W4 HC 4: Inleiding hemostase Flashcards
Wat is de volgorde van belang bij vaatwandschade?
- Vaatwand en endotheel
- Trombocyten (primaire hemostase)
- Stollingsfactoren (secundaire hemostase)
Wat zijn de functies van endotheel en de vaatwand?
- Anticoagulante rol
- Procoagulente rol
- Na trauma: vasoconstrictie
Wat is de anticoagulente rol van endotheel?
- Barriere bloedstroom en subendotheel
- Productie van stollingsremmers
Wat is de procoagulente rol van endotheel?
Secretie van von Willebrand factor
Hoe zorgen bloedplaatjes voor de primaire hemostase?
- Adhesie (hechting aan kapotte vaatwand)
- Aggregatie (hechting aan elkaar)
Wat gebeurt er bij de activatie van bloedplaatjes?
De vormverandering van plakje naar voorwerp met wat uisteeksels zodat het beter kon binden aan elkaar en aan de wand
Wat activeren bloedplaatjes?
Antagonisten op de bloedplaatjes
wat zijn kenmerken van vol Willebrand factor?
- Opgeslagen in endotheel
- Komt vrij bij schade
- Dient als lijm voor trombocyten
- Dragereiwit van FVIII
Wat kan er gebeuren bij te weinig von Willebrand factor en/of te weinig trombocyten?
Bloedingsneiging
Wat kan er gebeuren bij teveel von Willebrand factor en/of te veel trombocyten?
Hogere kans op hart- en vaatziektes (door makkelijker stollen)
Wat is de secundaire hemostase?
De trombose ophoping wordt verstevigd door een fibrinedraden-netwerk
Waar worden de stollingsfactoren gemaakt?
In de lever
Welke stollingsfactoren zijn afankelijk van vitamine K?
- Factor II, VII, IX en X
- Prot S en C
Wat is de belangrijkste start van secundaire hemostase?
Tissue factor
Wat is de tissue factor?
Cascade van enzymactiviteit in aanwezigheid van Ca en fosfolipiden -> rustende stollingsfactoren worden geactiveerd door contactoppervlakte
Wat is het doel van stollingsfactoren?
Om fibrine te krijgen
wat zijn de stollingsremmers? Waarvoor zijn deze?
- TFPI, APC, prot S en antithrombine
- Anders is er teveel stolling
Wat is de werking van plasmine?
Knipt fibrine na aanmaak door D-dimeren, zodat het stolsel weer oplost
Wat zijn symptomen van bloedneigingen?
- Spontaan blauwe plekken
- Gewrichtsbloedingen
- Bloedingen bij operaties/kiesextracties
- Veel menstruatiebloed
- Slijmvliesbloedingen
- Petechien
Wat kan worden getest voor de werking van primaire hemostase?
- Aantal en functie trombocyten
- Hoeveelheid en activiteit von Willebrand factor
Wat kan worden getest voor de werking van secundaire hemostase?
- Fibrinevorming door stollingsfactoren (PT en aPTT)
- Leverfunctie
- Vitamine K
Welke stollingsfactor is te weinig aanwezig bij een normale aPTT en verlengde PT?
Factor VII
Welke stollingsfactor is te weinig aanwezig bij een verlengde aPTT en normale PT?
Factor VIII, IX en XI
Wat zijn verschillende soorten stoornissen in primaire hemostase?
- Verworven: trombocytopathie en trombopenie
- Aangeboren: ziekte van von Willebrand
Wat zijn verschillende soorten stoornissen in secundaire hemostase?
- Verworven: door medicatie, leverfalen en vitamine K deficientie
- Aangeboren: hemofilie A en B
Hoe hoog is de bloedingsneiging bij hemofilie?
Afhankelijk van de ernst: <40% mild <5% matig ernstig <1% ernstig Vanaf matig ernstig kans op spontane bloedingen
Bij wie komt hemofilie eigenlijk alleen maar voor?
Bij mannen, X-gebonden ziekte
Wat is het verschil tussen hemofilie A en B?
- A: tekort aan factor VIII
- B: tekort aan factor IX
Wat zijn symptomen van (matig) ernstige hemofilie?
- Gewrichtsbloedingen
- Spierbloedingen
- Hersenbloedingen
- Bloedingen na operaties
- Bloeding na prikken
Wat is het gevaar van gewrichtsbloedingen?
Bij het vaak optreden kan gewrichtsschade optreden
Hoe wordt hemofilie behandeld?
- Toedienen van stollingsfactoren voor tijdelijke vervanging (doet patient zelf)
- Profylactisch
- Therapeutisch
Wat is het verloop van fibrinolyse (afbreken van fibrine)?
Plasminogen wordt omgezet tot plasmine door tPA -> fibrine wordt geknipt tot D-dimeren
Wat is het proces van PT?
FVIIa wordt omgezet tot FXa en FVa -> zorgt voor trombonine -> fibrine
Wat is het proces van aPTT?
Cofactor PK activeert FXIIa -> activeert FVXIa -> activeert FIXa en FVIIIa -> activeert FXa en FVa -> trombonine -> fibrine
Wat zijn de routes van stollingsfactor activatie?
- XII -> XI -> XI -> X -> trombonine -> XIII en fibrine
- Tissue factor (VII) -> X -> trombonine -> XIII en fibrine
