3.1: Translocatie t(9;22) bij patiënten met chronische myeloide leukemie

Question 1

Bloedplaatjes verhoogd bij CML

Answer 1

Door verhoogd aantal megakaryocyten in beenmerg
-> Deze hebben ook allemaal het fusie-gen

Question 2

Onderzoek voor bevestiging diagnose CML

Answer 2

• Cytogenetisch onderzoek van beenmergcellen
• Moleculair onderzoek voor BCR-ABL fusiegen

Question 3

Reactie van een cel op DNA-schade

Answer 3

• Aanzetten van DNA herstelmechanismen
• Incorrect DNA schade herstel: cel gaat dood
• Incorrect DNA schade herstel / Cel gaat niet dood: mutatie gevolgd door transformatie

Question 4

DNA-schade

Answer 4

• Waarneembaar met een microscoop: Chromosoom-afwijkingen
• Niet waarneembaar met een microscoop: punt-mutaties, micro-deleties, micro-inserties, etc.

Question 5

Translocatie bij patiënten met CML:

Answer 5

• Chromosoom 22 is een stukje korten geworden -> philadelphia chromosoom
• Chromosoom 9 is een stukje langer geworden

Question 6

Fusie-eiwit door translocatie t(9;22)

Answer 6

Het BCR-ABL gen product is een nieuw fusie eiwit: Een tyrosine kinase: p210 BCR-ABL Fusie eiwit

• Komt tot expressie in het cytoplasma van de cel
• Is een enzym: beïnvloed andere eiwitten

Question 7

Blokkeren van BCR-ABL

Answer 7

Kan worden gedaan door imatinib -> tyrosine kinase inhibitor, welke bindt op de plek waar ATP zou moeten binden aan BCR-ABL eiwit

Question 8

Imatinib resistentie

Answer 8

Over tijd kan imatinib zijn werking verliezen. Het DNA dat codeert voor de pocket van het BCR-ABL gen waarin ATP kan binden, kan weer muteren waardoor imatinib niet meer kan binden, maar ATP nog wel: Imatinib resistentie -> mutaties in het Abl1 gedeelte van het BCR-ABL fusie-eiwit

-> Overgang naar acceleratie fase en blasten fase

Question 9

Wat te doen bij Imatinib resistentie

Answer 9

• Varianten van Imatinib gemaakt: dasatinib, nilotinib, ponatinib
• Als dit ook niet werkt -> stamceltransplantatie

Question 10

AML

Answer 10

• Onrijpe blasten in bloed
• AML gedraagt zich bij elke patiënt anders -> prognose kan je maken op basis van chromosoomafwijkingen (karyotypering)

-> Gunstig: chemo
-> Ongunstig: chemo + stamceltransplantatie

Question 11

Verschijnsel bij overgaan van CML naar AML

Answer 11

Er worden vaak additionele cytogentische afwijkingen waargenomen (3e 8 chromosoom)