Pulmonologia 1 Flashcards

1
Q

Kaszel: mechanizm powstawania

A

nasilony wdech, a następnie wydech przy początkowym krótkim zamknięciu głośni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kaszel: podział ze względu na czas trwania

A
  1. ostry < 3 tyg
  2. podostry 3-8 tyg
  3. przewlekły > 8 tyg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Kaszel: suchy, przyczyny

A
  • zak wirusowe
  • ACEI
  • astma
  • choroby śródmiążowe płuc
  • niewydolność serca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Kaszel: produktywny: podział

A
  1. ropna - zak zatok, oskrzeli lub płuc, rozstrzenie oskrzeli
  2. śluzowa: gęsta, lepka, najczęściej rano, przewlekłe zap oskrzeli, POChP
  3. przezroczysta: lepka - astma, gruczolakoraki
  4. grudki i czopy - mukowiscydoza
  5. z cząstkami pokarmowymi - przetoki tchawiczo-przełykowe, zab przełykania
  6. krwista - jak w krwiopluciu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Chrypka: mechanizm powstawania

A

zaburzenia drgań fałdów głosowych połączone z turbulentnym przepływem powietrza w obrębie głośni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Chrypka: przyczyną pierwotne choroby krtani

A
  1. ostre = zapalne
  2. przewlekłe - zawodowe nadużywanie głosu, dym tytoniowy, nowotwory, GERD, ciało obce, ziarnina po urazie spowodowanym intubacją
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Chrypka: przyczyną wtórne choroby krtan

A
  • osłabienie mm gardłowych (niedoczynność tarczycy, miastemia, przewlekła kortykoterapia wziewna)
  • zapalenie stawu pierścienno - nalewkowego (RZS, toczeń, dna moczanowa)
  • uszkodzenie n. krtaniowego wstecznego
  • czynnościowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Krwotok płucny: definicja

A

masywne krwawienie z dróg oddeh, zazwyczaj > 500 ml/24h lub 100ml/h

  • może prowadzić do niewydolności oddechowej
  • stan zagrożenia życia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Krwioplucie: najczęstsze przyczyny

A
  • zap oskrzeli
  • rozstrzenie oskrzeli
  • rak płuca
  • gruźlica
  • bak zap płuc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Krwioplucie: umiarkowanie częste przyczyny

A
  • zatorowość płucna
  • niewydolność LK
  • inne neo płuc
  • urazy płuca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Duszność: def

A

subiektywne odczucie braku powietrza, trudności w oddychaniu, zadyszki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Duszność: orthopnoe

A
dusznosć nasila się w pozycji leżącej, zmniejsza się w pozycji siedzącej lub stojącej 
np w 
- HF
- astma
- POChP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Duszność: platypnea

A

duszność nasila się w pozycji siedzącej i stojącej, zmniejsza się w pozycji leżącej:
n
- ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej
- drożny otwór owalny
- zespół wątrobowo - płucny w przebiegu marskości wątroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Pałce pałeczkowate: definicja

A
  • niebolesna proliferacja tk łącznej na grzbietowej powierzchni dystalnych paliczków palców rąk i stóp prowadząca do uniesienia paznokci przyjmujących kształt szkiełka zegarkowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Pałce pałeczkowate: przyczyny

A
  1. płucne - przewlekłe choroby w tym raka płuc
  2. sercowe - wrodzone sinicze wady serca, bak zapalenie wsierdzia
  3. choroby ukł pokarmowego - nieswoiste zap jeslit, marskość wątroby
  4. hormonalne - ch. Gravesa i Basedowa, nadczynnosc przytarczyc
  5. idiopatyczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Gazometria: z której tętnicy

A

promieniowej po wykonaniu testu Allena

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Gazometria: norma pH

A

7.35-7.45

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Gazometria: PaCO2

A

32-45 mmHg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Gazometria: HCO3

A

21-27 mmol/l

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Gazometria: BE

A

-2,3 - (+2,3)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Gazometria: PaO2

A

75-100 mmHg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Pulsoksymetria: ograniczenia badania, co zakrzywia obraz

A
  1. Zatrucie CO - Hb tlenkowowęglowa zawyża SpO2
  2. Methemoglobinemia - zaniża SpO2 przy rzeczywistej wartości > 85%, a zaniża <85%
  3. ciężka anemia - zaniża SpO2
  4. upośledzenie obwodowego przepływu krwi
  5. zmiany na paznkociach
  6. artefakty ruchowe
  7. nadmierne naświetlenie otoczenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Spirometria: przygotowanie do badania

A
  • nie palić > 1h przed
  • brak używek (alko) przez 8h
  • nie spożywać obfitego posiłku przez 2h
  • nie wykonywać intensywnego wysiłku fiz przez 1h
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Spirometria: przeciwwskazania względne (brak bezwględnych)

A
  1. zwiększenie obciążenia serca
  2. nieprawidłowe ciśnienie
  3. ryzyko transmisji zakażenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Spirometria: objętości mozliwe do zmierzenia

A
  1. TV - obj oddechowa - spokojne oddychanie
  2. ERV - zapasowa obj wydechowa - pogłębienie spokojnego wydechu
  3. IRV - zapasowa obj wdechowa - pogłębienie spokojnego wdechu
  4. VC - pojemność życiowa = TV + ERV + IRV
  5. IC - pojemność wdechowa = TV + IRV
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Spirometria: niemożliwe do zmierzenia

A
  1. RV - obj zalegająca
  2. FRC - czynnościowa pojemność zalegająca
  3. TLC - całkowita pojemność płuc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Spirometria: badanie natężonego wydechu, jakie czynnosci wykonuje pacjent

A

Max wdech i później dynamiczny forsowany wydech trwający > 6 s

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Spirometria: badanie natężonego wydechu, mierzone parametry

A

FEV1 - natężona 1-sek obj wydechowa
FVC - natężona pojemność życiowa (VC)
wskaźnik Tiffeneau =FEV1/VC

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Bronchoskopia: wskazania kliniczne

A
  • krwioplucie
  • nawracające zap DDO
  • duszność o niejasnej przyczynie
  • wykrztuszanie dużej ilości wydzieliny naprzemiennie ropnej i śluzowej
  • przewlekły lub napadowy kaszel o niejasnej przyczynie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Bronchoskopia: wskazania radiologiczne

A
  1. niedodma
  2. cień okrągły lub zmiany miąższowe lub rozsiane w płucach
  3. powiększenie ww chłonnych wnęk lub śródpiersia
  4. zniekształcenie zarysu lub przebiegu tchawicy i oskrzeli
  5. przewlekające się zap opłucnej z utrzymującym się płynem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Bronchoskopia: wskazania terapeutyczne

A
  • odsysanie ropnej wydzieliny z oskrzeli w celu poprawy ich drożności
  • usunięcie ciała obcego
  • udrożnienie zwężonego oskrzela
  • płukanie płuc u chorych na proteinozę pęcherzyków płucnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Bronchoskopia: wskazania do bronchoskopii sztywnej

A
  1. usunięcie ciała obcego
  2. tamowanie krwawienia
  3. udrażnianie tchawicy i dużych oskrzeli
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Bronchoskopia: przeciwwskazania

A
  • ciężka niewydolność oddechowa (nie dotyczy broncho terapetycznej)
  • ciężka HF - NYHAIV
  • zawał serca w ciągu ostatnich 2 tyg lub niestabilna dławica piersiowa
  • ciężkie zab rytmu, zwłaszcza komorowe
  • zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie szyjnym
  • PLT < 20 tys
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Rozstrzenie oskrzeli: definicja

A
  1. upośledzenie oczyszczania śluzowo- rzęskowego (mukowiscydoza, zespół Younga, pierwotna dyskineza rzęsek, u 50% zespół Kartagenera)
  2. pierwotne niedobory odporności
  3. niedobór alfa1 - antytrypsyny
  4. inne rzadkie wady wrodzone
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Rozstrzenie oskrzeli: przyczyny nabyte

A
  1. ciężkie zakażenia (bak. lub wirusowe, szczególnie odry)
  2. choroby prowadzące do włóknienia płuc (sarkoidoza, pylice płuc, idiopatyczne włólnienie płuc)
  3. przewlekłe choroby oskrzeli (POChP)
  4. wdychanie toksycznych gazów lub uszkodzenie terminczne
  5. zwężenie oskrzela
  6. alergiczna aspergiloza oskrzelowo- płucna
  7. choroby układowe tkanki łącznej, nieswoiste zap jelit
  8. AIDS
  9. popromienne uszkodzenie płuca
  10. refluks żołądkowo- przełykowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Rozstrzenie oskrzeli: objawy podmiotowe

A
  • kaszel przewlekły z wykrztuszaniem dużej il wydzieliny, zazwyczaj ropnej
  • w przypadku dużych rozstrzeni może występować wykrztuszenie “pełnymi ustami”
  • cuchnący oddech
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Rozstrzenie oskrzeli: objawy przedmiotowe

A
  1. rzężenia drobno i grubobańkowe
  2. szmer oskrzelowy nad miejscem występowania rozstrzeni
  3. wydłużony wydech
  4. świsty
  5. w zaawansowanej chorobie: sinica, palce pałeczkowate i wyniszczenie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Rozstrzenie oskrzeli: bad obrazowe

A
  1. RTG - obraz torów tramwajowych
  2. TKWR - pewne rozpoznanie; objaw sygnetu - oskrzele w przekroju poprzecznym jest wyraźnie szersze od towarzyszącej tętnicy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Rozstrzenie oskrzeli: leczenie

A
  1. rehabilitacja oddechowa
  2. antybiotykoterapia - augmentin
  3. inne leki np mukolityki, leki rozkurczające oskrzela
  4. szczepienia ochronne
  5. leczenie operacyjne - jesli rozstrzenie na ograniczonej przestrzeni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Mukowiscydoza: definicja

A

genetycznie uwarunkowane zab wydzielania przez gruczoły zewnątrzwydzielnicze, głównie w ukł oddechowym i pokarmowym

  1. mutacje genu kodujące białko błonowe CFTR
  2. upośledzony transport chloru i sodu
  3. zmniejszenie zawartości wody w wydzielinie gruczołów zewnątrzwydzielniczych
  4. duże stężenie NaCl inaktywuje enzymy uczestniczące w obronie przed zakażeniami
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Mukowiscydoza: zmiany w ukł oddechowym

A
  1. zwiększone wydzielanie śluzu
  2. przewlekłe zak bakteryjne (DNA z martwych neutrofilów zwiększa lepkość wydzieliny)
  3. niedodma segmentowa, powstanie rozstrzeni, torbiele
  4. przewlekłe zap błony śluzowej nosa i zatok przynosowych z obecnością polipów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Mukowiscydoza: inne narządy - trzustka

A
  1. trzustka: zastój soku trzustkowego -> akt enzymów proteolitycznych -> stan zapalny -> poszerzenie przewodów -> włóknienie -> niewydolność zewnątrzwydzielnicz trzustki -> po kilkunastu latach cukrzyca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Mukowiscydoza: inne narządy wątroba

A
  • ogniska stłuszczenia i marskości żółciowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Mukowiscydoza: inne narządy - jelita

A

lepka wydzielina przyczyną bólu brzucha

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Mukowiscydoza: inne narządy nasieniowody

A
  • zablokowanie światła i zatrzymanie rozwoju -> niepłodność
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Mukowiscydoza: inne narządy - gruczoły potowe

A

zaburzenie zwrotnego wchłaniania chloru i wtórnie sodu -> wzrost zawartości NaCl w pocie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Mukowiscydoza: objawy podmiotowe

A
  1. kaszel - początkowo sporadyczny, potem codziennie z odkrztuszaniem gęstej, ropnej wydzieliny (po przebudzeniu)
  2. krwioplucie
  3. duszność
  4. ograniczenie drożności i przewlekły ropny nieżyt nosa
  5. oddawanie obfitych i cuchnących tłuszczowych stolców
  6. wzdęcie i ból brzucha z epizodami zatrzymania pasażu i treści jelitowej
  7. utrata masy ciała
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Mukowiscydoza: objawy przedmiotowe

A
  1. furczenia, świsty i rzężenia
  2. sinica i palce pałeczkowate
  3. zwykle beczkowata klatka piersiowa
  4. często niedobór masy ciała
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Mukowiscydoza: przebieg naturalny

A
  • pierwsze objawy już w dzieciństwie

- powolna destrukcja oskrzeli z zajęciem miąższu płuc -> niewydolność oddechowa -> zgon ok 22 rż

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Mukowiscydoza: rozpoznanie

A

> = 1 z poniższych

  • st jonu chlorkowego w pocie > 60mmol/l w 2 pomiarach w różnych dniach
  • mutacja obu alleli genu CFTR
  • nieprawidłowy wynik pomiaru przeznabłonkowej różnicy potencjałów w bł śluzowej nosa
51
Q

Mukowiscydoza: RTG i TKWR

A
  1. pogrubienie ściany i rozstrzenie oskrzeli
  2. odma
  3. pęcherze rozedmowe
  4. okrągłe i linijne zacienienia położone obwodowo
  5. nawracające zagęszczenia i niedodma segmentowa
  6. poszerzenie wnęk
52
Q

Mukowiscydoza: Badania pomocnicze

A
  1. badania czynnościowe płuc
  2. bad mikrobiologiczne plwociny
  3. bad laboratoryjne:
    - zmniejszona akt elastazy 1
    - trypsyny i chymotrypsyny w stolcu
    - zwiększone wydalanie tłuszczów ze stolcem
    - zwiększona akt enzymów wątrobowych - zwłaszcza fosfatazy zasadowej i GGTP
53
Q

Mukowiscydoza: leczenie ogólne

A
  1. rehabilitacja oddechowa
  2. dieta - bogatobiałkowa, bogatotłuszczowa, bogatokaloryczna
  3. szczepienie ochronne
  4. tlenoterapia
54
Q

Mukowiscydoza: leki mukolityczne

A
  • dornaza alfa - 2,5mg w inhalacji
  • hipertoniczny 3-7% roztwór NaCl w inhalacji
  • mannitol drobnocząteczkowy w inhalacji
55
Q

Mukowiscydoza: leki rozkurczające oskrzela

A

gł B2 mimetyki, stosuje się je przed:

  • inhalacja mukolityku
  • fizjoterapia
  • wysiłek fizyczny
56
Q

Mukowiscydoza: inne leki stosowane

A
  1. GKSw - tylko u wybranych chorych z nadreaktywnością oskrzeli
  2. enzymy trzustkowe - kreon
  3. Wit. rozpuszczalne w tłuszczach A,D,K
  4. Iwakaftor - lek poprawający czynność białka CFTR
57
Q

Mukowiscydoza: antybiotyki - w przypadku podejrzenia Pseudomonas aeruginosa

A
  1. wziewne - w przewlekłym zak P. aeruginosa:
    * tobramycyna (300mg 3x/dobę), aztreonam, ew. kolistyna
  2. doustne - azytromycyna 150/500 mg 3x/tydz
58
Q

Mukowiscydoza: leczenie zaostrzenia

A
  • intensyfikacja fizjoterapii

- antybiotyk iv przez > 10 dni (14-21 dni) do czasu otrzymania wyników posiewu

59
Q

Mukowiscydoza: monitorowanie

A
co 3 msc:
- ocena stanu odżywienia 
- czynności płuc
- SaO2
- posiew plwociny 
co 1 rok:
- kontrola w ośrodku i czynności wątroby 
co 2-4 lata:
- RTG klatki
60
Q

Mukowiscydoza: powikłania płucne

A
  1. przerost i przeciążenie prawej komory serca = serce płucne
  2. cukrzyca
  3. kamica lub zap dróg żółciowych
  4. stłuszczenie atroby, marskość wątroby
  5. OZT
  6. Zespół zaburzeń drożności koncowego odc jelita cienkiego
  7. refluks żołądkowo- przełykowy
  8. osteoartropatia przerostowa, osteopenia lub osteoporoza
  9. niepłodność
61
Q

Astma: definicja

A

Heterogenna choroba, zwykle charakteryzująca się przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych i występowaniem takich objawów jak: świszczący oddech, duszność, uczucie ściskania w klatce piersiowej j kaszel o zmiennej częstości i nasileniu

62
Q

Astma: epidemiologia

A

50% początek w dzieciństwie
Chorobowość 1-18%
Częściej kobiety
Najczęstszym fenotypem: astma alergiczna

63
Q

Podział astmy na względu na etiologie

A

Alergiczna:

  • dzieci
  • w plwocinie eozynofile
  • dobra odpowiedz na GKS
  • inne choroby atopowe w wywiadzie

Niealergiczna:

  • dorośli
  • w plwocinie eozynofile, neutrofile, i inne komórki zapalne
  • gorsza odp na GKS

O późnym początku:

  • należy wykluczyć astmę zawodowa
  • u dorosłych, zwykle
  • u kobiet częściej

Z utrwalona obturacja oskrzeli:

  • pacjenci z wieloletnim przebiegiem choroby
  • nieodwracalna obturacja -> utrwalona przebudowa ścian oskrzeli

Współistniejąca z otyłością

64
Q

Astma: czynniki ryzyka zachorowania

A
Płeć żeńska (dorośli), męska u dzieci
Rasa czarna
Otyłość 
Predyspozycja genetyczna 
Alergeny 
Czynniki zawodowe
Dym tytoniowy 
Zanieczyszczenia powierza 
Wirusowe zakażenia układu oddechowego w dzieciństwie 
Dieta
65
Q

Astma: objawy podmiotowe

A

Duszność, głównie WYDECHOWA
ŚWISZCZĄCY ODDECH
SUCHY KASZEL
ściskanie w klatce

66
Q

Astma: objawy przedmiotowe

A

Rozlane, obustronne świsty
Furczenia
Wydłużony wydech

Podczas zaostrzeń:

  • praca dodatkowych miesni oddechowych
  • zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych
  • tachykardia
  • tachypnoe
  • cicha klatka piersiowa
67
Q

Astma: nasilenie objawów, kiedy najczęściej

A

Najczęściej w nocy lub wczesnym rankiem (aktywność układu przywspolczulnego),
duża zmienność nasilenia objawów, mają charakter napadowy

68
Q

Przebieg astmy

A

Okres bezobjawowy (stan zapalny obecny cały czas, tak samo jak nadreaktywność drzewa oskrzelowego)

Okres objawowy: świsty, furczenia duszność wydechowa, suchy kaszel, wysłużony wydech

Bardzo ciężkie zaostrzenie: zaburzenia świadomości, cicha klatka piersiowa, tachykardia, tachypnoe, dodatkowe mięśnie oddechowe, sinica

69
Q

Astma: Badania czynności płuc

A
  • obecność obturacji
  • odwracalność obturacji - próba rozkurczowa
  • nadreaktywność oskrzeli - próba prowokacyjna
  • niestabilność czynności płuc - spirometria, PEF
70
Q

Astma: markery stanu zapalnego

A

Badanie plwociny indukowanej - eozynofilia w typie alergicznym
Badanie stężenia NO w powietrzu wydychanym (eozynofile powodują pobudzenie produkcji NO)

71
Q

Astma: spirometria

A

Co najmniej raz należy zarejestrować zmniejszoną wartość FEV1 (<80%) i stosunek FEV1/FVC (prawidłowo: 0,75-0,8; u dzieci > 0,9)

72
Q

Astma: próba rozkurczowa

A
  1. Spirometria podstawowa
  2. 400 mikrogram salbutamolu
  3. 10-15 min
  4. Powtórne badanie

Dodatni wynik jest przyrost FEV1 o > 12% i > 200 ml

73
Q

Astma: próba prowokacyjna

A

Ocena reaktywności oskrzeli
- najpierw wykonuje się spirometrie podstawową, a następnie powtarza się badanie po inhalacji substancji która wywołuje skurcz (metacholina lub histamina)

Spadek FEV1 o > 20%

74
Q

Astma: pomiar szczytowego przepływu wydechowego

A
  • samodzielne pomiary przez pikflometr
  • ocena zmienności obturacji
  • w praktyce wykorzystuje się dobowa i tygodniowa zmienność PEF

ŚREDNIA DOBOWA ZMIENNOŚĆ PEF > 10% -> rozpoznanie astmy

75
Q

Astma: kryteria rozpoznania

A
  • występowanie zmiennych objawów ze strony układu oddechowego
  • potwierdzona obturacja oskrzeli
  • potwierdzona nadmierna zmienność czynności płuc

Inne kryteria dla dzieci < 5 rż:
1 stwierdzenie min 3 epizodów obturacji lub 1 ciężki wymagający podania GKS, stwierdzenie światów wydechowych
2. Odpowiedz na leczenie: wziewne SABA lub poprawa po 2-3 miesiącach leczenia wGKS
3. Wykluczenie chorób z diagnostyki różnicowej

76
Q

Astma: podział leków

A
  1. Ze względu na zastosowanie:
    - kontrolujące: wGKS, LABA, LAMA, leki przeciwleukotrienowe, Teofilina o przedłużonym działaniu
    - objawowe: SABA, SAMA
  2. Ze względu ma działanie:
    - przeciwzapalne: GKS, przeciwleukotrienowe
    - bronchodylatacyjne: SABA, SAMA, LABA, LAMA, Teofilina
77
Q

Astma: leki kontrolujące: wGKS: wymienić

A
Beklometazon
Budezonid 
Cyklezonid 
Flutykazon 
Mometazon
  • preferowane leki, które:
  • hamują proces zapalny w oskrzelach
  • zmniejszają nasilenie objawów, ryzyko zgonu z powodu astmy, częstość zaostrzeń
  • poprawiają czynność płuc i komfort życia

Powodują grzybice jamy ustnej i gardła, chrypkę i kaszel z podrażnienia - płukanie Jany ustnej i gardła po leku lub stosowanie cyklezonidu (prolek)

78
Q

Astma: leki kontrolujące - przeciwleukotrienowe

A

MONTELUKAST, p.o

Hamuje proces zapalny

79
Q

Astma: leki NIEZALECANE

A

Teofilina, kromony

80
Q

Astma: czynniki wyzwalające napady i zaostrzenia

A
  1. Zakażenia układu oddechowego !!!!!!!! - wirusy
  2. Alergeny
  3. Zanieczyszczenia powietrza
  4. Silne emocje
  5. Dym tytoniowy
  6. leki (beta blokery, NLPZ)
  7. Wysiłek fizyczny
  8. Zmiana pogody
  9. Czynniki drażniące
  10. Pokarmy i dodatki do żywności
81
Q

Astma: cele leczenia zaostrzenia

A

Zniesienie obturacji oskrzeli SABA (wcześnie zastosować, powtarzAc co 20 min)
Zniesienie hipoksji TLEN
zmniejszenie stanu zapalnego GKS OGÓLNOUSTROJOWO

82
Q

Astma: leki kontrolujące LABA

A
  • formoterol / salmeterol
  • długo działający B2- mimetyk
  • nie powinny być stosowane samodzielnie, bez GKS wziewnego

D.N. tachykardia, drżenie mięśniowe i hipokaliemia

83
Q

Astma: leki kontrolujące LAMA

A
  • długo działające leki przeciwcholinergiczne
  • bromek tiotropium
  • droga podania wziewna
  • powoduje rozkurcz oskrzeli
84
Q

Astma: leki objawowe SABA

A
  • krótko i szybko działające B2 mimetyki wziewnie
  • Fenoterol i Salbutamol
  • są to doraźne leki alternatywne
  • wskazane przed wysiłkiem fiz w astmie wysiłkowej
85
Q

Astma: GKS doustne

A
  • stosowane w zaostrzeniach
  • przewlekle u chorych z częstymi zaostrzeniami mimo 4. stopnia leczenia oraz w najcięższych przypadkach astmy niekontrolowanej
86
Q

Astma: Immunoterapia swoista

A
  • szczepionka podjęzykowa lub podskórna

- szczepionka powinna zawierać pojedynczy alergen powodujący objawy u chorego

87
Q

Astma: leczenie I stopień

A
doraźnie GKSw + formoterol 
u osób u których:
- objawy < 2x na miesiąc
- brak objawów nocnych 
- prawidłowa czynność płuc
- nie ma czynników ryzyka zaostrzeń 
- nie ma zaostrzeń w wywiadzie
88
Q

Astma: leczenie II stopień

A

codziennie GKSw lub doraźnie GKSw + formoterol

zazwyczaj od tego się zaczyna u wcześniej nie leczonych

89
Q

Astma: leczenie III stopień

A

codziennie GKSw + LABA

- jeśli objawy wiekszość dni lub objawy nocne

90
Q

Astma: leczenie IV stopień

A

codziennie GKSw w średniej dawce + LABA

91
Q

Astma: leczenie V stopień

A

GKSw w dużej dawce + LABA + bad fenotypu + ew. dpdatkowe leki

92
Q

Astma: klasyfikacja ze względu na stopień kontroli objawów

A

Czy w ciągu ostatnich 4 tyg na obecnym leczeniu:

  1. objawy częściej niż 2x w tyg
  2. dochodziło do przebudzeń w nocy z powodu objawów
  3. wystąpiła potrzeba leczenia doraźnego > 2x w tyg
  4. choroba ograniczała akt życiową ?

1-2 pkt -. astma częściowo kontrolowana
3-4 pkt -> astma niekontrolowana

93
Q

Astma: leczenie - kiedy można rozważyć zmniejszenie instensywności leczenia ?

A

jeśli utrzymanie kontroli astmy > 3 msc

94
Q

Astma: monitorowanie - co ile spirometrię z próba rozkurczową

A

przed włączeniem leczenia -> po 2-6 msc i okresowo raz na 2 lata

95
Q

Astma, a ciąża

A
1/3 pogorszenie
1/3 bez zmian
1/3 poprawa 
największe ryzyko zaostrzenia mięzy 24, a 36 t.c.
- zalecane GKSw, a objawowe SABA
96
Q

Astma aspirynowa

A

= choroba dróg oddechowych zaostrzana przez NLPZ

  • u większości 3-4 dekada życia
  • napady astmy z zaczerwienieniem twarzy, wyciekiem z wydzieliny z nosa i podrażnieniem spojówek
  • kilka min/godzin po przyjęciu dawki ASA lub innego NLPZ
  • często polipy nosa i zatok przynosowych
  • potwierdzenie próbą prowokacyjną z ASA
97
Q

POCHP: czynniki ryzyka zachorowania

A
  1. Palenie tytoniu (80% przypadków)
  2. Bierne wdychanie dymu tytoniowego
  3. Genetycznie uwarunkowany niedobór alfa1-antytrypsyny 1%
  4. Przewlekłe zapalenie oskrzeli
  5. Nadreaktywność oskrzeli i astma
  6. Przebyta gruźlica płuc
  7. Czynniki odpowiedzialne za obniżenie szczytowej czynności płuc ( mała masa urodzeniowa, zakażenia układu oddechowego w dzieciństwie)
  8. zakażenia HIV
  9. Narażenie zawodowe na pyły
  10. Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego
  11. Niski status społeczny i ekonomiczny
98
Q

POCHP: objawy podmiotowe

A
  • przewlekły kaszel - caky dzień
  • odkrztuszanie plwociny - największe po przebudzeniu
  • duszność: początkowo wysiłkowa
99
Q

POCHP: badanie przedmiotowe, zaawansowane stadium choroby

A
  1. Wdechowe ustawienie klatki (beczkowata czasami)
  2. Wypuk nadmiernie jawny
  3. Ściszone szmery, czasem świsty i furczenia
  4. Wydłużony czas wydechu
100
Q

POCHP typy chorych: blue bloater i pink puffer

A

Blue bloater:
Otyły, hipoksja, umiarkowana duszność, duża tolerancja wysyłku, przewlekłe zapalenie oskrzeli

Pink puffer:
Kachektyczny, bez hipoksji, znaczna duszność, mała tolerancja wysiłku, rozedma

101
Q

POCHP: kryteria rozpoznania, wytyczne GOLD

A

Spirometria: FEV1/FVC < 0,7 po inhalacji leku rozkurczajacego oskrzela ( 400 ug salbutamol, fenoterol)

Wynik nie ma wartości rokowniczej

102
Q

POCHP: stopień ciężkości obturacji, gold

A

Lekka obturacja- GOLD1 FEV1 > 80
Umiarkowana O.-gold 2 FEV1 > 50
Ciężka obturacja- GOLD 3 FEV > 30
Bardzo ciężka obturacja - GOLD 4 FEV1 <30

103
Q

POCHP: nasilenie objawów podmiotowych- testy:

A
  1. TEST CAT (subiektywna ocena pacjenta swoich objawów w skali 0-5; wynik > 10 - duże nasilenie objawów
  2. Test CCQ
  3. SKALA mMRC ( wyłącznie duszność)
104
Q

POCHP: leki rozkurczające oskrzela

A
  1. B2 - mimetyki długo działające LABA - FORMOTEROL, SALMETEROL
  2. B2-mimetyki krótko działające SABA: FENOTEROL, SALBUTAMOL
  3. Leki antycholinergiczne długo działające LAMA- BROMEK TIOTROPIUM/ GLIKOPIRONIUM
  4. Leki antycholinergiczne krótko działające SAMA- BROMEK IPRATROPIUM
  5. Lek II wyboru - TEOFILINA
105
Q

POCHP: leczenie tlenem

A

Domowe leczenie tlenem (DLT) > 15h/24h gdy:

  1. PaO2 < 55 mmHg / Sp02 < 88%
  2. PaO2 56-60 mmHg / SpO2 - 88% i do tego:
    - objawy nadciśnienia płucnego
    - obrzęki obwodowe
    - hematokryt > 55%
106
Q

POCHP: leczenie operacyjne

A
  • wycięcie pęcherzy rozedmowych
  • zabiegi zmniejszające objętość płuc
  • przeszczepienie płuc
107
Q

Zaostrzenie POCHP: definicja

A
  • ostre nasilenie objawów prowadzące do zmiany leczenia

- zwykle trwa 7-10 dni ale nasilenie objawów może się utrzymywać znacznie dłużej

108
Q

Zaostrzenie POCHP: przyczyny

A
  • zakażenia układu oddechowego (najczęstsza przyczyna)
  • wzrost zanieczyszczenia powietrza
  • przerwanie leczenia przewlekłego
109
Q

Zaostrzenia POCHP: podział

A

Lekkie - krótko działające leki rozkurczające oskrzela

Umiarkowane - konieczne zastosowanie również antybiotyku i/lub GKS po

Ciężkie- konieczna hospitalizacja chorego

110
Q

Zaostrzenie POCHP: leczenie

A

SABA - Salbutamol
SAMA - bromek ipratropium

Antybiotykoterapia, gdy:
- nasilenie duszności, wzrost objętości odkrztuszanej wydzieliny, zmiana charakteru plwociny na ROPNY
- konieczna mechaniczna wentylacja
I rzut: Amoksycylina, a u hospitalizowanych amoksycylina z kwasem klawulanowym

U chorych z podejrzeniem P. Aeruginosa: ciprofloksacyna po

Zalecany czas leczenia: 5-7 dni

111
Q

POChP: epidemiologia

A
  1. choroba związana z nałogiem palenia
  2. częściej chorują M
  3. początek objawów > 40 rż
  4. wg szacunków WHO - 3 pozycję wśród najczęstszych przyczyn zgonów na świecie
112
Q

POChP: badania czynnościowe

A
  • spirometria: podstawowa i próba rozkurczowa
  • pletyzmografia (wzrost obj zalegającej RV)
  • TLCO (bad transferu płucnego dla tlenku węgla)
  • test 6-min marszu
  • sercowo-płucna próba wysiłkowa
113
Q

POChP: bad obrazowe

A
  • RTG kl piersiowej

- TKWR klatki (tk wysokiej rozdzielczości)

114
Q

POChP: bad lab

A
  • morfologia
  • pulsoksymetria
  • posiew plwociny
  • bad w kierunku niedoboru alfa1-antytrypsyny
115
Q

POChP: całościowa ocena POChP - służy do wyboru leczenia

A
  1. ocena stopnia ciężkości obturacji w spirometrii
  2. ocena charakteru i nasilenia objawów podmiotowych
  3. ocena ryzyka zaostrzeń
  4. ocena współistnienia innych chorób
116
Q

POChP: ocena ryzyka kolejnego zaostrzenia

A

przebyte zaostrzenia w ciągu ostatnich 12 msc:
0-1 zaostrzenie -> małe ryzyko
> 2 zaostrzenia lub hospitalizacja z powodu zaostrzenia -> ryzyko duże

117
Q

POChP: grupy chorych

A

A- male ryzyko zaostrzeń, mało objawów (CAT<10, mMRC 0-1)
B - małe ryzyko, dużo objawów
C- duże ryzyko, mało objawów
D- duże ryzyko, dużo objawów

118
Q

POChP: leczenie w zależności od gruby chorych

A

A - LABA/ LAMA lub SABA/SAMA - gdy duszność
B - LABA/LAMA lub lLABA + LAMA - gdy nasilone objawy
C - LAMA
D - LAMA lub LAMA + LABA lub LABA + GKSw - gdy > 300 eozynofili we krwi

119
Q

POChP: leki rozkurczające oskrzela, ogólne zasady

A
  • długo działające skuteczniejsze i wygodniejsze od krócej działających
  • skojarzone LABA + LAMA lskuteczniejsze od monoterapii
  • terapia złożona LABA + LAMA jest skuteczniejsza od LABA + GKSw
120
Q

POChP: GKSw

A
  • zalecane w celu zapobiegania zaostrzeniom u chorych gr D

- nie można w monoterapii

121
Q

POChP: zasotrzenie leki

A

salbutamol + ew. lek przeciwcholinergiczny - bromek ipratropium

122
Q

POChP: główne przyczyny zgonu

A
  1. ch. układu krążenia
  2. rak płuca
  3. niewydolność oddechowa
123
Q

POChP: czynniki niekorzystne rokowniczo

A
  1. częste zaostrzenia
  2. duże nasilenie duszności
  3. zmniejszona wydolność wysiłkowa
  4. niskie BMI
  5. obecność powikłań - zwłaszcza serca płucnego