2.3 pathogenese van auto-immuun schildklierziekten Flashcards
wat doet het immuunsysteem?
beschermen tegen ziekteverwekkers en tumoren
het vereist een goede herkenning van lichaameigen vs lichaamsvreemde stoffen
waar zitten de lymfocyten en wat doen ze?
t-lymfocyten in thymus
b-lymfocyten in beenmerg
ze zijn tolerant tegen lichaamseigen antigenen
verlies van tolerantie leidt tot auto-immuun ziekten
uit welke 2 componenten bestaat de tolerantie?
centrale tolerantie: anti-zelf lymfocyten verwijderen (apoptose). lymfocyten verwijderen die misschien lichaamseigen componenten gaan herkennen
perifere tolerantie: controle door regulatoire T-lymfocyten
wat kan leiden tot auto-immuunziekten?
genen en omgevingsfactoren kunnen leiden tot verlies van tolerantie
waarin worden auto-immuun ziekten onderverdeeld?
systemische auto-immuunziekten en orgaanspecifieke auto-immuunziekten
wat is een schildklier auto-immuunziekte (AIZ)?
het is de meest voorkomende orgaanspecifieke AIZ
Hashimoto thyreoiditis (HT) ziekte van graves (ZvG)
wat zijn klinische symptomen van HT?
als gevolg van te weinig schildklierhormoon: hypothyreoïdie
traag, snel moe, gewichtstoename, koud
accumulatie van matrix glycosaminoglycanen in weefsel: vergrote tong, verdikte huid, oedeem in gelaat
wat zijn klinische symptomen van graves?
als gevolg van te veel schildklierhormoon: hyperthyreoïdie
hartkloppingen, serveer, gewichtsverlies, warm (zweten)
hyperpigmentatie, dun haar
wat zijn vaak voorkomende oorzaken van struma?
autoimmuun thyreoiditis
goedaardige knobbels in de schildklier
kwaadaardig schildklierlijden
ontsteking van de schildklier
wat is de pathofysiologie van HT?
forse infiltrare van T en B lymfocyten en andere immuuncellen in de schildklier
lokaal geactiveerde auto-reactieve T-lymfocyten (Tg)
wat is de pathofysiologie van ZvG?
minimale infiltratie T lymfocyten in de schildklier
beperkte schildklierschade
lokaal geactiveerde auto-reactieve T lymfocyten (TSHR)
tegen wat heeft iemand met HT auto-antistoffen?
auto-antistoffen tegen Tg en thyroidperoxidase (TPO)
waartegen hebben mensen met ZvG auto-antistoffen?
Tg en TPO
stimulerende auto-antistof tegen TSHR
auto-antistof gedreven schildklier activatie
wat zijn vergelijkende laboratoriumstudies in PT’s met ZvG en HT?
ZvG: TPO Ab 45-80% Tg Ab 12-30% TSHR Ab (vooral stimulerend: 80-100%) TSH verlaagd T3, T4 verhoogd
HT TPO Ab 95% Tg Ab 50-60% TSHR Ab (vooral blok) 6% TSH verhoogd T4, T3 verlaagd
wat is foetale-neonatale graves?
foetale hyperthyreoïdie bij 1-5% van alle zwangerschappen bij vrouwen met ZvG
bij 20% leidt het tot intra-uteriene vruchtdoor
ontwikkelt zich pas in 3e trimester. dan gaan igG antistoffen van moeder naar kind maar hier vallen ook de TSHR Ab onder.
wat zijn klinische tekenen van neonatale graves?
verhoogde hartslag rusteloosheid versnelde ademhaling struma groeiachterstand
wat is de behandeling voor neonatale graves?
schildklierremmende medicatie (thiomides) adrenerge betareceptor blokkers
remissie meestal binnen 3-12 weken na geboorte
wat zijn risicofactoren voor auto-immuun schildklierziekten?
omgevingsfactoren
- voedsel inname van jodium
- roken
- infectie
- stressvolle levensgebeurtenissen
vrouw zijn
genetica
hoezo is voedsel inname van jodium een risico factor voor AIZ schildklierziekten?
groter aantal jodium residuen in het Tg molecuul. deze daardoor meer immunogeen
waaruit bestaat de ziekte van Graves (een syndroom)?
het is een syndroom wat bestaat uit
- hyperthyreoïdie
- struma
- opthalmopathie: proptosis
- dermopathie: presidiaal myxoedeem
wat is graves’ opthalmopathie?
komt bij 25-50% PT’s voor
het is een combi van
- oedeem
- exopthalmus (uitpuiling oog)
- ontsteking
- corneale ulceraties
- blindheid
wat zijn risicofactoren voor graves’ opthalmopathie?
vrouw zijn (verloopt wel ernstiger bij mannen)
roken: verhoogd de kans op GO ontwikkeling 7-8 maal
polymorfismen
wat is de behandeling van graves’ opthalmopathie?
controle hyperthyreoïdie
milde GO: afwachtend beleid
- selenium supplementaire
matig-ernstige GO: corticosteroïden, rehabilatieve chirurgie
visbedreigende GO: hoge dosis corticosteroïden, operatief (decompressie)
wat zijn andere behandeling opties voor GO?
immuunmodulerend
- IV immunoglobulines
- cyclosporine
- octreotide
- biologicals
orbitale radiothérapie
