Reumatologia 1 Flashcards
Objaw Otta: def
- przy pochyleniu w przód + 3 cm w odc piersiowym - ruchomość klatki piersiowej (C7 i punkt 30 cm niżej)
Objaw Shobera: def
- przy pochyleniu w przód + 4,5 cm w odc lędźwiowym
L5 i punkt położony 10 cm wyżej
Objaw Patricka
- badanie stanu zapalnego stawu krzyżowo- biodrowego z jedną przygiętą nogą
Skala Lovetta
ocena siły mm:
0 - brak skurczu
1 - ślad skurczu
2 - słaby skurcz umożliwiający ruch w odciążeniu
3 - dostateczny skurcz umożliwiający pokonanie siły ciężkości własnej kończyny
4 - dobry skurcz umożliwiający ruch kończyny mimo oporu stawianego przez badającego
5 - siła mm prawidłowa
OB: czynniki wewnętrze powodujące obniżenie wartości
- czerwienica prawdziwa i rzekoma
- niedokrwistość sierpowatokrwinkowa
- zmniejszone st fibrynogenu !
CRP: norma
0,08 - 3,1 mg/l
za istotne uważamy CRP >10 mg/l
RF: def
- autopc skierowane przeciwko regionowi Fc immunoglobulin IgG
- najczęściej występuje w kl. IgM (może też być w IgG, A, E)
- występuje u 60-80% chorych na RZS - koreluje z akt choroby
- stweirdza się też u 10-25% > 70rż
- nie jest swoiste dla RZS
ACPA- pc antycytrulinowe: def
- to pc przeciw cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi
- serologiczny marker wczesnej postaci RZS - wiele lat przed objawami
- w grupie chorych na RZS niekorzystny czynnik rokowniczy
Pc przeciwjądrowe (ANA): typ homogenny, w jakich chorobach
- toczeń rumieniowaty układowy i toczeń polekowy
Pc przeciwjądrowe (ANA): typ ziarnisty lub plamisty, w jakich chorobach
- SLE
- RZS
- PM i DM
- MCTD
Pc przeciwjądrowe (ANA): typ jąderkowy
- postać uogólniona twardziny układowoej (dSSc)
Pc przeciwjądrowe (ANA): typ obwodowy
- toczeń rumieniowaty układowy i autoimmunolog. zap wątroby
Pc przeciwjądrowe (ANA): typ centromerowy
- postać ograniczona twardziny układowej (ACA u 60-80% pacjentów z lSSc)
Pc przeciwko cytoplazmie neutrofili (ANCA): def
- pc reagujące z ziarnistościami zlokalizowanymi w cytoplazmie granuocytów obojętnochłonnych
- rozpoznanie i monitorowanie niektórych zap małych i średnich naczyń
c-ANCA:
- podst marker ziarniniakowatości z zap naczyń (ziarniniak Wegenera)
- również w:
> z. Churg- Strauss
> kłębuszkowego zap nerek
RZS: def
- zajęcie SYMETRYCZNE stawów
- ch. o podłożu immunologicznym: zmiany pozastawowe i objawy układowe
- prowadzi do inwalidzctwa i przedwczesnej śmierci
RZS: epidemiologia
- K 3x częściej
- 4-5 dekada życia
- u 70% okresy zaostrzeń i względnej remisji
- remisja samoistna częściej u M
- w ciąży objawy zmniejszają się u 3/4, a po porodzie nasilają się
- nie ma ryzyka powikłań u matki i płodu
RZS: objawy
- symetryczny ból i obrzęk stawów rąk i stóp
- sztywność poranna > 1h
- stan podgorączkowy
- bóle mm
- brak łaknienia
- zmęczenie
- utrata mc
- może się zacząć zapaleniem jednego stawu - gościec palindromiczny
RZS: zajęte stawy, które?
- stawy nadgarstkowe
- międzypaliczkowe bliższe
- śródręczno-paliczkowe
- śródstopno-paliczkowe
RZS: wczesny okres choroby
- niewielki wzrost ucieplenia
- bolesność stawu podczas ucisku
- obrzęk stawu i tkanek okołostawowych - obrzęk wrzecionowaty stawów międzypaliczkowych bliższych i śródręczno-paliczkowych
- wysięk w stawie
- zanik mm międzykostnych i glistowatych
RZS: zaawansowana choroba - deformacje
- przywiedzenie łokciowe palców - ulnaryzacja
- podwichnięcia dłoniowe paliczków
- palce w kształcie łabędziej szyi i palce butonierkowate (kciuk)
- zwężenie szpary stawowej, destrukcja kości
RZS: zmiany pozastawowe: guzki reumatoidalne:
podskórne i niebolesne w miejscach narażonych na ucisk np pośladki
RZS: zmiany pozastawowe: zmiany w ukł rążenia:
- zap osierdzia
- zmiany na zastawkach
- nadciśnienie płucne
- miażdżyca
- incydenty zakrzepowo- zatorowe
- zdarzenia serc-nacz najczęstszą przyczyną zgonu na RZS
RZS: zmiany pozastawowe: zmiany w ukł oddechowym;
- zap opłucnej
- guzki reumatoidalne w płucach
- zarostowe zap oskrzelików
- włóknienie płuc
- Z. Caplana
RZS: zmiany pozastawowe: zmiany w narządzie wzroku:
- suche, złuszczające zap rogówki i spojówek w przebiegu wtórnego Z. Sjorgena
RZS: zmiany pozastawowe: zmiany w nerkach
- gł D.N. leków
- śródmiąższowe zap nerek, cewkowe zap nerek, skrobawica wtórna
RZS: zmiany pozastawowe: inne
- zap małych i średnich naczyń
- z. cieśńi nadgarstka, polineuropatie
- ucisk korzeni n. rdzeniowcyh
- powiększenie ww chłonnych
- powiększenie śledziony
RZS: bad krwi
H: OB, fibrynogen, leukocyty
niedokrwistość normocytowa i hipochromiczna
- nadpłytkowość (aktywna choroba) lub małopłytkowość (po lekach)
- globuliny alfa 1 i alfa 2
- RF w klasie IgM u 75% chorych
- aCPA (autopc przeciw cytrulinowanym białkom)
- białkomocz
RZS: kryteria klasyfikacyjne RZS wg ACR i EULAR
A. zajęcie stawów: od 1 do > 10 stawów (5pkt) B. serologia: RF i ACPA: - ujemne (0) - w niskim mianie (2pkt) - w wysokim mianie (3pkt) C. Lab wykładniki stanu zaplnego: - CRP i OB w normie / zwiększone (1 pkt) D. czas trwania: < 6 tyg / >= 6 tyg (1pkt)
RZS: leki modyfikujące przebieg choroby: klasyczne
- metotreksat, leflunomid
- aurotiojabłczan (sole złota), chlorochina
- hydroksychlorochina, cyklosporyna
- sulfasalazyna
RZS: leki modyfikujące przebieg choroby: biologiczne
- abataept, adalimumab
- etanercept, inflikymab
- golimumab, certolizumab
- rytuksymab, tocilizumab
RZS: GKS
- dostatwowo gdy jeden lub kilka stawów
- gdy terapia NLPZ nieskuteczna
Choroba Stilla u dorosłych: def, etiologia
- układowa postać MIZS
- zaczyna się < 16 rż
- u dorosłych albo nawrót albo pierwszy raz
- etiologia +/- wirusowa oraz cytokinowa:IL-6, IL-18
- nie występują rodzinnie
Choroba Stilla: obraz kliniczny
- gorączka
- łosiowata osutka - BEZ świądu
- ból stawów i mięśni
- powiększenie ww chłonnych i śledziony
Choroba Stilla: kryteria wg Yamaguchego: duże, małe i wykluczające
Kryteria duże: 1. >= 39 st >= 1 tydz 2. ból stawów >= 2 tyg 3. osutka łososiowa 4. leukocytoza >= 10 tys, neutrofile > 80% Kryteria małe: 1. ból gardła 2. powiększenie ww chłonnych i/lub śledziony 3. zwiększenie akt aminiotransferaz lub LDH 4. (-) RF IgM i (-) pc przeciwjądrowe Kryteria wykluczające: a. zakażenia b. neo - chłoniaki c. inne choroby reumatyczne
> = 5 kryteriów małych i dużych, w tym >= 2 kryteria duże oraz brak wykluczjących
Choroba Stilla: leczenie: faza ostra i przewlekła
Faza ostra: -NLPZ, -GKS: > zapalenie mm serc, zapalenie osierdzia, DIC, znaczne uszkodzenie wątroby Faza przewlekła: jak w RZS
Toczeń rumieniowaty układowy (SLE): epidemiologia
- najczęściej u młodych kobiet
- okresy zaostrzeń i remisji
Toczeń rumieniowaty układowy (SLE): objawy ogólne
- osłabienie
- męczliwość
- gorączka
- utrata mc
- owrzodzenia jamy ustnej i nosowej
- zmiany skórne pojawiają się po ekspozycji na światło