3.2 calciumstofwisseling Flashcards
wat is de rol en lokalisatie van calcium?
bot (hydroxyapatiet)
klein deel in plasma
van belang voor
- membraanpotentiaal
- signaaltransductie
- spiercontractie
- bloedstolling
- hormoonafgifte
wat is de lokalisatie en rol van fosfaat?
in bot
DNA, RNA, ATP, ADP
- fosforylering receptoren en eiwitten
- kleine fractie in serum als anorganisch fosfaat
wat is verdeling van calcium en fosfaat in skelet en extracellulair vloeistof?
skelet: calcium 99%, fosfaat 85%
extracellulaire vloeistof: calcium 1%, 15%
wat is de concentratie van calcium extracellulair en intracellulair?
extracellulair: 10^-3 M
intracellulair: 10^-6 M
Door wat wordt de regulatie van calcium homeostase intracellulair en extracellulair geregeld?
extracellulair: calciotrope hormonen: - PTH - 1,25-(OH)2D3 - calcitonine
intracellulair:
- pompen
- plasmamembraan
- mitochondrien
etc
hoe komt calcium voor in de circulatie?
50% geinosieerd calcium (actief)
40% eiwit gebonden, pH afhankelijk
10% gecomplexeerd calcium (bijv citaat, sulfaat, fosfaat)
hoe kan je gecorrigeerd calcium meten?
gecorr ca= gemeten [Ca] + ({40-[Alb]} X 0.02)= …. mmol/L
wat zijn de effecten van PTH?
mobilisatie Ca en P uit skelet via stimulatie osteoclastaire botresorptie
verhoging renale C- drempel en verlaging van de P-drempel
stimulatie 1a-hydroxylase nier
belangrijkste effect is constant houden calcium
wat is fysiologie PTH?
vrijmaken Ca uit boy
terugresorptie Ca in nieren
synthese van 1,25(OH)2D3
absorptie Ca en PO4 in darmen
zorgt er allemaal voor dat de serum calcium spiegels constant worden gehouden
wat is relatie tussen serum calcium en PTH?
hoe meer calcium, hoe minder PTH
hoe gaat synthese vitamine D?
inactief vitamine D komt binnen via voedsel of UV straling
het gaat naar de lever waar het wort omgezet tot 25(OH)D3. bij een lage concentratie Ca/ hoge concentratie PTH. lage fosfaatconcentratie, wordt het omgezet tot actief vitamine D
wat doet vitamine D wanneer het actief is?
het remt, wanneer er teveel is, zijn eigen aanmaak met 24-hydroxylase enzym (bevindt zich in nier).
het zorgt voor intestinale absorptie van calcium
hoe gaat intestinale absorptie van calcium?
actief transport
- afhankelijk van 1.25-(OH)2D3
- verzadigbaar
passief transport
- afhankelijk gradiënt lumen vs bloed
wat is het effect van calcitonine?
directe remming osteoclastaire botresorptie
receptoren in de hersenen (pijn?)
geen duidelijke effecten calcium huishouding bij verwijderen schildklier
geen duidelijke effect en calcium huishouding bij medullair schildkliercarcinoom
het speelt een ondergeschikte rol in de calciumhuishouding
waarvoor is PO4 (fosfaat) nodig?
bot (mineralisatie) DNA fosforylering van receptoren, eiwitten energie opslag (ATP) zuur-base buffer
waar bevindt PO4 zich?
bot, intracellulair (meer calcium) en extracellulair
welke hormonen zijn betrokken bij de fosfaathuishouding?
PTH
Vitamine D
FGF23
wat doet PTH bij de fosfaat huishouding?
remt NaPi transport in de nier waardoor remming P reabsorptie
stimuleert 1-a hydroxylase waardoor verhoogde productie vitamine D
stimuleert osteoclaire botresorptie via de osteoblast (stimulatie RANKL, remming OPG)
wat doet vitamine D bij de fosfaathuishouding ?
stimuleert calcium en fosfaat absorptie in de darm
stimuleert osteoclaire botresorptie
stimuleert productie van FGF23
wat doet FGF23?
remt NaPi–> minder fosfaat reabsortpie
remt vitamine D–> minder fosfaat absortpie
zorgt bij beide gevallen voor een hypofosfatemie
wat doet teveel FGF23?
fosfatonine= fosfaturische factor
leidt tot fosfaatverlies via de nier
soms aangeboren verhoogde spiegels van FGF23
soms verworven
wat zijn klachten van hypofosfatemie?
skelet: rachitis (jeugd) osteomalacie (ouderen) met verkrommingen, bospijnen en breuken
spieren: spierpijn en spierzwakte
dysfunctie van hart en hersenen
wat zijn kenmerken van vitamine D tekort?
risicogroep zijn bejaarden en allochtonen
leidt tot mineralisatie defect skelet en secundaire hyperparathyreoidie
lage inneming van calcium doet bij vitamine D tekort de ernst van de secundaire hyperparathyreoidie toenemen
welke soorten hyperparathyreoiden zijn er?
primaire hyperparathyreoidie:
- toegenomen PTH-afgifte op basis van primaire bijschildklierziekte
secundaire hyperparathyreoidie:
- toegenomen PTH afgifte als gevolg van langdurige hypocalciemie
tertiaire hyperparathyreoidie
- autonome PTH-overproductie
wat zijn neurologische symptomen van hypercalciemie?
concentratiestoornissen
depressie
verwardheid, coma
verminderde spierkracht
wat zijn gastrointestinale symptomen van een hypercalciemie?
misselijk, braken
obstipatie
ulcus pepticum, pancreatitis
wat zijn urologische symptomen hypercalciemie?
polyurie
nierstenen
wat zijn cardiale klachten hypercalciemie?
ritmestoornissen
- bradycardie
- AV blok
waarom zijn calcium en fosfaathuishouding van belang?
voor het functioneren van het organisme
wordt geregeld door hormonen zoals PTH, vit D, FGF23 via darmen, nieren, skelet
verstoring kunnen leiden tot klachten of zelfs overlijden
