1.1 centrale zenuwstelsel en de endocriene organen

Question 1

welke 2 systemen zijn er?

Answer 1

zenuwstelsel: netwerk van cellen met uitlopers die contact maken

endocrien systeem: hormonen via bloedsomloop

Question 2

waarom is er een endocrien systeem?

Answer 2

voor communicatie tussen cellen en celsystemen via hormonen

Question 3

wat zijn hormonen?

Answer 3

hormonen circuleren in het bloed en ze werken op doelwitcellen op afstand

Question 4

hoe weet een hormoon wat een doelwitcel is?

Answer 4

doordat er receptoren op afstand aanwezig zijn

de doelwitcellen reageren op hormonen waarvoor ze receptoren hebben

het effect is afhankelijk van geprogrammeerde respons van de doelwitcel

Question 5

welke 2 soorten receptoren heb je?

Answer 5

kernreceptor

membraanreceptor

Question 6

wat zijn 3 typen van communicatie via hormonen?

Answer 6

endocrien: hormonen worden via bloedbaan naar doelwitcel vervoerd
paracrien: de receptoren waar de hormonen op werken eigen op naastliggende cellen
autocrien: cel scheidt hormoon uit die werkt op een receptor van diezelfde cel

Question 7

wat zijn de 8 belangrijkste endocriene klieren?

Answer 7

hypothalamus
hypofyse
schildklier
bijschildklier
bijnier
testis
ovarium
pancreas

Question 8

wat is de endocriene as?

Answer 8

hypothalamus scheidt een hormoon uit wat de hypofyse voorkwab stimuleert tot het uitscheiden van hormonen. dit hormoon activeert de endocriene klieren welke hormonen gaat uitscheiden die effect hebben op doelwit organen.

er is negatieve feedback vanuit de perifere klieren en hypofyse voorkwab

Question 9

wat is een endocriene ziekte? noem 5 voorbeelden

Answer 9

een endocriene ziekte is een hormonale disbalans

acromegalie
ziekte van cushing
ziekte van Addison
ziekte van graves
ziekte van Hashimoto

Question 10

waaruit bestaat de hypofyse?

Answer 10

uit een hypofyse voorkwab en -achterkwab

Question 11

hoe wordt de hypofyse voorkwab aangestuurd?

Answer 11

de kleine neuronen in de hypothalamus;amus geven hun hormonen af aan het bloedvat in de hypofysesteel. dit wordt afgegeven in de hypofyse voorkwab en stimuleren de productie van de hypofyse voorkwab.

Question 12

hoe wordt de hypofyse achterkwab aangestuurd?

Answer 12

in de hypothalamus liggen neuronen met uitlopers tot aan de hypofyse achterkwab. ze geven hier hun neurotransmitters af

uitlopers uit hypothalamus geven hormonen af aan de hypofyse achterkwab waar ze worden opgeslagen en dan afgegeven aan het bloed. er vindt dus GEEN productie plaats van de hormonen zelf

Question 13

welke hormonen worden gesecreteerd via de hypofyse achterkwab (neurohypofyse of posterior pituitary)?

Answer 13

oxytocine: baarmoedercontractie, borstklier bij zorgen
ADH: stimuleert reabsorptie van water in de nier- bloeddruk

Question 14

welke hormonen worden geproduceerd door de hypofyse voorkwab?

Answer 14

TSH (schildklier as)
ACTH (bijnier as)
FSH en LH (gonade as)
GH (hele lichaam)
prolactine, PRL: (melkproductie)
endorfines (pijn receptoren)

Question 15

hoe zie je histologisch verschil tussen hypofyse voor en achterkwab?

Answer 15

achterkwab is lichter dan de voorkwab

Question 16

wat is de verdeling van de hormoon producerende cellen in de hypofyse voorkwab en welk hormoon produceren ze?

Answer 16

50% somatotroop (GH)
20% corticotroop (ACTH)
15% lactotroop (PRL)
10% gonadotroop (LH, FSH)
5% thyrotroop (TSH)

Question 17

wat is de hypothalamus hypofyse bijnier-as?

Answer 17

hypothalamus (CZS) geeft CRH (en beetje vasopressine) af wat de hypofyse voorkwab stimuleert voor productie van ACTH.
ACTH stimuleert de bijnier voor het maken van cortisol.

Cortisol geeft negatieve feedback op hypofyse voorkwab en CZS

Question 18

wat is de hypothalamus hypofyse schildklier as?

Answer 18

hypothalamus geeft TRH af wat de hypofysevoorkwab stimuleert ter productie van TSH. TSH zorgt dat de schildklier T4 gaat produceren.

T4 wordt omgezet tot T3 wat negatieve feedback geeft

Question 19

wat is de hypothalamus hypofyse groeihormoon as?

Answer 19

hypothalamus geeft GHRH af wat de hypofyse voorkwab stimuleert voor de productie van GH.
GH heeft oa effect op de lever en zorgt zo voor productie van IGF-1

IGF-1 geeft negatieve feedback. negatieve feedback ook door somastostatine uit hypothalamus

ghreline stimuleert de GHRH afgifte en de hypofyse voorkwab

Question 20

wat is de hypothalamus hypofyse gonaden as?

Answer 20

hypothalamus geeft GnRH af wat de hypofyse voorkwab simuleer tot productie van LH en FSH. LH en FSH stimuleren de testis/ ovarium tot productie van steroidhormonen: testosteron, oestradiol, progesteron

Question 21

hoe gaat de prolactine afgifte?

Answer 21

het wordt met name geproduceerd om de melkafgifte te stimuleren

zuigen baby zorgt voor stimulatie van neuronen in de hypothalamus waardoor uiteindelijk prolactine geproduceerd wordt

dopamine wordt onderdrukt (dopamine heeft negatief effect op hypofyse)

Question 22

met wat staat de afgifte van GH, PRL, TSH en ACTH in relatie?

Answer 22

circadiaan ritme en slaap

GH, TSH en PRL zijn in hoge concentraties aanwezig tijdens slaap
ACTH is juist laag in de nacht en loopt in de ochtend weer op

Question 23

wat is de rol van bindende eiwitten bij de bepaling van hormoonspiegels?

Answer 23

als er meer bindend eiwit in het bloed zit zal de vrije fractie van het hormoon altijd gelijk blijven maar de totale fractie (vrij + gebonden) neemt toe

vrije fractie zal dus altijd gelijk blijven doordat het lichaam zich zo snel herstelt

door veranderen concentratie van bindende eiwit verandert de totale maar niet de vrije hormoon concentratie

Question 24

wat doet de eiwit binding?

Answer 24

eiwit binding vindt hormonen

het voorkomt activiteit en afbraak van het hormoon