Gastrologia 2 Flashcards

1
Q

Biegunka: def

A
  • częste >= 3x/ dzień oddawanie stolca o zbyt luźnej konsystencji - 6/7 wg bristolskiej skali uformowania stolca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Biegunka: mechanizmy powstawania

A
  1. upośledzenie wchłaniania w jelicie cienkim/ grubym:
    - przyspieszona motoryka
    - uszukodzenie nabłonka jelita
    - w jelicie sub osmotycznie czynne
  2. zwiększenie wydzielania wody i elektrolitów (biegunka sekrecyjna) przez:
    - enterotoksyn bakterii
    - mediatory reakcji zapalnej (bieg. zapalna)
    - enterohormony
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Biegunka: podział ze względu na czas trwania

A
  1. ostra <= 14 dni
  2. przetrwała 15-29 dni
  3. przewlekła >=30 dni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Biegunka: ostra - przyczyny

A

1 - 90% zak p. prok lub spożyciem toksyn bak !
* rzadziej

2 - D.N. leków (antybiotyki, B-blokery, diltiazem, ACEI, diuretyki, NLPZ, SSRI, teofilina, fluorouracyl. H2-blokery, metformina, h. tarczycy
3 - toksyny niebakt
4 - alergie pokarmowe i nadwrażliwości
5 - ostre zap uchyłków, niedokrwienne zap okrężnicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Biegunka: zatrucie pokamowe: patogen - pokarm

A

B. cereus (egzotoksyna) - gotowany/ smażony ryż, wołowina, kurczak, kremy
S. aurerus - wyroby mleczne, cukierniczne, szynka, kremy
Y. enteroclitica - czekolada, mleko, wieprzowina po 7 dniach
L. monocytogenes - mleko, sery, surowe warzywa, drób, wołowina
C. jejuni - kurczak, wołowina po 7 dniach
E. coli, - sałatki, mleko, wołowina - 1-7 dni
Salmonella: jaja, mięso, kurczak, produkty mleczne - 3 dni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Biegunka: zatrucie - które do sanepidu ?

A
  • cholera
  • czerwonka bak
  • dur brzuszny i rzekomy A-C
  • jersinioza (Y. enetocolitica, Y. pseudotuberculosis)
  • kampylobakterioz (c. jejuni)
  • krwotoczne zap j. przez E. coli (EHEC, EIEC)
  • salmonellozy odzwierzęce
  • kryptosporydiozy (C. parvum) i gardiozy (C. lamblia)
  • biegunek wirusowych
  • o etiologii zakaźnej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Biegunka: podróżnych: szczep, region, leczenie

A

80% - szczepy enterotoksyczne E.coli (ETEC) i Campylobacter

  • Afryka, Am Łacińska, Azja południowa, Bliski Wschód
  • równiez przez zmianę diety i stres

Leczenie TYLKO jeśli ciężki przebieg:

  • azytromycyna 1g p.o 1x lub 500mg 1x dz przez 3 dni
  • fluorochinolony lub ryfaksymina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Biegunka: szpitalna

A
  • w szpitalu lub 3 dni po
Przyczyny:
1 - działania niepożądane leków
2 - żywienie dojelitowe hiperosmotycznymi dietami płynnymi
3 - zabiegi na przewodzie pokarmowym
4 - reakcja na stres
  • przyczyna najczęściej niezakaźna, a jak już to najczęściej:
    C. difficile - co przyjmują antybiotyki, z gorączką, wymiotami i kurczowym bólem brzucha
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Biegunka: przewlekła - przyczyny

A

> 90% to “NCS - non-specific, colocarcinoma, sensitivity”:

1 - nieswoiste zapalenie jelit
2 - rak okrężnicy
3 - z. jelita drażliwego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Biegunka przewlekła: podział ze względu na mechanizm (5) + ich przyczyny

A
  1. sekrecyjna:
    - leki i toksyny
    - kw. żółciowe
    - kw. tłuszczowe
    - neo czynne hormonalnie
  2. biegunka osmotyczna:
    - leki
    - produkty z sorbitolem, mannitolem lub ksylitolem
    - niedobór laktazy i innych disacharydaz
  3. b. tłuszczowe;
    - zab trawienia i wchłaniania (celiakia, giardioza, ch. Whipple’a, niedokrwienie jelita, abetalipoproteinemia, naczyniakowatość limf jelit)
  4. b. zapalna:
    - zap j.grubego - popromienne, niedokrwienne
    - leki, nadwrażliwośc pok
    - pierwotne i wtórne niedobory odporności
    - pierwotniaki jelitowe
  5. przyspieszony pasaż jelitowy
    - z. jelita drażliwego
    - nadczynność tarczycy
    - leki prokinetyczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Biegunka rzekoma: def

A
  • małe ilości płynnego, brązowego stolca, czasem z nietrzymaniem
  • rozdęcie okreżnicy z powodu przeszkody w esicy lub odbytnicy - ciężkie zaparcie, neo JG
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Biegunka: wskazania do badań mikrobiologicznych stolca

A
  • b. krwista
  • b. śluzowa
  • kolkowy ból brzucha
  • objawy sepsy
  • b + gorączka
  • b > 7 dni z odwodnieniem dużego stopnia
  • podejrzenie b szpitalnej
  • b > 2 tyg
  • objawy pozajelitowe np zapalenie stawów
  • podejrzenie Salmonella, Shigella, Campylobacter, Yerisia, C. difficile
  • dochodzenia epidemiologczne
  • podejrzenie cholery, duru brzusznego lub durów rzekomych
  • bad na nosicielstwo
  • biegunka po surowej wieprzowinie
  • obfita b po pobycie w rejonie endemicznym lub spożyciu surowych owoców morza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Biegunka: sekrecyjna - charakterystyka

A
  • stolce obfite, wodniste
  • Na+ w stolcu > 70 mmol/l
  • luka osmotyczny < 50 mOsm/l
  • post nie zmniejsza liczby i obj stolców
  • bez bólu brzucha, biegunka budzi w nocy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Biegunka: osmotyczna - charkaterystyka

A
  • stolce pieniste, tryskające
  • Na+ < 70
  • luka osmotyczna > 125 mOsm/l
  • post zmniejsza liczbe i V stolców
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Biegunka: odwodnienie na podst ubytku mc

A
  1. ) 3-5% - odwod. łagodne (wzmożone pragnienie, podsychające śluzówki)
  2. ) 5-10% - umiarkowane (sucha bł. śluz, podkrążone oczy, skąpomocz, hipotensja ortostatyczna, powrót kapilarny > 1,5 s, wolne rozprostowaie fałdu skórnego)
  3. ) >= 10% - ciężkie odwodnienie, wstrząs
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Biegunka: wskazania do hospitalizacji w odwodnieniu

A

1 - odwodnienie ciężki - wstrząs hipowolemiczny
2 - odwodnienie w podeszłym wieku
3 - ciężki stan ogólny
4 - jeśli niemożliwe nawadnianie doustne
5 - niepowodzenie nawadniania doustnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Biegunka: rehydratacja

A
  • 3-4h doustne płyny nawadniające w V odpowiadającej ubytkowi mc
    a. bezz cech odwodnienia do 20ml/kg mc
    b. łagodne 50ml/kg
    c. umiarkowane 50-100ml/kg

+ 5 ml/kgmc/ każdy epizod stolca lub wymiotów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Biegunka: leczenie przeciwbiegunkowe

A
  • loperamid, diosmektyd, oktreotyd
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zaparcie: def

A
  • wypróżnienia <= 2x / tydz lub stolce twarde, oddawane z wysiłkiem, uczucie niepełnego wypróżnienia
  • ciężkie zaparcie - <=2x w msc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Zaparcie: mechanizmy

A
  1. przeszkoda organiczna w pasażu treści pokarmowej
  2. zwolniony pasaż jelitowy
  3. spożywanie pokarmów małoresztkowych
  4. niedostateczna siła propulsywna defekacji
  5. defekacja dyssynergiczna - paradoksalny skurcz lub brak rozkurczu mm dna miednicy podczas defekaji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Zaparcie: główna przyczyna

A
  • 90% idiopatyczne ( w tym IBS i zaparcie czynnosciowe)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Zaparcie: czynnościowe wg kryteriów rzymskich

A
A (>=2):
- zwiększone parcie podczas 25% defekacji
- grudkowaty lub twardy stolce > 25%
- uczucie niepełnego wypróżnienia > 25%
- konieczność ręcznego wspomagania wypróżnienia 
< 3 samoistne wypróżnienia tyg 
\+
B - nie ma organicznej przyczyny
\+
C - objawy >= 3 msc
\+
D - początek >= 6 msc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Zaparcie: wykluczuć objawy alarmowe

A
  • gorączka
  • zmniejszenie mc
  • krew w stolcu
  • niedokrwistość
  • nieprawidłowości w bad przedmiotowym
  • ból brzucha budzi w nocy
  • wywiad rodzinny RJG
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Zaparcie: badania

A
  • wywiad + fizykalne (per rectum)
  • morfologia, glukoza, st wapnia, TSH
  • krew utajona w stolcu
  • kolonoskopia - niezbędna > 50rż
  • biopsja odbytnicy
  • bad czynnościowe jelita grubego i odbytu
  • manometria
  • test hintona
  • wlew kontrastowy JG
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Zaparcie: leczenie

A
  • przyczynowe
  • wlewki fosforanowe (Enema), makrogole,
  • leczenie niefarmakologiczne
  • lecz farmakologiczne jak powyższe nieskuteczne:
  • leki osmotyczne: makrogole, laktuloza, glicerol, fosforany
  • leki pobudzające - antranoidy, bisakodyl
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Celiakia: def

A
  • choroba jelita cienkiego o podlożu immunolog
  • w wyniku ekspozycji na gluten - produckja pc:
    1. przeciwko transglutaminazie tkankowej TG2
    2. przeciwko endomysium - EMA
    3. przeciwko deamidowanym peptydom gliadyny - DGP
  • pc powodują autoimmunolog reakcję zapalna -> zanik kosmków bł. śluz jelita cienkiego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Celiakia: predyspozycje genetyczne

A
  • antygeny HLA-DQ2 lub HLA-DQ8 u 30-40% populacji ogólnej ALE u prawie każdej chorej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Celiakia: epidemiologia

A

1% populacji
- częstość wzrasta
kobiety 2x częściej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Celiakia: grupy ryzyka

A
  • cukrzyca typu 1
  • autoimmunolog ch tarczycy
  • autoimmunolog ch wątroby
  • Z. Downa
  • Z. Turnera
  • Z. Williamsa
  • nefropatia IgA
  • niedobór IgA
  • u krewnych 1. stopnia chorych na celiakię
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Celiakia: objawy ze strony p.pok

A
  1. przewlekła biegunka
  2. ból brzucha
  3. objawy refluksu
  4. objawy IBS
  5. niedożywienie / utrata mc
  6. nawracające afty jamy ustnej
  7. wymioty
  8. zaparcia
  9. niealko. stłuszczenie wątroby
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Celiakia: objawy pozajelitowe

A

a. zap opryszczkowate skóry - ch. Duhringa
b. niedokrwistość
c. opóźnienie dojrzewania płciowego i pierwszej mieisączki
d. padaczka, migrena, depresja, ataksja, polineuropatia obwodowa
e. osłabienie mięśniowe, tężyczka, niski wzrost, hipoplazja szkliwa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Celiakia: postacie kliniczne - klasyczna

A
  • objawy gł z przewodu pok
  • +EMA/TGA
  • w bipsji: zanik kosmków
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Celiakia: postacie kliniczne - atypowa

A
  • objawy gł pozajelitow
    • EMA/TGA
  • zanik kosmków w biopsji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Celiakia: postacie kliniczne - niema

A
  • bezobjawowa
    • EMA/TGA
  • w biopsji zanik kosmków
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Celiakia: postacie kliniczne - latentna

A
  • bezobjawowa
    • EMA/ TGA
  • błona śluzowa prawidłowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Celiakia: czynniki przyspieszające ujawnienie sie choroby:

A
  • ciąża
  • biegunka
  • nieżyt żoł- jelitowy
  • zabieg chiru w obrębie p. pok
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Celiakia: powikłania

A
  1. z przewodu pok: rak gardła, przełyku, rak i chłoniak jelita cienkiego
  2. hematologicznych: hiposplenizm, chłoniak nieziarniczy
  3. ginekologiczne: niepłodność, poronienia nawykowe, poród przedwczesny, przedwczesna menopauza
  4. osteoporoza i osteomalacja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Celiakia: diagnostyka

A
  • diagnozować można jeśli przez >= 6 tyg był jedzony gluten w >= 1 posiłku
  • badania serologiczne i biopsja dwunastnicy
  • diag genetyczna = w przypadku wątpliwości.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Celiakia: wskazania do diagnostyki w kierunku celiakii

A
  1. dorośli z objawami celiakii lub wynikami badań wskazującymi na zab wchłaniania
  2. bezobjawowi krewni 1. stopnia chorych na celiakie
  3. zwiększone aminotransferazy o niewyjaśnionej przyczynie
  4. przesiewowo u chorych na cukrzyce typu 1
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Celiakia: diagnostyka serologiczna

A
  • pc przeciw transglutaminazie tkankowej (TG2) w klasie IgA
  • również całkowite st. IgA
  • jak niedobór IgA to oznaczamy TG2/ DGP w klasie IgG
  • 2-15% celiakii seronegatywna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Celiakia: diag histologiczna

A
  • wycinka bł. śluz j. cienkiego - PODSTAWA u dorosłych - u dzieci nie trzeba jeśli pc przeciz TG2 > 10x ggn, warunkiem dod pc przeciwendomysialnych EMA-IgA
  • w endoskopii: wygładzenie i zmniejszenie liczby fałdów dwunastnicy, spłaszczenie lub całkowity zanik fałdów, mozaikowa struktura powierzchni bł śluz i prześwitujące naczynia krwionośne
  • w wybranych wycinkach ocenia się stopień zaniku kosmków w tzw. skali Marsha (I - IV)
  • wycinki z dwunastnicy:
  • 1-2 z opuszki
  • > = z części pozaopuszkowej
  • zanik kosmków jelitowych
  • przerost krypt
  • wzrost liczby limf śródnabłonkowych
  • zmiany mogą być nieciągłe i o różnym nasileniu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Celiakia: leczenie

A
  • dieta bezglutenowa do końca życia
  • regeneracja kosmków od kilku tyg do kilku miesięcy, a nawet kilka lat u dorosłych
  • jeśli silny zanik kosmków to czasem dieta bezlaktozowa
  • jeśli objawy pomimo przestrzegania diety - celiakia oporna na leczenie -> leki immunosupresyjne np. GKS, azatiopryna, cyklosporyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Celiakia: monitorowanie

A
  • o przestrzeganiu diety świadczy nieobecność pc przeciw TG2 i EMA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Alergia na pszenicę: charakterystyka

A
  • mechanizm: alergiczny
  • 0,4-4% populacji
  • kurczowy ból brzucha, wymioty, nudności
  • nieżyt nosa, pokrzywka, astma (“płuco piekarza”),
    anafilaksja zależna od pszenicy, indukowana wysiłkiem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Nietolerancja laktozy: def

A

przy niedobrze laktazy w bł śluzowej j. cienkiego laktoza jest rozkładana przez florę bak JG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Nietolerancja laktozy: objawy

A
  1. wzdęcia, uczucie napięcia i pełności brzucha
  2. przelewanie i kruczenie
  3. bóle brzucha
  4. wiatry
  5. biegunki
47
Q

Nietolerancja laktozy: epidemiologia

A
  1. całkowity niedobór laktazy - rzadki

2. hipolaktazja - 20- 37% osób dorosłych

48
Q

Nietolerancja laktozy: diagnostyka

A
  • wodorowy test oddechowy po obciążenie laktozą

- endoskopia z biopsją i ocena akt laktazy w rąbku szczoteczkowym

49
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: def

A

to rozlane nieswoiste zap bł śluz:
-odbytnicy
- odbytnicy i okrężnicy
zmiany mają charakter ciągły i obejmują tylko JG i TYLKO bł śluzową

50
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: patogeneza

A

Czynniki genetyczne:

  1. rodzinne występowanie 6-7% przypadków
  2. bak. flory jelitowej - E.coli i B. vulgatus
  3. osoby po appendektomii wykonanej przed 20 rż rzadziej chorują na WZJG
  4. palenie nie wpływa na przebieg choroby

czynniki immunologiczne:
- akt limf Th2
zwiększona synteza pc
- przewaga cytokin prozapalnych

51
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: objawy

A

1 - biegunka
2 - domieszka krwi w kale
3 - osłabienie, utrata mc

    • zajęcie odbytnicy -> zaparcie, krwawienie z DOPP
    • ciężki rzut -> gorączka, odwodnienie, tachykardia, obrzęki, bolesność uciskowa brzucha
52
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: czynniki wywołujące rzuty

A
  1. stres psychiczny
  2. zmiany w sposobie odżywiania
  3. leki przeciwbólowe
  4. zakażenia lecz antybiotykami
53
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: ciężkość rzutu na podst kryteriów Truelove’a i Wittsa

A

LEKKI:

  • < 4 wypróżnienia z domieszką krwi
  • temp < 37,5 st
  • HR < 90/min
  • Hb > 11,5g/dl
  • OB < 20mm po 1h
  • CRP w normie

UMIARKOWANY:
- cechy pośrednie między rzutem lekkim i ciężkim

CIĘŻKI:
- >= 6 wypróżnień z krwią/ 24h
\+ co najmniej 1:
a. T > 37,8 st
b. HR > 90/min
c. Hb < 10,5 g/dl
d. OB > 30mm po 1h
e. CRP > 30 mg/l
54
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: rozpoznanie

A
  1. obraz kliniczny +
  2. endoskopia +
  3. wynik hist-pat
55
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: Fiberosigmoidoskopia

A
  • pierwsze badanie
  • bez przygotowania aby nie zmieniać obrazu endoskopowego choroby
  • na podst wyglądu bł śluzowej ocenia się akt choroby
  • do rozpoznania wycinek do bad hist pat
56
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: zmiany w badaniach endoskopowych

A
  • owrzodzenia błony śluzowej
  • polipy rzekome
  • zanik haustracji i skrócenie jelita - obraz rury
  • zwężenie światła JG
57
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: w bad lab

A
  • ceny stanu zapalnego
  • niedokrwistość, hipoalbuminemia, zab elektrolitowe
  • pc pANCA u 60% pacjentów
  • wzrost kalprotektyny w kale
  • w każdym zaostrzeniu badamy czy zakażenie C. difficile
58
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: leczenie dzieli się na

A
  • indukujące remisje
  • leczenie podtrzymujące
  • jak powikłania i leczenie nieskuteczne -> to lecz operacyjne
59
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: leczenie rzut umiarkowany i lekki

A

Zapalenie odbytnicy:

  • mesalazyna (czopki lub wlewki) p.r. 1g/d
  • ew. dodać mesalazyne p.o lub GKS p.r

Postać lewostronna lub rozległa:

  • mesalazyna - wlewki 1g/dz p.r + p.o >= 2g/d
  • ew. budezonid MMX (doustnie, ale uwalnia się w JG)

POUCHITIS - zap zbiornika wytworzonego operacyjnie w trakcie proktokolektomii:

  • metronidazol
  • cyprofloksacyna
60
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: leczenie rzut ciężki

A
  • bezwględna hospitalizacja
  • badania:
  • w kierunku C. difficile
    *ssigmoidoskopia bez przygotowania
    *pobranie wycinków CMV
    *rtg jamy brzusznej
  • uzupełnienie wody, elektrolitów, albuminy
  • profilaktyka przeciwzakrzepowa
  • GKS iv: hydrokortyzon, metyloprednizolon - ee. cyklosporyna
  • Jeśli brak poprawy po 3 dniach:
    > cyklosporyna
    > infliksymab
    > takrolimus
    > adalimumab, golimumab
    > tofacytynib
  • Jeśli brak poprawy po kolejnych 4 - 7 dniach - rozważenie kolektomii
61
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: leczenie podtrzymujące - niefarmakologiczne

A

UNIKAĆ:

  • stresu
  • zak przewodu pok
  • antybiotyków doustnych
  • NLPZ
  • mleka w diecie
62
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: leczenie podtrzymujące - farmakologiczne

A
  • mesalazyna

* jeśli niskuteczne: azatiopryna, merkaptopuryna

63
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: powikłania jelitowe

A
  1. polipowatość zapalna - Najczęstsze u 13%
  2. ostre rozdęcie okrężnicy => megacolon toxicum
  3. RJG
  4. perforacja okrężnicy, krwotok z jelita, zwężenie jelita, przetoki, ropnie, szczelina odbytu
64
Q

Wrzodziejące zap jelita grubego: monitorowanie

A
  • markery wątrobowe

- kolonoskopia - po 8 latach - pobranie wycinków z całej długości jelita

65
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: def

A
  • przeważnie ziarniniakowe zap o nieznanej etiologii
  • pełnościenne
  • zmiany odcinkowe
  • na każdym odc przewodu pok
66
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: epidemiologia

A
  • młodzi < 30rż

- kraje skandynawskie, anglosaskie i Belgii

67
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: objawy

A
  1. osłabienie
  2. gorączka u ok 30%
  3. utrata mc - u 60% z powodu niedostatecznego odżywiania lub upośledzonego wchłaniania
68
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: postać klasyczna

A
  • zajęcie końcowego odc jelita krętego (40-50% chorych)
  • początek skryty
  • pierwsze objawy: niedokrwistość, gorączka, czasem zgięciowy przykurcz w prawym stawie biodrowym wywołany ropniem zakątniczym
  • ból brzucha - 80% nasila się po posiłkach
  • biegunka rzadko z domieszką krwi
  • guz w prawym dolnym kwadrancie jamy brzusznej
  • może być zespół upośledzonego wchłaniania
69
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: postać z zajęciem JG

A

30-40% razem z jelitem cienkim, 20% izolowane

  1. objawy jak WZJG
  2. pierwszy objaw - biegunka
  3. ból brzucha
70
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: inne objawy uzależnione od lokalizacji

A
  1. jama ustna - ból, afty, owrzodzenia
  2. przełyk - dysfagia, odynofagia
  3. żołądek i dwunastnica - ból brzucha, wymioty
  4. okolica odbytu - wyrośla skórne, owrzodzenia, szczeliny, ropnie i przetoki okołoodbytowe
71
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: rozpoznanie

A

odcinkowe zmiany zapalne w przewodzie pok o charakterze zap ziarniniakowego w bad.:

  • endoskopowych
  • radiologicznych
  • histologicznych
72
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: Ilekolonoskopia

A
  • podst bad diag
  • > = 2 wycinki z jelita krętego i każdego segm JG
  • wczesne zmiany to aftowate owrzodzenia bł śluzowej
  • później nieregularny obrzęk i głębokie owrzodzenia o różnym kształcie
  • typowo linijne owrzodzenia poprzeczne i podłużne - efekt “brukowania”
73
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: bad lab

A
  • pc przeciwko Saccharomyces cerevisiae (ASCA) - różnicowanie z WZJG
  • wzrost kalprotektyny i laktoferyny w kale
  • badamy czy C. difficile przy zaostrzeniach
74
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: ocena akt choroby

A

u dorosłych indeks CDAI

u dzieci indeks w modyfikacji Ryżki i Woynarowskiego

75
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: leczenie

A

MAŁA/ UMIARKOWANA akt choroby:
- budezonid p.o. przez 12 tyg

UMIARKOWANA/ DUŻA akt:
- GKS przez 12 tyg 
*steroidozależność ew po 12 tyg:
\+ azatipryna/ merkaptopuryna/ metotreksat 
*steroidoodporność:
lek biologiczny
76
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: leczenie żywieniowe

A

u dzieci można na samym żywieniu indukować remisje - dieta pełnobiałkowa zastąpiona dietą elementarną przez 6-8tyg

77
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: wskazania nagłe do zabiegu operacyjnego:

A
  1. całkowita niedrożność wskutek zw. j. cienkiego
  2. masywny krwotok
  3. perforacja z rozlanym zap otrzewnej
78
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: wskazania PILNE do zab operacyjnego

A

brak wyraźnej poprawy w ciągu 7-10 dni intensywnego leczenia zachowawczego, cięzkiego rzutu rozległej choroby okrężnicy

79
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: wskazania najczęstsze do zab operacyjnego

A
  1. przetoki zewn i wewnętrzne
  2. infekcyjne powikłania wewnątrzbrzuszne
  3. rozległe zmiany okołoodbytowe
  4. stwierdzenie lub podejrzenie raka
  5. przewlekłe inwalidzctwo z powodu stałych objawów
  6. opóżnienie rozwoju fiz z zahamowaniem wzrastania u dzieci
80
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: powikłania jelitowe

A
  1. przetoki wewnętrzne i zewnętrzne
  2. ropnie międzypętlowe
  3. zwężenie światła jelita z objawami niepełnej niedrożności, rzadko ostra niedrożność jelit
  4. masywny krwotok
  5. wolna perforacja z rozlanym zap otrzewnej
  6. zwiększenie ryzyka RJG
81
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna i CU: powikłania pozajelitowe

A
  1. kostno - stawowe: zap stawów najczęstsze
  2. zmiany w wątrobie i drogach żółciowych: stłuszczenie wątroby, pierwotne stwardniejące zap dróg żółciowych, rak dróg żółciowych
  3. zmiany skórne: rumień guzowaty, zgorzelinowe zap skóry
  4. zmiany oczne: zap spojówek, zap tęczówki, zap naczyniówki
  5. powikłania naczyniowe: ŻChZZ
  • dodatkowo w ChLC:
  • kamica żółciowa
  • palce pałeczkowate
  • kamica moczowa
82
Q

Choroba Leśniowskiego i Crohna: kryteria Ryżki i Woynarowskiego wymienić co tam jest

A
bóle brzucha
stolce
samopoczucie
st. Hb
OB
albuminy
wskaźnik Cole'a
bad palpacyjne brzucha
zmiany okołoodbytnicze
objawy pozajelitowe
83
Q

Zespół jelita drażliwego (IBS): epidemiologia

A
  • częstość 11 % w populacji ogólnej
  • zachorowania we wszystkich grupach wiekowych
  • 2x częściej u K
  • 70-90% z IBS współistnieją zab psychiczne
84
Q

Zespół jelita drażliwego (IBS): objawy

A
  1. ból brzucha:
    - stały lub nawracający
    - w podbrzuszu i lewym dolnym kwadrancie
    - może być ostry, kurczowy i nękający
    - nie budzi w nocy
    - jest zw. ze zmianą rytmu wypróżnień
    ew. domieszka śluzu, wzdęcie, nudności, wymioty, zgaga
  2. biegunka: po posiłkach, w syt stresowych, w godzinach porannych
  3. zaparcia
85
Q

Zespół jelita drażliwego (IBS): postacie

A
  • z dominującą biegunką
  • z dominującym zaparciem
  • ze zmiennym rytmem wypróżnień
  • nieokreśloną
86
Q

Zespół jelita drażliwego (IBS): wytyczne rzymskie IV

A
A >=2 z poniższych:
- ma związek z wypróżnieniem
- ma związek ze zmianą częstotliwości wypróżnień
- ma związek ze zmianą uformowania (wyglądu)
\+ 
B - ból >= 1 dzień w tyg 
\+ 
C objawy >= 3 msc
\+
D początek objawów >= 6 msc
87
Q

Zespół jelita drażliwego (IBS): kiedy kolonoskopia

A
  • > 50 rż
  • młodsi + objawy alarmowe
  • czynniki ryzyka choroby organicznej
  • biegunka utrzymująca się mimo leczenie
88
Q

Zespół jelita drażliwego (IBS): objawy alarmowe

A
  1. gorączka
  2. zmniejszenie mc
  3. krew w stolcu
  4. niedokrwistość
  5. nieprawidłowości w bad przedmiotowym
  6. rak lub zapalne choroby jelit w wywiadzie rodzinnym
89
Q

Zespół jelita drażliwego (IBS): leczenie niefarmakologiczne

A
  • edukacja pacjenta
  • stosowanie diety bogatej w błonnik
  • olejek z mięty pieprzowej
90
Q

Zespół jelita drażliwego (IBS): leczenie farmakolog

A
  1. leki rozkurczowe - hioscyna, drotaweryna
  2. amitryptylina, SSRI
  3. ryfaksymina - z dominującą biegunką terapia 14 dni
  4. makrogole (glikol polietylenowy) - postać z dominującym zapariem
  5. loperamid - postać z domnującą biegunką
  6. symekton, dimekton - na wzdęcia
91
Q

Mikroskopowe zap JG: def

A
  • zmiany mikroskopowe bez zmian makroskopowych i radiologicznych
92
Q

Mikroskopowe zap JG: podtypy

A
  1. kolagenowe

2. limfocytowe

93
Q

Mikroskopowe zap JG: objawy

A
  1. wodnista biegunka
  2. naglące parcia na stolec, nietrzymanie stolca
  3. kurczowy ból brzucha
  4. niewielka utrata mc
94
Q

Mikroskopowe zap JG: rozpoznanie

A
  • badanie hist-pat wycinków z JG pobranych podczas kolonoskopii
    1. zap kolagenowe: pogrubienie warstwy kolagenu u podstawy kom nabłonka
    2. zap limfocytowe - zwiększona liczba limf śródnabłonkowych
95
Q

Mikroskopowe zap JG: leczenie

A
Budezonid 9mg/d p.o. przez 6-8 tyg 
ew. GKS p.o.
mniej skuteczne:
- bizmut, cholestyramina, loperamid
- ew. leki biologiczne i immunosupresyjne:
*infliksymab
*adalimumab
*azatiopryna
*6-merkaptopuryna
96
Q

Uchyłki Jelita Grubego:

A

to drobne przepukliny błony śluzowej okrężnicy przez błonę mm okrężnicy -> uchyłki rzekome

97
Q

Uchyłki Jelita Grubego: epidemiologia

A

> = 50% po 60 rż

- najczęściej w esicy >90% nigdy w odbytnicy

98
Q

Uchyłki Jelita Grubego: czynniki ryzyka

A
  • starszy wiek
  • skłonność do zaparć
  • dieta ubogoresztkowa
  • ch. tkanki łącznej (Z. Marfana, Ehlersa- Danlosa, z. Williamsa)
  • wielotorbielowatość nerek
99
Q

Uchyłki Jelita Grubego: objawy

A

-80% bezobjawowe - tak wykryte nazywamy uchyłkowatością okrężnicy
- postać objawowa = choroba uchyłkowa okrężnicy:
> ból w lewym dolnym kwadrancie
> zmiana rytmu wypróżnień
> objawy sugerujące niedrożność - przemijające zatrzymanie wypróżnień i gazów

100
Q

Uchyłki Jelita Grubego: ostre zap uchyłków

A
  • 5% z uchyłkowatością

- zaczyna się w pojedynczym uchyłku i szerzy wzdłuż okrężnicy, formując ropień przyokrężniczy -> miejscowe zap otrzewnej

101
Q

Uchyłki Jelita Grubego: inne powikłania uchyłkowatości

A
  1. perforacja p. pok
  2. ropień śródbrzuszny
  3. przetoki
  4. niedrożność p.pok
  5. krwotok z uchyłku
102
Q

Uchyłki Jelita Grubego: powikłane zap uchyłków - klasyfikacja Hincheya

A

Stopień I - zap uchyłka z perforacją ograniczoną do ropnia okołookrężniczego
II - perforacja w przebigu zap uchyłka, która ulega oklejeniu z powstaniem ropnia w odległej lokaliacji
III - oklejona perforacja zmienionego zapalnie uchyłka z rozlanym zap otrzewnej
IV - perforacja z wolną komunikacją światła okrężnicy z otrzewną, powodującą kałowe zap otrzewnej

103
Q

Uchyłki Jelita Grubego: ostre zap uchyłków bad diag

A
  • tk jamy brzusznej i miednicy

- kolonoskopia NIE

104
Q

Uchyłki Jelita Grubego: leczenie

A
  • wzrost błonnika
  • ryfaksymina co miesiąc przez 7 dni
  • drotaweryna
  • mesalazyna
  • probiotyki
  • antybiotyk p.o. 7-10 dni
  • w powikłanej chorobie - leczenie operacyjne
105
Q

Rzekomobłoniaste zap jelit: epidemiologia

A
  • 30%biegunki zw. z antybiotykoterapią
  • 70-80% biegunek w trakcie lub 2 msc po zakończeniu antybiotykoterapii
  • 15-25% - C. difficile
106
Q

Rzekomobłoniaste zap jelit: toksyny jakie i co powodują

A

A i B

- wytrzwanie błon rzekomych w postaci szarożółtych tarczek na pow śluzówki JG

107
Q

Rzekomobłoniaste zap jelit: czynniki ryzyka

A
  1. antybiotykoterapia aktualnie lub ostatnio;
    - klinda
    - fluorochinolony
    - cefalosporyny
  2. hospitalizacja lub pobyt w domu opieki
  3. podeszły wiek
  4. ch. współistniejące
  5. stosowanie IPP lub antagonstów H2
  6. zabiegi chiru jamy brzusznej, utrzymywanie sondy żołądkowej
108
Q

Rzekomobłoniaste zap jelit: objawy

A
  1. biegunka - 30 wypróżnień, wodnista
  2. kurczowy ból brzucha w dolnych kwadrantach
  3. gorączka
  4. w ciężkich przypadkach - odwodnienie, wstrząs
109
Q

Rzekomobłoniaste zap jelit: rozpoznanie

A
  • typowy obraz endoskopowy oraz potwierdzenie zakażenia C. diffiile (obecnosć w stolcu)
110
Q

Rzekomobłoniaste zap jelit: przebieg ciężki - jakie leukocyty i kreatynina ?

A
  • leukocyty > 15tys

- st kreatynony > 1,5 mg/dl

111
Q

Rzekomobłoniaste zap jelit: przebieg piorunujący

A
  • hipotensja
  • wstrząs
  • niedrożność jelit
  • ostre rozdęcie okrężnicy
112
Q

Rzekomobłoniaste zap jelit: wskazania do lecz. farmakologicznego

A
  1. gdy objawy nie ustępują po odstawieniu antybiotyku
  2. w przypadku potwierdzonego zw. choroby z C. difficile
  3. w oczekiwaniu na wyniki badań mikrobiologicznych u chorych z dużym prawdopodobieństwem zakażenia
113
Q

Rzekomobłoniaste zap jelit: leczenie pierwszego zakażenia

A

przebieg łagodny:

  • wankomycyna
  • fidoksomycyna
  • metronidazol

Przebieg ciężki
- wanko
Fidaksomycyna

Przebieg piorunujący:
wanko + metronidazol