Stenen Metafylaxe & Follow-up

Question 1

Of steenvorming plaatsvindt is afhankelijk van twee processen, noem ze

Answer 1

1. Kristalvorming, concentratie mineralen in de urine
2. Aggregatie, bepaalde RNA-eiwitten

Question 2

Metabool onderzoek bestaat uit …

Answer 2

Anamnese
Steenanalyse
Beeldvorming
Urine lab
Serum lab
24-uurs urine

Question 3

Belangrijke vragen in je anamnese bij steenlijden zijn

Answer 3

• VG steenlijden
• Familieanamnese
• Urineweginfecties
• Leefstijl (hydratie, activiteiten)
• Dieetexcessen (ice tea, chocola)
• Interne afwijkingen (malabsorptie, medicatie)

Question 4

Juist of onjuist

Immobilisatie is een risicofactor voor steenvorming vanwege de verminderde peristaltiek (en dus afvloed) in de urinewegen

Answer 4

Onjuist
(Anderzijds struvietstenen wel met stase geassocieerd)

verminderde belasting skelet -> ontkalking -> hypercalciurie -> steen

Question 5

Met een diurese van ….L/dag halveert de kans op recidief met 50%

Answer 5

> 2,5L

Question 6

Op welke momenten van de dag is de urine het meest geconcentreerd?

Answer 6

’s Nachts en na de maaltijden

Question 7

Juist of onjuist

Meer vochtinname leidt tot meer calciumcitraat in de urine en dus hoger risico op steenvorming

Answer 7

Onjuist
Lager risico op steenvorming

Want CaCitraat voorkomt andere binding calcium (oxalaat/fosfaat)

Question 8

Juist of onjuist

Inname van vocht en vruchtensappen verhoogt de citraatexcretie

Answer 8

Juist

Question 9

Juist of onjuist

Inname van alcohol en caffeine stimuleren de calciumexcretie

Answer 9

Juist

Alcohol ook urinezuur (zuurbier is wel een ding, zure koffie niet)

Question 10

De stof die thee, rabarber, spinazie, etc een risico voor steenvorming maakt is …

Answer 10

oxaalzuur

Question 11

Juist of onjuist

Inname van vruchtensap en softdrinks verhoogt de calciumexcretie

Answer 11

Juist, suiker verhoogt de calciumexretie

Netto effect vruchtensap = gunstig, voor frisdrank ongunstig (want fosfaatrijk)

Question 12

Hoe verlagen vezels de kans op steenvorming?

Answer 12

• Sneller transport -> lager oxaalzuur
• Hogere alkalibelasting -> hoger urine pH -> hoger urine citraat (=oxaalzuurremmer)

Uitzondering: sommige vezels zijn rijk aan oxaalzuur

Question 13

Juist of onjuist

Het advies is niet meer dan 6 gram zout per dag te eten

Answer 13

Beiden.
Advies voedingscentrum & hartstichting: max 6 gram.
Als metafylaxe: max 4-5 gram aanhouden.

In dieetstudies geen rol Na. Kalium beschermt.

Question 14

Juist of onjuist

Het advies is dierlijk eiwit max 2 g/kg/d

Answer 14

Onjuist
Metafylaxe: max 1 g/kg/d
Spieropbouw sporters: 1,2-2 g/kg/d

Question 15

Juist of onjuist

Calciuminname beschermt tegen steenvorming

Answer 15

Ligt eraan:
In dieet wel, als supplement niet

Hypercalciurie bij botonkalking bijv is ook gerelateerd aan steenvorming

Question 16

Hoe verhogen dierlijke eiwitten de kans op steenvorming?

Answer 16

Zwavel uit dierlijk eiwit -> metabole acidose -> minder reabsorptie calcium want calcium aan sulfaat gebonden in nefron -> hypercalciurie

Ezelsbrug: spieropbouw en botafbraak

Question 17

Noem de belangrijste soorten infectiesteen

Answer 17

1. Struviet: Mg Ammon Fosfaat
2. Ammonium uraat
3. Hoog koolstof apatiet = hoog koolstof Ca Fosfaat (brushiet)

STRuviet - STRangurie en STase

Question 18

Hoe verlaagt vochtinname de vorming van nierstenen?

Answer 18

• Verdunning
• ?binding Ca en Mg uit hard water
• Verhoogt citraat excretie

Citraat is oxaalzuurremmer

Question 19

Welke steen is een lastige steen om te opereren en lastig als je daarvan een recidief hebt:

• urinezuur
• struviet
• brushiet

Answer 19

Brushiet: Boeve zegt: lastigste steen bij een recidief want keihard en glad

Question 20

Meer citroenzuur remt de kristalvorming op twee manieren
Beschrijf die twee

Answer 20

• vangt calcium weg door eraan te binden
• zorgt voor een beter effect van het tamm-horsefall eiwit

Question 21

Welke stenen zijn door een dual-energy CT goed te onderscheiden?

Answer 21

Urinezuur van cysteine

Waardoor je dus kan gaan alkaliseren ipv opereren igv urinezuur stenen zonder eerst een steen analyse te doen

Question 22

Bij welke 3 van de 5 oorzaken voor steenvorming is het geven van kaliumcitraat de juiste behandeling?
- hypercalciurie
- hypocitraturie
- hyperoxalurie
- hyperuricosurie
- hypomagnesurie

Answer 22

Bij:

• Hypercalciurie (kan ook met hydrochloorthiazide behandeld worden)
• Hypocitraturie
• Hyperuricosurie (ook allopurinol geven)

Niet bij:

• hyperoxalurie : geef calcium en magnesium of pyridoxine
• Hypomagnesurie: geef magnesium (duhu)