Stenen Epidemiologie, Etiologie en Diagnostiek

Question 1

Wat is de prevalentie van steenlijden?

Answer 1

Wereldwijd 1-20%
Wat meer rond de evenaar

Europa 5-8%

Question 2

Wat is de piekleeftijd (decaden) voor steenlijden bij mannen? En bij vrouwen?

Answer 2

Mannen 60-80+
Vrouwen 40-60

Ezelsbrug: vrouwen zijn met alles eerder

Question 3

Noem de drie soorten niet-infectie-stenen (en de vierde)

Answer 3

Calciumoxalaat
Calciumfosfaat
Urinezuur
(Cystine, erfelijk)
(Ammoniumuraat, bij ondervoeding, volgens Boeve ook infectie)

Question 4

Noem drie steencomponenten die een steen hoog-risico maken

Answer 4

Brushiet, Urinezuur, Uraat

Question 5

Noem de drie belangrijkste risicofactoren voor recidief

Welke ken je nog meer?

Answer 5

• Eerdere episoden
• Urinezuur
• Concurrente steen

Leeftijd, BMI, familie-anamnese, hypertensie, Kaukasisch ras

Question 6

Welke steensoort kent genetische basis

Answer 6

Cystine (cystinurie)

0,3% van stenen. Ook: primaire hyperoxalurie

Question 7

Welke steensoort kent infectieuze basis

Answer 7

Magnesium ammonium phosfaat = struviet

Question 8

Juist of onjuist

Ongeveer de helft van de stenen bestaan uit 2 componenten

Answer 8

Juist
Iets minder dan de helft: 44%

Question 9

Juist of onjuist

Ongeveer de helft van de steenepisoden kent een recidief

Answer 9

Juist
Iets meer dan de helft: 53%

1e episode slechts 26%

Question 10

Juist of onjuist

Metabool syndroom, bariatrische chirurgie en hyperparathyreoidie zijn alle drie geassocieerd met steenvorming.

Answer 10

Juist

Ezelsbrug: eerst was je dik, toen werd er wat aan gedaan, toen was j dun

Question 11

Vul in:

Door supersaturatie ontstaat ….’s plaque, bestaande uit …., daarop vormt neerslag bestaande uit …..

Answer 11

• Randall’s plaque
• calciumfosfaat
• calciumoxalaat

Question 12

Noem de redenen voor diagnostiek in de acute fase

Answer 12

1. Mononier (of andere anatomische afwijkingen)
2. Koorts
3. Twijfel over diagnose
   (4. Reele pijn niet reagerend op pijnstilling)
   (5. Nierfunctiestoornis: echo - dilatatie?)

EAU richtlijn, (tussen haakjes NVU/presentatie)

SO: Ik neem aan dat niet reageren op pijnstilling onder ‘twijfel over diagnose’ valt

Question 13

Wat is de sensitiviteit en specificiteit voor detectie van stenen van
1. Blanco CT
2. Echo + X-BOZ

Answer 13

1. CT Sens 93-99% Spec 97-100%
2. BOZ+US Sens 98% Spec 67%

Question 14

Hoeveel straling is geaccepteerd bij een zwangere?

Answer 14

Stochastische effecten onduidelijk dus het blijft: zo min mogelijk

Dus alleen als het echt consequenties heeft

Question 15

Waarin verschillen de NVU en EAU richtlijn van elkaar wat betreft steendiagnostiek?

Answer 15

EAU wat minder uitgesproken over het voordeel van CT

Question 16

Wat is het voordeel van CT tov echo + X-BOZ

Answer 16

Hogere specificiteit (100 vs 67% = minder fout-positieven)

En iets hogere positief voorspellende waarde (100 vs 97%)

Question 17

Wat is de positief voorspellende waarde van echo, MRI en CT bij een zwangere?

(ongeveer)

Answer 17

Echo 77%
MRI 80%
CT 96%

Question 18

Welke stenen zijn radiopaque?
- CaOX mono
- CaOx di
- CaFos (apatite)
- urinezuur
- magnesium ammonium fosfaat (struviet)
- hydroxy-apatite (brushiet)
- cysteine

Answer 18

Radiopaque (goed zichtbaar): CaOX mono en di, en calciumfos (ezel: de drie meest voorkomende stenen, allen niet infectiestenen, allen goed te zien, gelukkig maar!)

Niet radiopaque (minder goed zichtbaar): magnesium ammonium fosfaat (struviet), cysteinestenen

Radiolucent (niet zichtbaar): urinezuur, ammonium uraat, xanthine, 2,8 dijhdrixuyadenine

Nb: brushiet wordt niet genoemd, google verteld me ook niet hoe radiopaque deze stenen zijn…