Stress, coping, aanpassing en gezondheid Flashcards
uitleg: interactional model
objectieve gebeurtenis + persoonlijkheidsfactoren = invloed van de gebeurtenis
de invloed van een gebeurtenis is afhankelijk van de interactie met persoonlijkheidsfactoren
uitleg: transactional model
3 effecten van persoonlijkheid
persoonlijkheid beinvloedt:
(1) de manier waarop men omgaat met problemen (copingsmechanisme)
(2) de manier waarop men gebeurtenissen beoordeelt en interpreteerd
(3) de gebeurtenis zelf
focus op de wederzijdse impact tussen persoonlijkheid en situaties
uitleg: health behavioural model
interactional model
+
persoonlijkheid heeft een indirecte invloed op gezondheid, door te bepalen hoe iemand zich gedragd
bv. lage conscientieusheid -> sneller kiezen voor gezondheidsverschlechterende factoren bv. roken
uitleg: predispositional model
persoonlijkheid en ziekten worden bepaald
door biologische dispositie
uitleg: illness behavioral model
definitie: ziekte
definitie ziekte: objectief meetbaar abnormaal fysiologisch proces
persoonlijkheid heeft invloed hoe iemand lichamelijke sensaties waarneemt
en
persoonlijkheid heeft invloed hoe iemand aandacht besteed aan deze sensaties
-> persoonlijkheid beinvloedt gedrag tijdens een ziekte
3 overeenkomstige attributies van stressoren
stressoren
(1) zijn extreem
(2) zijn oncontroleerbaar
(3) worden veroorzaakt door tegenstrijdige neigingen
uitleg: general adaption syndrome (GAS)
reactie op stressoren in 3 fases
(1) fase van alarmering; fight or flight reactie -> activatie sympathisch zenuwstelsel
(2) fase van verzet: lichaam blijft werken boven het eigen kunnen -> kost veel energie
(3) fase van uitputting: de weerstand van de lichaam gaat omlaag -> vatbaarder voor ziekten
Holmes en Rahe: major life events
lijst van grote levensgebeurtenissen die als stressoren gelden
grote levensgebeurtenis -> er moet aanpassing plaatsvinden
hoeft niet per se negatief te zijn (bv trouwen)
uitleg: daily hassles (dagelijkse romslomp)
oorzaken van stress in het dagelijkse leven
hoge mate van kleine stressoren op lange termijn -> leiden onder fysieke en psychische symptomen
4 types van stress
(1) acute stress: plotselinge stress van grote omvang -> hoofdpijn, hartkloppingen en gespannen gevoel
(2) episodische acute stress: acute stress die meerdere malen terugkeert -> lange termijn kan leiden tot depressie/hypertensie
(3) traumatische stress: grote hoeveelheid acute stress na traumatische gebeurtenis -> PTSD
(4) chronische stress: elk dag stress. kan leiden tot chronische ziekten of problemen met immuunsysteem
belangrijk: stress blijkt additieve effecten te hebben
Lazarus en Folkman
beoordeling van stress in 2 stappen
(1) primary appraisal - waarnemen en interpreteren als bedreiging
(2) secondary appraisal - besef niet in staat te zijn met gebeurtenis om te gaan
(1) en (2) moeten aanwezig zijn -> stress aanwezig
3 vormen van attributiestijlen
(1) extern vs intern
(2) stabiele vs instabiele
(3) globaal vs specifiek
optimisten: instabiel en specifiek
pessimisten: stabiel en globaal
meten met:
Peterson: Content analyse of verbatim explanations
CAVE
uitleg: dispositionele optimisme
en
optimistic bias
dispositionele optimisme:
verwachting dat de toekomst veel positieve en weinig negatieve gebeurtenissen bevat
optimistic bias:
mensen neigen ertoe risico’s op negatieve gebeurtenissen te onderschatten
3 positieve emotiecopingsstrategieen
(1) positive reappraisal: focus op de positieve kant
(2) problem focused coping: onderliggende probleem van stress proberen op te lossen
(3) creating positive events: creeren van positive “time outs” wanneer man stress ervart
uitleg: positive psychology
focus op positieve emoties en de rol van positieve emoties op gezondheid en ziekten
