Stenen Metafylaxe & Follow-up Flashcards
Of steenvorming plaatsvindt is afhankelijk van twee processen, noem ze
- Kristalvorming, concentratie mineralen in de urine
- Aggregatie, bepaalde RNA-eiwitten
Metabool onderzoek bestaat uit …
Anamnese
Steenanalyse
Beeldvorming
Urine lab
Serum lab
24-uurs urine
Belangrijke vragen in je anamnese bij steenlijden zijn
- VG steenlijden
- Familieanamnese
- Urineweginfecties
- Leefstijl (hydratie, activiteiten)
- Dieetexcessen (ice tea, chocola)
- Interne afwijkingen (malabsorptie, medicatie)
Juist of onjuist
Immobilisatie is een risicofactor voor steenvorming vanwege de verminderde peristaltiek (en dus afvloed) in de urinewegen
Onjuist
(Anderzijds struvietstenen wel met stase geassocieerd)
verminderde belasting skelet -> ontkalking -> hypercalciurie -> steen
Met een diurese van ….L/dag halveert de kans op recidief met 50%
> 2,5L
Op welke momenten van de dag is de urine het meest geconcentreerd?
’s Nachts en na de maaltijden
Juist of onjuist
Meer vochtinname leidt tot meer calciumcitraat in de urine en dus hoger risico op steenvorming
Onjuist
Lager risico op steenvorming
Want CaCitraat voorkomt andere binding calcium (oxalaat/fosfaat)
Juist of onjuist
Inname van vocht en vruchtensappen verhoogt de citraatexcretie
Juist
Juist of onjuist
Inname van alcohol en caffeine stimuleren de calciumexcretie
Juist
Alcohol ook urinezuur (zuurbier is wel een ding, zure koffie niet)
De stof die thee, rabarber, spinazie, etc een risico voor steenvorming maakt is …
oxaalzuur
Juist of onjuist
Inname van vruchtensap en softdrinks verhoogt de calciumexcretie
Juist, suiker verhoogt de calciumexretie
Netto effect vruchtensap = gunstig, voor frisdrank ongunstig (want fosfaatrijk)
Hoe verlagen vezels de kans op steenvorming?
- Sneller transport -> lager oxaalzuur
- Hogere alkalibelasting -> hoger urine pH -> hoger urine citraat (=oxaalzuurremmer)
Uitzondering: sommige vezels zijn rijk aan oxaalzuur
Juist of onjuist
Het advies is niet meer dan 6 gram zout per dag te eten
Beiden.
Advies voedingscentrum & hartstichting: max 6 gram.
Als metafylaxe: max 4-5 gram aanhouden.
In dieetstudies geen rol Na. Kalium beschermt.
Juist of onjuist
Het advies is dierlijk eiwit max 2 g/kg/d
Onjuist
Metafylaxe: max 1 g/kg/d
Spieropbouw sporters: 1,2-2 g/kg/d
Juist of onjuist
Calciuminname beschermt tegen steenvorming
Ligt eraan:
In dieet wel, als supplement niet
Hypercalciurie bij botonkalking bijv is ook gerelateerd aan steenvorming
Hoe verhogen dierlijke eiwitten de kans op steenvorming?
Zwavel uit dierlijk eiwit -> metabole acidose -> minder reabsorptie calcium want calcium aan sulfaat gebonden in nefron -> hypercalciurie
Ezelsbrug: spieropbouw en botafbraak
Noem de belangrijste soorten infectiesteen
- Struviet: Mg Ammon Fosfaat
- Ammonium uraat
- Hoog koolstof apatiet = hoog koolstof Ca Fosfaat (brushiet)
STRuviet - STRangurie en STase
Hoe verlaagt vochtinname de vorming van nierstenen?
- Verdunning
- ?binding Ca en Mg uit hard water
- Verhoogt citraat excretie
Citraat is oxaalzuurremmer
Welke steen is een lastige steen om te opereren en lastig als je daarvan een recidief hebt:
- urinezuur
- struviet
- brushiet
Brushiet: Boeve zegt: lastigste steen bij een recidief want keihard en glad
Meer citroenzuur remt de kristalvorming op twee manieren
Beschrijf die twee
- vangt calcium weg door eraan te binden
- zorgt voor een beter effect van het tamm-horsefall eiwit
Welke stenen zijn door een dual-energy CT goed te onderscheiden?
Urinezuur van cysteine
Waardoor je dus kan gaan alkaliseren ipv opereren igv urinezuur stenen zonder eerst een steen analyse te doen
Bij welke 3 van de 5 oorzaken voor steenvorming is het geven van kaliumcitraat de juiste behandeling?
- hypercalciurie
- hypocitraturie
- hyperoxalurie
- hyperuricosurie
- hypomagnesurie
Bij:
- Hypercalciurie (kan ook met hydrochloorthiazide behandeld worden)
- Hypocitraturie
- Hyperuricosurie (ook allopurinol geven)
Niet bij:
- hyperoxalurie : geef calcium en magnesium of pyridoxine
- Hypomagnesurie: geef magnesium (duhu)
