Gastrologia 1 Flashcards
Ból brzucha: somatyczny def
- nagły ostry ból
- powstaje przez pobudzenie rec bólowych:
- otrzewnej ściennej
- ściany brzucha
- np ostry brzuch
Ból brzucha: somatyczny cechy
- dobrze ograniczony
- nasilony przez: ruch, kaszel, głęboki oddech, zmianę pozycji ciała
- najsilniej boli w miejscu zmienionym oddechowo
- może towarzyszć np obrona mięśniowa
Ból brzucha: trzewny - def
- zwykle to przewlekły ból brzucha
- pobudzenie rec bólowych:
- narządów wew
- otrzewnej trzewnej
- trwa lata/miesiące
Ból brzucha: trzewny cechy
- tępy, słabo zlokalizowany
- może narastać i ustępować stopniowo (ból kolkowy) lub nasilać się w spoczynku
- często zlokal symetrycznie
- mogą towarzyszyć objawy wegetatywne: nudności, wymioty, pocenie się
Ból brzucha: trzewny - przyczyny
- kamila pęcherzyka i dróg żółciowych
- nowotwory jamy brzusznej
- choroby żołądka i jelit
- zab czynnościowe
- PZT
- choroby ukł nerwowego: stwradnienie rozsiane, półpasiec, nerwoból
Ból brzucha: odniesiony def
- zlokalizowany powierzchownie w obębie skóry lub mięśni okoicy odpowiadającej dermatomom unerwianym przez ten sam segment rk. co włókna trzewne
- np ból pleców i prawej łopatki - choroby dróg żółciowych
Dysfagia przedprzełykowa: def
- trudność w formowaniu kęsa i przesuwaniu go w kierunku gardła
- truność z rozpoczęciem ruchów połykowych
Dysfagia przełykowa
- trudność w przechodzeniu kęsa przez przełyk do żołądka
Dysfagia przedprzełykowa: przyczyny
- ciało obce
- nowotwory, gardła, języka
- zapalenia jamu ustnej, gardła, migdałków
- ucisk z zewnątrz - wole, powiększone węzły
- zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa
- choroby naczyń mózgowych np udar
- guz mózgu
- miopatie i neuropatie
- inne przyczyny neurologiczne
- układowe choroby tk łącznej - twardzina układowa, toczeń, zap. skórno-mięśniowe
Dysfagia przełykowa: przyczyny
- zwężenie przełyku: rak przełyku, wpustu, GERD
- zab motoryki przełyku: achalazja, rozlany kurcz przełyku, cukrzyca
- ucisk na przełyk: wady zastawki mitralnej, wole, guzy śródpiersia
Dysfagia: objawy
- uczucie zalegania kęsa za mostkiem
- rozpierania i gniecenie w klatce
- uczucie zatrzymywania się pokarmu w przełyku
* d. przełykowa - tylko problemy z pokarmem stałym
Odynofagia: def
- ból związany z przełykaniem
- może towarzyszyć dysfagii i być powodowana przez te same przyczyny
- tak jak dysfagia objaw alarmowy i konieczna gastroskopia by wykluczyć neo wpustu żołądka
Dyspepsja: def
- uciążliwy ból w nadbrzuszu >= 1 msc
- bólowi mogą towarzyszyć:
- poposiłkowe uczucie pełności
- wczesne uczucie sytości
- nudności, wymioty
Dyspepsja: niediagnozowana
- objawy niedawno i nie były diagnozowane
Dyspepsja: organiczna (wtórna)
- objawy ustępuja po wyleczeniu organicznej przyczyny dyspepsji
Dyspepsja: czynnościowa
wykluczono organiczną przyczynę + spełnione kryteria rzymskie
Dyspepsja: organiczne przyczyny
- H. pylori
- polekowe uszkodzenie błony śluzowej przełyku, żołądka lub dwunastnicy
- choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy
- nowowory złośliwe
- zapalenie wątroby
- zap lub torbiele rzekome trzustki
- niedokrwienie jelita, tętniak aorty brzusznej
Dyspepsja: objawy alarmowe (8)
- nagła utrata mc
- ból brzucha wybudza w nocy
- żółtaczka
- krwawienie z przewodu pok
- niedokrwistość niedobarwliwa
- dysfagia
- powtarzające się wymioty
- guz w nadbrzuszu
Dyspepsja: gastro kiedy tryb pilny
- wiek > 45 rż
- jeśli dyspepsja + objaw alarmowy (USG tez robimy)
Dyspepsja: co robimy jeśli nie ma trybu pilnego
> nieinwazyjny test w kierunku H. PYLORI
empiryczne leczenie
- IPP
- H2- blokery (cymetydyna, ranitydyna, famotydyna)
- leki prokinetyczne (itopryd, cizapryd, metoklopramid, trimebutyna)
jeśli leki pomogą to dyspepsja pozostaje niezdiagnozowaną
Dyspepsja: kryteria rzymskie IV
A (musi być >=1):
- uciążliwe uczucie pełności poposilkowej
- uciążliwe wczesne uczucie sytości
- uciążliwy ból w nadbrzuszu
- pieczenie w nadbrzuszu
B - brak organicznej przyczyny obajwów (także w endoskopii)
C- objawy >=3msc
D- początek objawów przed >= 6 msc
A+B+C+D
Dyspepsja: czynnościowa - epidemiologia
10-30%
czynniki ryzyka: płeć żeńska, starszy wiek i zakażenie H. pylori
- nie ma związku z piciem alko i kawy i słaby z paleniem
Dyspepsja: leczenie
- odstawienie leków wywołujących dyspepsję
- leczenie przyczyny dyspepsji np eradykacja
- farmakologiczne: IPP, H2-blokery, leki prokinetyczne
- amitryptylina i psychoterapia
Wymioty: ostre i przewlekłe
ostre 1-2 dni: - infekcje -leki - toksyny przewlekłe > 7 dni: - objaw chorób przewlekłych, w tym psychicznych
Powikłania wymiotów:
- odwodnienie
- zab elektrolit: hipokaliemia, hipochloremia
- zasadowica metaboliczna
- zachłsytowe zap płuc
- zespół Boerhaavego
- zespół Mallory’ego i Weissa
- niedożywienie
Wymioty leczenie objawowe
- leki przeciwhistaminowe I generacji: dimenhydrnat, prometazyna
- pochodne fenotiazyny - chlorpromazyna, tietylperazyna
- haloperidol
- leki prokinetyczne: metoklopramid, itopryd
- antagoniści 5-HT3 - setrony
- GKS iv - deksametazon, metyloprednizolon
Przełyk: anatomia
- 40 cm od siekaczy do żołądka
- ciśnienie w dolnym zwieraczu przełyku (LES): 10-30 mmHg
- długość przełyku ok 23-25cm
Zaburzenia motoryki przełyku: wtórne - przyczyny
- twardzina układowa
- cukrzyca
- nadużywanie alko i inne zab psychiczne
- ch. Chagasa = trypansomnoza amerykańka
- starzenie
Zaburzenia motoryki przełyku: pierowtne: wymienić
- achalazja - NAJCZĘŚCIEJ
- rozlany kurcz przełyku (przełyk korkociagowy)
- bolesne skurcze przełyku (przełyk typu dziadka do orzechów)
- nieswoiste zab motoryki
Zaburzenia motoryki przełyku: achalazja
- upośledzenie rozkurczu LES
- czasem podwyżsozne ciśnienie spoczynkowe LES
- brak perystaltyki trzonu przełyku
- najczęściej koło 20-40 rż
- postępujący przebieg
- wpust żołądka i dolna część przełyku są zwężone i pozostają pod stale wzmozonym napięciem -> zastój i zaleganie pokarmu -> rozszerzenie przełyku, kształt workowaty
Zaburzenia motoryki przełyku: achalazja objawy
- dysfagia
- zarzucanie treści pokarmowej do jamy ustnej
- ból w klatce
- zgaga, przewlekły kaszel, krztuszenie się
- utrata mc
- niedożywienie
Zaburzenia motoryki przełyku: achalazja - powikłania
- zachłystowe zapalenie płuc, ropień płuca
- zap bł. śluzowej przełyku
- uchyłki przełyku
- krwawienie
30x wzrost ryzyka płaskonabłonkowego przełyku
Zaburzenia motoryki przełyku: achalazja - rozpoznanie
- rtg z kontrastem -> ptasi dziób
- endoskopia
- manometria przełyku (wskaznia do zabiegu )
Zaburzenia motoryki przełyku: achalazja - leczenie
- dieta rozdrobniona
- spanie z uniesionym wezgłowiem
- leki zmniejszające napięcie LES np diazotan izosorbidu
- ENDOSKOPOWE !:
a. mechaniczne rozszerzenie przełyku
b. wstrzyknięcie toksyny botulinowej do LES
c. przezustna miotomia endoskopowa (POEM) - operacyjne: kardiomiotomia - metodą Hellera
Rozlany skurcz przełyku:
- to zab motoryki przełyku o nieznanej etiologii, przeciwieństwo achalazji
- SILNE SKURCZE mięśniówki przełyku na różnych poziomach
- skurcze nieskoordynowane i nieefektywne i bolesne
Rozlany skurcz przełyku: objawy i w jakim wieku najczęściej
- najczęściej po 40 rż
- ból zamostkowy w kl piersiowej
- dysfagia
Rozlany skurcz przełyku: rozpoznanie
- rtg z kontrastem -> korkociąg
- endoskopia
- manometria przełyku - silne odcinkowe skurcze > 150 mmHg, prawidłowe napięcie LES
Rozlany skurcz przełyku: leczenie
- mało skuteczne
- doraźnie nifedypina, diazotan izosorbidu, nitrogliceryna
- IPP celem hamowania wydzielania żołądkowego
NIE wykazano przewagi lecz operacyjnego
Choroba refluksowa przełyku (GERD): def
- to objawy lub uszkodzenie bł śluz przełyku spowodowane patologicznym zarzucaniem treści z żołądka do przełyku na skutek zaburzenia funkcji LES
- NAJCZĘSTSZA choroba przewodu pokarmowego
- dotyczy nawet 30% populacji - 30-60 rż
Choroba refluksowa przełyku (GERD): czynniki sprzyjające
- przepuklina rozworu przełykowego
- otyłość
- ciąża i doustna antykoncepcja
- wtórne zab motoryki przełyku
- zab hormonalne
- leki obniżające ciśnienie LES (DSA, azotany, blokery kanału wapniowego, metyloksantyny - teofilina, kofeina, B2- mimetyki, leki przeciwcholinergiczne, morfina, BDZ)
Choroba refluksowa przełyku (GERD): objawy przełykowe
- zgaga 75%
- cofanie treści żoł do przełyku
- odbijanie
- bolesne połykanie (odynofagia)
nasilają się w pozycji leżącej, przy pochyleniu oraz parciu, a także po obfitym, tłustym posiłku
Choroba refluksowa przełyku (GERD): objawy pozaprzełykowe
- z ukł oddechowego - kaszel, duszność, napady astmy
- laryngologiczne - chrypka, ból gardła
- stomatologiczne - uszkodzenie szkliwa zębów
- ból w klatce - GERD najczęstszą przyczyną niesercowego bólu zamostkowego
Choroba refluksowa przełyku (GERD): objawy alarmowe
- dysfagia
- odynofagia
- niezamierzona utrata mc
- krwawienie z GOPP
Choroba refluksowa przełyku (GERD): rozpoznanie
- typowy wywiad !!!
- złotym standardem jest 24h pH-metria przełykowa z impedencją przełykową
Choroba refluksowa przełyku (GERD): leczenie
- wywiad + wiek < 40 + bez objawów alarmowych -> IPP 20mg omeprazolu 2x dz przez 2 tyg
- wiek > 40 lub objawy alarmowe -> ENDOSKOPIA
- Objawy pozaprzełykowe -> pH-metria przezprzełykowa
Choroba refluksowa przełyku (GERD): klasyfikacja Los Angeles
A- >= 1 nadżerka, każda z nich <= 5 mm
B - >= 1 nadżerka > 5 mm
C >=1 nadżerka całej długości między 2 fałdami bł. śluzowej obejmująca < 75% obwodu przełyku
D- nadżerki / owrzodzenia >= 75% obwodu przełyku
Choroba refluksowa przełyku (GERD): leczenie
- zmiana stylu życia
- IPP
- leki zobojętniające kwas solny i osłaniające śluzówkę: magnez, glin, sukralfat, kwas alginowy
- leki prokinetyczne jako uzupełnienie leczenia - Itopryd
Choroba refluksowa przełyku (GERD): leczenie operacyjne
> fundoplikacja Nissena metoda laparoskopową
> skuteczność jak IPP
Choroba refluksowa przełyku (GERD): powikłania
- przełyk Barretta
- zwężenie przełyku
- krwawienie z p. pok
- rak gruczolowy
Przełyk Barretta: def
zamiast nabłonka wielowarstwowego płaskiego -> nabłonek walcowaty
- metaplazja jelitowa
- zwykle nie powoduje dolegliwości i jest rozpoznawany w wycinkach z endoskopii
- leczenie jak w GERD
- wykrywane zwykle u M po 60rż z GERDA od > 10 lat
Przełyk Barretta: stan przedrakowy
- predysponuje do gruczolakoraka przełyku
- występuje u 5-10% chorych, a jego ryzyko wzrasta 30-60 krotnie
- jak dyspazja dużego stopnia -> do rozważenia ensoskopia
Eozynofilowe zap przełyku: def
- młodzi mężczyźni
- przyczyna 10% refluksów
- reakcja zapalna wywołana kom immunologicznymi
Eozynofilowe zap przełyku: objawy
- dysfagia
- epizody uwięźnięcia kęsów pokarmowych
- objawy GERD
- ból zamostkowy
Eozynofilowe zap przełyku: diagnostyka
- u większości inne choroby atopowe: astma, alergiczny nieżyt nosa, AZS
- wzrost IgE dla alergenów pokarmowych i wziewznych oraz eozynofilia
- podstawa rozpozniania: endoskopia z badaniem histologicznym pobranych wycinków
Eozynofilowe zap przełyku: kryteria rozpoznania
- objawy zab czynności przełyku
- w bipotatach przełyku >= 15 eozynofilów
- wykluczenie innych przyczyn
Eozynofilowe zap przełyku: leczenie
- IPP - remisja u 60%
- dieta eliminacyjna lub GKS miejscowo
- leki biologiczne, endoskopowe poszerzanie przełyku
Uchyłki przełyku: etiologia od lokalizacji
- górna część przełyku - zab relaksacji górnego zwieracza przełyku
- środkowa cz przełyku - wzrost ciśnienia spowodowany równoległymi skurczami mm okrężnych, pociąganie z zewnątrz
- dolna cz przełyku - zab motoryki przełyku - achalazja, rozlany skurcz przełyku
Uchyłki przełyku: uchyłek Zenkera (gardłowo-przełykowy) def
- najczęstszy uchyłek
- uwypuklenie osłabionej tylnej ściany gardła i przełyku w rejonie górnego zwieracza wskutek zab czynności mm pierścienno - gardłowego
- może wymagać chirurgicznego przecięcia tego mięśnia (miotomii)
uchyłki przełyku: objawy
- dysfagia
- chrypka
- uczucie bulgotania podczas połykania
- nieprzyjemny zapach z ust
- Zenkera przy znacznym wypełnieniu można wyczuć po lewej stronie krtani
uchyłki przełyku: rozpoznanie
rtg z kontrastem
uchyłki przełyku: leczenie
- małe uchyłki do 2cm - miotomia
- duże -> miotomia + resekcja uchyłku
Zespół Plummera - Vinsona
Zapalenie przełyku, dysfagia + anemia z niedoboru żelaza.
- stan przedrakowy -> rak płaskonabłonkowy
Zespół Mallory’ego - Weissa
- to pęknięcie błony śluz w okolicy połączenia przełykowo - żołądkowego, które powoduje krwawienie
- wymioty u alkoholików, napady drgawek, czkawki
Zespół Boerhaave’a
- pęknięcie całej ściany przełyku spowodowane albo gwałtownymi wymiotami albo bardzo znacznym wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej np. podnoszenie ciężarów
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: def
= gastritis
- grupa chorób o niejednorodnej etiologii i różnorodnym obrazie klinicznym
- > 90% przyczyną H. pylori
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: ostre zapalenie - etiologia
- mechaniczne
- termiczne
- popromienne
- niedokrwienne
- czynniki infekcyjne - H. pylori
- chemiczne, alkohol, NLPZ
- zab neurogenne
- zab endokrynne
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: przewlekłe zapalenie - etiologia
- infekcja H. pylori - najczęściej
- mechanizmy autoimmunolog
- leki
- żółć
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: leki uszkadzające bł śluzową przełyku i żołądka
- ASA i NLPZ
- niektóre antybiotyki p.o. - głównie doksycyklina, erytromycyna, ampicylina
- naparstnica
- teofilina
- sole żelaza lub potasu
- blokery kanału wapniowego
- azotany
- GKS (nasilają efekt NLPZ, same w sobie nie wywołują gastropatii)
- bisfosfoniany
- chemioterapia
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: gastropatie
- sub. chemiczne: > leki > alkohol > żółć - czynniki fiz - niedokrwienie drażnienie błony śluzowej bez wywołania nacieku zapalnego - rozpoznanie na podstawie wywiadu i obrazu endoskopowego
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: zapalenie wywołane H. pylori - % zakażeń, droga zakażenia, co powoduje
- 80-90% gastritis jest wywołanych zakażeniem bak H.pylori
- kolonizacja H. pylori ponad 50% przypadków następuje w dzieciństwie i u osób do 20 rż
- zakażenie drogą pokarmową, w obrębie wlasnej rodziny
- bak wywołuje reakcję zapalną i początkowe zwiększanie wydzielania HCL wskutek stymulacji kom G wydzielających gastrynę
- zak przewlekłe -> zanik bł. śluzowej i bezkwaśności
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: zapalenie wywołane H. pylori - objawy
- 30% przebieg bezobjawowy
- niecharakterystyczne:
- ucisk, ból lub gniecenie w nadbrzuszu (objawy dyspeptyczne)
- wzdęcia, nudności
- utrata apetytu
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: zapalenie wywołane H. pylori - nasilenie dolegliwości w jakich sytuajach
- błędy dietetyczne
- stosowanie NLPZ
- nadużywanie alko
- sezon wiosenno- jesienny
- stres
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: zapalenie wywołane H. pylori - powikłania i odległe następstwa
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
- rak żołądka
- chłoniak żołądka typu MALT
- pierwotna małopłytkowość immunologiczna
- niedokrwistość z niedoboru żelaza
- zespół rozrostu bak
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: zapalenie wywołane H. pylori - metody wykrywania inwazyjne
- endoskopia: wycinki mogą być badane: 1. szybkim testem ureazowym 2. metodą histopatologiczną 3. za pomocą hodowli odstawić IPP na 2 tyg przed gastroskopią
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: zapalenie wywołane H. pylori - metody nieinwazyjne
mocznikowy test oddechowy !
- to złoty standard diagnostyczny
- inne testy
- test wykrywający antygen H. pylori w stolcu
- testy serologiczne
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: zapalenie wywołane H. pylori - schemat leczenia
terapia poczwórna z bizmutem przez 14 dni - dokładamy bizmut bo wysoka oporność na klarytromycynę
1 wybór: 80% skuteczności
IPP + cytrynian bizmutu + tetracyklina + metronidazol
2 wybór:
IPP + amoksycylina + klarytromycyna + metronidazol
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: autoimmunolog metaplastyczne zanikowe zap bł sluz żołądka (AMAG): def
- to przewlekły stan zapalny bł śluz żołądka, który prowadzi do jej nieodwracalnego zaniku
- powstają pc:
> przeciw kom. okładzinowym PCA
> przeciw czynnikowi wewnętrznemu Caste’a IFA
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: autoimmunolog metaplastyczne zanikowe zap bł sluz żołądka (AMAG): przebieg
- bezobjawowo nawet gdy całkowity zanik bł śluz żołądka
- pc mogą prowadzić do niedoboru B12 -> niedokrwistośc megaloblastyczna Addisona i Biermera
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: autoimmunolog metaplastyczne zanikowe zap bł sluz żołądka (AMAG): rozpoznanie
- obraz endoskopowy:
1. wczesny obraz - liczne polipy rzekome trzonu i dna żołądka
2. późny obraz - zmniejszenie lub brak fałdów żołądkowych, cienka zanikowa śluzówka z prześwitywaniem naczyń - obecność autopc we krwi
ENDOSKOPIA + AUTOPRZECIWCIAŁA
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: autoimmunolog metaplastyczne zanikowe zap bł sluz żołądka (AMAG): leczenie
- nie ma swoistego leczenia
- B12 jeśli niedobór
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: autoimmunolog metaplastyczne zanikowe zap bł sluz żołądka (AMAG): ryyzko raka żołądka
2-3x większe niż w populacji ogólnej
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: choroba Menetriera: def
- rzadki rodzaj zap
- idiopatyczny nadmierny przerost fałdów bł śluzowej żołądka (>1cm)
- dorośli 30-60 lat, częściej u M
- u dzieci może współwystępować zak. wirusem CMV
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: choroba Menetriera: objawy
Przyczyny nie znane Objawy: - bóle w nadbrzuszu - nudności, wymioty - biegunka, utrata mc - rzadko krwawienie z pp - hipoalbuminemia i jej objawy
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: choroba Menetriera: rozpoznanie
- na podst badania hist-pat pobranych podczas gastroskopii
- zwiększenie wysokości i szerokości fałdów bł śluz żołądka, które maja przebieg kręty i przypominają korę mózgu i znikają pod wpływem insuflacji
- znaczna ilość śluzu w żołądku
Zapalenie bł. śluzowej żołądka: choroba Menetriera: leczenie
- eradykacja H. pylori
- cetuksymac - pc przeciw EGFR
- oktreotyd
- resekcja żołądka
- to stan przedrakowy żołądka
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: wrzód trawienny def
to ograniczony ubytek bł śluzowej sięgający poza jej blaszkę mięśniową z naciekiem zapalnym i martwicą skrzepową
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: epidemiologia
- 5-10% dorosłych
- wrzody dwunastnicy 3x częściej 3x częściej u M
- wrzód żołądka M=K
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: ostre wrzody - czynniki
- rozległe oparzenia (wrzody Curlinga)
- ciężkie urazy wielonarządowe
- urazy czaszkowo- mózgowy (wrzody Cushinga)
- miejscowe niedokrwienie
- leki
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: z jakich powodów nawracają
- zak H. pylori
- stosowanie NLPZ
- z. Zollingera i Ellisona
- GKS + NLPZ
- inne leki - chlorek potasu, bisfosfoniany, mykofenolan mofetyu
- leczenie na OIT
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: stres, alko, jedzenie palenie - jak wpływa
- stres, alkohol i sposób odzywiania NIE wpływają na powstawanie owrzodzeń
- papierosy utrudniają gojenie wrzodu i zwiększają ryzyko jego nawrotu
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: objawy
- ból/ dyskomfort w nadbrzuszu:
- 1-3h po posiłku
- ustępuje po spożyciu posiłku lub przyjęciu leków zobojętniających kwas solny
- w nocy/ wcześnie rano - nudności i wymiot
- bezobjawowo 30%
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: rozpoznanie
- bad endoskopowe
- pobieramy wycinki z dna i obrzeża wrzodu
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: lokalizacja
dwunastnica -> 50% na przedniej ścianie opuszki
żołądka -> krzywizna mniejsza oraz na granicy trzonu i części przedodżwiernikowej (kąt żołądka)
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: leczenie
- regularne posiłki
- niepalenie
- unikanie NLPZ
* po typowym leczeniu eradykacyjnym kontynuujemy IPP do czasu wygojenia wrzodów
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: powikłania
- krwawienie z GOPP (najczęstsze)
- perforacja przewodu pok
- zwężenie odźwiernika
Zespół Zollingera i Ellisona: def
- choroba wrzodowa wywołana guzem gastrinoma
- najczęściej w dwunastnicy, głowie trzustki i wydziela gastrynę -> uporczywie nawracające wrzody trawienne
Zespół Zollingera i Ellisona: epidemiologia gastrinoma - czy pojedyncze/ mnogie ? złośliwe czy nie ? czy guzy występują sporadycznie ? składowa jakiego zespołu
> 50% guzy mnogie
2/3 - guzy złośliwe
2/3 guzy sporadyczne
1/3 składowa zespołu MEN1
Zespół Zollingera i Ellisona: objawy
- 50% bezobjawowy
- uporczywa i trudna do leczenia choroba wrzodowa: mnogie, nietypowa lokalizacja, dodatkowo ciężkie zap przełyku, nawroty wrzodów
- biegunka tłuszczowa
- MEN1 (wyspiak trzustki, guz przysadki/ nadczynność przytarczyc)
- guz złośliwy - przerzuty do ww chłonnych, wątroby, śledziony, śródpiersia i kości
Zespół Zollingera i Ellisona: rozpoznanie
- obraz kliniczny
- nieprawidłowości w bad pomocniczych:
- st gastryny >=10x powyżej normy przy pH soku żoł < 2,1 - rozpoznanie pewne
* jak poziom gastryny mniejszy to test sekretynowy - guz w bad obrazowych
* diagnostyka MEN1
* w endoskopii
- > 90% przerost fałdów bł śluz żołądka
- wrzody trawienne
Zespół Zollingera i Ellisona: leczenie
- wygojenie wrzodów - duże dawki IPP
2. usunięcie gastrinoma - lecz operacyjne -> stan u 50% po usunięciu jest wiele lat dobry, reszta leczenie onkolog
Chłoniaki żołądka: rodzaj
- nieziarnicze chłoniaki >=95% z limf B
- najczęstszym chłoniakiem żołądka: pozawęzłowy chłoniak strefy brzeżnej grudek chłonnych zlok w obrębie bł śluzowych (MALT) - chłoniaki indolentne (powolny przebig)
- drugi najczęstszy jest agresywny chłoniak rozlany z dużych kom B (DLBCL)
Chłoniaki żołądka: epidemiologia
- 4% neo żołądka
- drugi najczęstszy neo żołądka
- w każdym wieku
- stosuje się zmodyfikowaną skalę Ann Arbor
Chłoniaki żołądka: objawy
- dyspeptyczne
- niedokrwistość
- objawy ogólne
Chłoniaki żołądka: diagnostyka
- gastroskopia
- badanie hist pat
- do oceny głebokości nacieku endosonografia (EUS)
Chłoniaki żołądka: leczenie
90% z MALT jest spowodowane H. pylori
- leczenie H. pylori !
- skuteczność eradykacji ok 60%
- jeśli nie ma H. pylori -> radioterapia
- ew. immuno- / chemioterapię
- leczenie operacyjne jak wskazania pilne typu perforacja
Chłoniaki żołądka: rokowanie
5-letnie przeżycie > 50 %:
- calkowita remisja 100% 10 lat
- częściowa remisja 80% 10 lat
- pierwotne leczenie nieskuteczne - 50% nie przezywa roku
Gastropareza: def
to opóźnienie opróżniania żołądka niezwiązane z przeszkodą mechaniczną
- zaleganie pokarmu i rozciąganie ścian żołądka
Gastropareza: objawy
- nudności i wymioty
- pełność po posiłkach
- ból w nadbrzuszu o wzdęcia
Gastropareza: przyczyny
- idiopatyczna
- 20% może CMV, EBV, HHV-3 (VZV) - cukrzyca
* rzadkie
- zabiegi operacyjne
- leki (opioidy, antycholinergiczne, analogi GLP-1)
- twardzina układowa, toczeń rumieniowaty układowy
- zespoły paranowotworowe
- amyloidoza, mastocytoza układowa
- niedokrwienie jelit
Gastropareza: rozpoznanie
typowe objawy kliniczne _ stwierdzenie opóźnienia opróźniania żołądka (scyntygrafia ze standaryzowanym posiłkiem znaczonym radioaktywnym technetem)
Gastropareza: leczene
- żywieniowe
- leki prokinetyczne
- rzadko: elektroniczna stymulacja żołądka, lecz. chirurgiczne, akupunktura
