-darm klachten

Question 12

wat zijn concerns rondom bisfosfonaten?

Answer 12

osteonecrose van de kaak, vooral bij intraveneuze toediening vanwege maligniteit

mogelijke relatie met atriumfibrillatue

atypische fracturen bijvoorbeeld in femur met dikke cortex

Question 13

wat doet densosumab?

Answer 13

het is een antilichaam tegen RANKL. voorkomt osteoclast vorming, functie en overleving

Question 14

wat zet freedom extensie trial over denosumab?

Answer 14

stijging BMD

lage fractuur incidentie

geen toename adverse events

geeft osteonecrose van de kaak, atriumfibrilleren en atypische fracturen als bijwerking

Question 15

wat zijn adviezen voor staken denosumab?

Answer 15

stop niet zomaar zonder nabehandeling te overwegen

na 3 jaar behandelen is her-evaluatie nodig voor besluit stoffen en nabehandeling (iv zoledronaat) of continueren

Question 16

wat is een teriparatide?

Answer 16

een stimulator van de potaanmaak

PTH 1-34

Question 17

hoe kan teriparatide werken?

Answer 17

PTH wordt over het algemeen gezien als een hormoon dat botverlies geeft maar als je het 1x per dag geeft remt het RANKL en stimuleert het OPG–> sterkere botten

Question 18

wat doet teriparatide?

Answer 18

stimulatie activiteit osteoblasten met initieel potaanmaak en zonder botafbraak

stimulatie activiteit osteoclasten

toename botturnover

netto positief balans botaanmaak> botafbraak

Question 19

wat is abaloparatide?

Answer 19

PTHrP 1-34

zelfde effect als teriparatide

Question 20

wat is sclerostine?

Answer 20

remmer botaanmaak
alleen geproduceerd in osteocyt
bij afwezigheid verhoogd BMD

Question 21

wat is romososumab?

Answer 21

een anti-sclerostine.

Question 22

welke medicatie start je bij alle PT’s met een indicatie voor botversterkende medicatie?

Answer 22

alendronaat of risedronaat (bisfosfataten)

als ze dit niet verdragen–> zoledronaat 5mg per infuus (bisfosfanaat) of denosumab

Question 23

wanneer overweeg je teriparatide?

Answer 23

overweeg je als eerste keuze medicatie bij postmenopauzale vrouwen met
- T score < 1.5 in de heuphals, totale heup of LWK en minstens 2 graad 2 wervelfracturen of 1 graad 3 wervelfracturen

Question 24

wanneer overweeg je romosozumab?

Answer 24

overweeg je als eerste keus medicament bij postmenopauzale vrouwen onder de 50 jaar met

• BMD T score < -2.5 en minstens 1 graad 2 of 1 graad 3 wervelfractuur of
• BMD t score < -2 en minstens 2 graag 2 of 2 graad 3 wervelfracturen
• indien zij geen MI of CVA gehad hebben

Question 25

wat is CTx en wat is BSAP?

Answer 25

CTx is een marker voor de botafbraak

BSAP is een marker voor de botombouw

Question 26

welk effect is langer? van de denosumab of bisfosfonaten?

Answer 26

bisfosfonaten