Pulmonologia 1 Flashcards
Kaszel: mechanizm powstawania
nasilony wdech, a następnie wydech przy początkowym krótkim zamknięciu głośni
Kaszel: podział ze względu na czas trwania
- ostry < 3 tyg
- podostry 3-8 tyg
- przewlekły > 8 tyg
Kaszel: suchy, przyczyny
- zak wirusowe
- ACEI
- astma
- choroby śródmiążowe płuc
- niewydolność serca
Kaszel: produktywny: podział
- ropna - zak zatok, oskrzeli lub płuc, rozstrzenie oskrzeli
- śluzowa: gęsta, lepka, najczęściej rano, przewlekłe zap oskrzeli, POChP
- przezroczysta: lepka - astma, gruczolakoraki
- grudki i czopy - mukowiscydoza
- z cząstkami pokarmowymi - przetoki tchawiczo-przełykowe, zab przełykania
- krwista - jak w krwiopluciu
Chrypka: mechanizm powstawania
zaburzenia drgań fałdów głosowych połączone z turbulentnym przepływem powietrza w obrębie głośni
Chrypka: przyczyną pierwotne choroby krtani
- ostre = zapalne
- przewlekłe - zawodowe nadużywanie głosu, dym tytoniowy, nowotwory, GERD, ciało obce, ziarnina po urazie spowodowanym intubacją
Chrypka: przyczyną wtórne choroby krtan
- osłabienie mm gardłowych (niedoczynność tarczycy, miastemia, przewlekła kortykoterapia wziewna)
- zapalenie stawu pierścienno - nalewkowego (RZS, toczeń, dna moczanowa)
- uszkodzenie n. krtaniowego wstecznego
- czynnościowe
Krwotok płucny: definicja
masywne krwawienie z dróg oddeh, zazwyczaj > 500 ml/24h lub 100ml/h
- może prowadzić do niewydolności oddechowej
- stan zagrożenia życia
Krwioplucie: najczęstsze przyczyny
- zap oskrzeli
- rozstrzenie oskrzeli
- rak płuca
- gruźlica
- bak zap płuc
Krwioplucie: umiarkowanie częste przyczyny
- zatorowość płucna
- niewydolność LK
- inne neo płuc
- urazy płuca
Duszność: def
subiektywne odczucie braku powietrza, trudności w oddychaniu, zadyszki
Duszność: orthopnoe
dusznosć nasila się w pozycji leżącej, zmniejsza się w pozycji siedzącej lub stojącej np w - HF - astma - POChP
Duszność: platypnea
duszność nasila się w pozycji siedzącej i stojącej, zmniejsza się w pozycji leżącej:
n
- ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej
- drożny otwór owalny
- zespół wątrobowo - płucny w przebiegu marskości wątroby
Pałce pałeczkowate: definicja
- niebolesna proliferacja tk łącznej na grzbietowej powierzchni dystalnych paliczków palców rąk i stóp prowadząca do uniesienia paznokci przyjmujących kształt szkiełka zegarkowego
Pałce pałeczkowate: przyczyny
- płucne - przewlekłe choroby w tym raka płuc
- sercowe - wrodzone sinicze wady serca, bak zapalenie wsierdzia
- choroby ukł pokarmowego - nieswoiste zap jeslit, marskość wątroby
- hormonalne - ch. Gravesa i Basedowa, nadczynnosc przytarczyc
- idiopatyczne
Gazometria: z której tętnicy
promieniowej po wykonaniu testu Allena
Gazometria: norma pH
7.35-7.45
Gazometria: PaCO2
32-45 mmHg
Gazometria: HCO3
21-27 mmol/l
Gazometria: BE
-2,3 - (+2,3)
Gazometria: PaO2
75-100 mmHg
Pulsoksymetria: ograniczenia badania, co zakrzywia obraz
- Zatrucie CO - Hb tlenkowowęglowa zawyża SpO2
- Methemoglobinemia - zaniża SpO2 przy rzeczywistej wartości > 85%, a zaniża <85%
- ciężka anemia - zaniża SpO2
- upośledzenie obwodowego przepływu krwi
- zmiany na paznkociach
- artefakty ruchowe
- nadmierne naświetlenie otoczenia
Spirometria: przygotowanie do badania
- nie palić > 1h przed
- brak używek (alko) przez 8h
- nie spożywać obfitego posiłku przez 2h
- nie wykonywać intensywnego wysiłku fiz przez 1h
Spirometria: przeciwwskazania względne (brak bezwględnych)
- zwiększenie obciążenia serca
- nieprawidłowe ciśnienie
- ryzyko transmisji zakażenia
Spirometria: objętości mozliwe do zmierzenia
- TV - obj oddechowa - spokojne oddychanie
- ERV - zapasowa obj wydechowa - pogłębienie spokojnego wydechu
- IRV - zapasowa obj wdechowa - pogłębienie spokojnego wdechu
- VC - pojemność życiowa = TV + ERV + IRV
- IC - pojemność wdechowa = TV + IRV
Spirometria: niemożliwe do zmierzenia
- RV - obj zalegająca
- FRC - czynnościowa pojemność zalegająca
- TLC - całkowita pojemność płuc
Spirometria: badanie natężonego wydechu, jakie czynnosci wykonuje pacjent
Max wdech i później dynamiczny forsowany wydech trwający > 6 s
Spirometria: badanie natężonego wydechu, mierzone parametry
FEV1 - natężona 1-sek obj wydechowa
FVC - natężona pojemność życiowa (VC)
wskaźnik Tiffeneau =FEV1/VC
Bronchoskopia: wskazania kliniczne
- krwioplucie
- nawracające zap DDO
- duszność o niejasnej przyczynie
- wykrztuszanie dużej ilości wydzieliny naprzemiennie ropnej i śluzowej
- przewlekły lub napadowy kaszel o niejasnej przyczynie
Bronchoskopia: wskazania radiologiczne
- niedodma
- cień okrągły lub zmiany miąższowe lub rozsiane w płucach
- powiększenie ww chłonnych wnęk lub śródpiersia
- zniekształcenie zarysu lub przebiegu tchawicy i oskrzeli
- przewlekające się zap opłucnej z utrzymującym się płynem
Bronchoskopia: wskazania terapeutyczne
- odsysanie ropnej wydzieliny z oskrzeli w celu poprawy ich drożności
- usunięcie ciała obcego
- udrożnienie zwężonego oskrzela
- płukanie płuc u chorych na proteinozę pęcherzyków płucnych
Bronchoskopia: wskazania do bronchoskopii sztywnej
- usunięcie ciała obcego
- tamowanie krwawienia
- udrażnianie tchawicy i dużych oskrzeli
Bronchoskopia: przeciwwskazania
- ciężka niewydolność oddechowa (nie dotyczy broncho terapetycznej)
- ciężka HF - NYHAIV
- zawał serca w ciągu ostatnich 2 tyg lub niestabilna dławica piersiowa
- ciężkie zab rytmu, zwłaszcza komorowe
- zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie szyjnym
- PLT < 20 tys
Rozstrzenie oskrzeli: definicja
- upośledzenie oczyszczania śluzowo- rzęskowego (mukowiscydoza, zespół Younga, pierwotna dyskineza rzęsek, u 50% zespół Kartagenera)
- pierwotne niedobory odporności
- niedobór alfa1 - antytrypsyny
- inne rzadkie wady wrodzone
Rozstrzenie oskrzeli: przyczyny nabyte
- ciężkie zakażenia (bak. lub wirusowe, szczególnie odry)
- choroby prowadzące do włóknienia płuc (sarkoidoza, pylice płuc, idiopatyczne włólnienie płuc)
- przewlekłe choroby oskrzeli (POChP)
- wdychanie toksycznych gazów lub uszkodzenie terminczne
- zwężenie oskrzela
- alergiczna aspergiloza oskrzelowo- płucna
- choroby układowe tkanki łącznej, nieswoiste zap jelit
- AIDS
- popromienne uszkodzenie płuca
- refluks żołądkowo- przełykowy
Rozstrzenie oskrzeli: objawy podmiotowe
- kaszel przewlekły z wykrztuszaniem dużej il wydzieliny, zazwyczaj ropnej
- w przypadku dużych rozstrzeni może występować wykrztuszenie “pełnymi ustami”
- cuchnący oddech
Rozstrzenie oskrzeli: objawy przedmiotowe
- rzężenia drobno i grubobańkowe
- szmer oskrzelowy nad miejscem występowania rozstrzeni
- wydłużony wydech
- świsty
- w zaawansowanej chorobie: sinica, palce pałeczkowate i wyniszczenie
Rozstrzenie oskrzeli: bad obrazowe
- RTG - obraz torów tramwajowych
- TKWR - pewne rozpoznanie; objaw sygnetu - oskrzele w przekroju poprzecznym jest wyraźnie szersze od towarzyszącej tętnicy
Rozstrzenie oskrzeli: leczenie
- rehabilitacja oddechowa
- antybiotykoterapia - augmentin
- inne leki np mukolityki, leki rozkurczające oskrzela
- szczepienia ochronne
- leczenie operacyjne - jesli rozstrzenie na ograniczonej przestrzeni
Mukowiscydoza: definicja
genetycznie uwarunkowane zab wydzielania przez gruczoły zewnątrzwydzielnicze, głównie w ukł oddechowym i pokarmowym
- mutacje genu kodujące białko błonowe CFTR
- upośledzony transport chloru i sodu
- zmniejszenie zawartości wody w wydzielinie gruczołów zewnątrzwydzielniczych
- duże stężenie NaCl inaktywuje enzymy uczestniczące w obronie przed zakażeniami
Mukowiscydoza: zmiany w ukł oddechowym
- zwiększone wydzielanie śluzu
- przewlekłe zak bakteryjne (DNA z martwych neutrofilów zwiększa lepkość wydzieliny)
- niedodma segmentowa, powstanie rozstrzeni, torbiele
- przewlekłe zap błony śluzowej nosa i zatok przynosowych z obecnością polipów
Mukowiscydoza: inne narządy - trzustka
- trzustka: zastój soku trzustkowego -> akt enzymów proteolitycznych -> stan zapalny -> poszerzenie przewodów -> włóknienie -> niewydolność zewnątrzwydzielnicz trzustki -> po kilkunastu latach cukrzyca
Mukowiscydoza: inne narządy wątroba
- ogniska stłuszczenia i marskości żółciowej
Mukowiscydoza: inne narządy - jelita
lepka wydzielina przyczyną bólu brzucha
Mukowiscydoza: inne narządy nasieniowody
- zablokowanie światła i zatrzymanie rozwoju -> niepłodność
Mukowiscydoza: inne narządy - gruczoły potowe
zaburzenie zwrotnego wchłaniania chloru i wtórnie sodu -> wzrost zawartości NaCl w pocie
Mukowiscydoza: objawy podmiotowe
- kaszel - początkowo sporadyczny, potem codziennie z odkrztuszaniem gęstej, ropnej wydzieliny (po przebudzeniu)
- krwioplucie
- duszność
- ograniczenie drożności i przewlekły ropny nieżyt nosa
- oddawanie obfitych i cuchnących tłuszczowych stolców
- wzdęcie i ból brzucha z epizodami zatrzymania pasażu i treści jelitowej
- utrata masy ciała
Mukowiscydoza: objawy przedmiotowe
- furczenia, świsty i rzężenia
- sinica i palce pałeczkowate
- zwykle beczkowata klatka piersiowa
- często niedobór masy ciała
Mukowiscydoza: przebieg naturalny
- pierwsze objawy już w dzieciństwie
- powolna destrukcja oskrzeli z zajęciem miąższu płuc -> niewydolność oddechowa -> zgon ok 22 rż
Mukowiscydoza: rozpoznanie
> = 1 z poniższych
- st jonu chlorkowego w pocie > 60mmol/l w 2 pomiarach w różnych dniach
- mutacja obu alleli genu CFTR
- nieprawidłowy wynik pomiaru przeznabłonkowej różnicy potencjałów w bł śluzowej nosa
Mukowiscydoza: RTG i TKWR
- pogrubienie ściany i rozstrzenie oskrzeli
- odma
- pęcherze rozedmowe
- okrągłe i linijne zacienienia położone obwodowo
- nawracające zagęszczenia i niedodma segmentowa
- poszerzenie wnęk
Mukowiscydoza: Badania pomocnicze
- badania czynnościowe płuc
- bad mikrobiologiczne plwociny
- bad laboratoryjne:
- zmniejszona akt elastazy 1
- trypsyny i chymotrypsyny w stolcu
- zwiększone wydalanie tłuszczów ze stolcem
- zwiększona akt enzymów wątrobowych - zwłaszcza fosfatazy zasadowej i GGTP
Mukowiscydoza: leczenie ogólne
- rehabilitacja oddechowa
- dieta - bogatobiałkowa, bogatotłuszczowa, bogatokaloryczna
- szczepienie ochronne
- tlenoterapia
Mukowiscydoza: leki mukolityczne
- dornaza alfa - 2,5mg w inhalacji
- hipertoniczny 3-7% roztwór NaCl w inhalacji
- mannitol drobnocząteczkowy w inhalacji
Mukowiscydoza: leki rozkurczające oskrzela
gł B2 mimetyki, stosuje się je przed:
- inhalacja mukolityku
- fizjoterapia
- wysiłek fizyczny
Mukowiscydoza: inne leki stosowane
- GKSw - tylko u wybranych chorych z nadreaktywnością oskrzeli
- enzymy trzustkowe - kreon
- Wit. rozpuszczalne w tłuszczach A,D,K
- Iwakaftor - lek poprawający czynność białka CFTR
Mukowiscydoza: antybiotyki - w przypadku podejrzenia Pseudomonas aeruginosa
- wziewne - w przewlekłym zak P. aeruginosa:
* tobramycyna (300mg 3x/dobę), aztreonam, ew. kolistyna - doustne - azytromycyna 150/500 mg 3x/tydz
Mukowiscydoza: leczenie zaostrzenia
- intensyfikacja fizjoterapii
- antybiotyk iv przez > 10 dni (14-21 dni) do czasu otrzymania wyników posiewu
Mukowiscydoza: monitorowanie
co 3 msc: - ocena stanu odżywienia - czynności płuc - SaO2 - posiew plwociny co 1 rok: - kontrola w ośrodku i czynności wątroby co 2-4 lata: - RTG klatki
Mukowiscydoza: powikłania płucne
- przerost i przeciążenie prawej komory serca = serce płucne
- cukrzyca
- kamica lub zap dróg żółciowych
- stłuszczenie atroby, marskość wątroby
- OZT
- Zespół zaburzeń drożności koncowego odc jelita cienkiego
- refluks żołądkowo- przełykowy
- osteoartropatia przerostowa, osteopenia lub osteoporoza
- niepłodność
Astma: definicja
Heterogenna choroba, zwykle charakteryzująca się przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych i występowaniem takich objawów jak: świszczący oddech, duszność, uczucie ściskania w klatce piersiowej j kaszel o zmiennej częstości i nasileniu
Astma: epidemiologia
50% początek w dzieciństwie
Chorobowość 1-18%
Częściej kobiety
Najczęstszym fenotypem: astma alergiczna
Podział astmy na względu na etiologie
Alergiczna:
- dzieci
- w plwocinie eozynofile
- dobra odpowiedz na GKS
- inne choroby atopowe w wywiadzie
Niealergiczna:
- dorośli
- w plwocinie eozynofile, neutrofile, i inne komórki zapalne
- gorsza odp na GKS
O późnym początku:
- należy wykluczyć astmę zawodowa
- u dorosłych, zwykle
- u kobiet częściej
Z utrwalona obturacja oskrzeli:
- pacjenci z wieloletnim przebiegiem choroby
- nieodwracalna obturacja -> utrwalona przebudowa ścian oskrzeli
Współistniejąca z otyłością
Astma: czynniki ryzyka zachorowania
Płeć żeńska (dorośli), męska u dzieci Rasa czarna Otyłość Predyspozycja genetyczna Alergeny Czynniki zawodowe Dym tytoniowy Zanieczyszczenia powierza Wirusowe zakażenia układu oddechowego w dzieciństwie Dieta
Astma: objawy podmiotowe
Duszność, głównie WYDECHOWA
ŚWISZCZĄCY ODDECH
SUCHY KASZEL
ściskanie w klatce
Astma: objawy przedmiotowe
Rozlane, obustronne świsty
Furczenia
Wydłużony wydech
Podczas zaostrzeń:
- praca dodatkowych miesni oddechowych
- zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych
- tachykardia
- tachypnoe
- cicha klatka piersiowa
Astma: nasilenie objawów, kiedy najczęściej
Najczęściej w nocy lub wczesnym rankiem (aktywność układu przywspolczulnego),
duża zmienność nasilenia objawów, mają charakter napadowy
Przebieg astmy
Okres bezobjawowy (stan zapalny obecny cały czas, tak samo jak nadreaktywność drzewa oskrzelowego)
Okres objawowy: świsty, furczenia duszność wydechowa, suchy kaszel, wysłużony wydech
Bardzo ciężkie zaostrzenie: zaburzenia świadomości, cicha klatka piersiowa, tachykardia, tachypnoe, dodatkowe mięśnie oddechowe, sinica
Astma: Badania czynności płuc
- obecność obturacji
- odwracalność obturacji - próba rozkurczowa
- nadreaktywność oskrzeli - próba prowokacyjna
- niestabilność czynności płuc - spirometria, PEF
Astma: markery stanu zapalnego
Badanie plwociny indukowanej - eozynofilia w typie alergicznym
Badanie stężenia NO w powietrzu wydychanym (eozynofile powodują pobudzenie produkcji NO)
Astma: spirometria
Co najmniej raz należy zarejestrować zmniejszoną wartość FEV1 (<80%) i stosunek FEV1/FVC (prawidłowo: 0,75-0,8; u dzieci > 0,9)
Astma: próba rozkurczowa
- Spirometria podstawowa
- 400 mikrogram salbutamolu
- 10-15 min
- Powtórne badanie
Dodatni wynik jest przyrost FEV1 o > 12% i > 200 ml
Astma: próba prowokacyjna
Ocena reaktywności oskrzeli
- najpierw wykonuje się spirometrie podstawową, a następnie powtarza się badanie po inhalacji substancji która wywołuje skurcz (metacholina lub histamina)
Spadek FEV1 o > 20%
Astma: pomiar szczytowego przepływu wydechowego
- samodzielne pomiary przez pikflometr
- ocena zmienności obturacji
- w praktyce wykorzystuje się dobowa i tygodniowa zmienność PEF
ŚREDNIA DOBOWA ZMIENNOŚĆ PEF > 10% -> rozpoznanie astmy
Astma: kryteria rozpoznania
- występowanie zmiennych objawów ze strony układu oddechowego
- potwierdzona obturacja oskrzeli
- potwierdzona nadmierna zmienność czynności płuc
Inne kryteria dla dzieci < 5 rż:
1 stwierdzenie min 3 epizodów obturacji lub 1 ciężki wymagający podania GKS, stwierdzenie światów wydechowych
2. Odpowiedz na leczenie: wziewne SABA lub poprawa po 2-3 miesiącach leczenia wGKS
3. Wykluczenie chorób z diagnostyki różnicowej
Astma: podział leków
- Ze względu na zastosowanie:
- kontrolujące: wGKS, LABA, LAMA, leki przeciwleukotrienowe, Teofilina o przedłużonym działaniu
- objawowe: SABA, SAMA - Ze względu ma działanie:
- przeciwzapalne: GKS, przeciwleukotrienowe
- bronchodylatacyjne: SABA, SAMA, LABA, LAMA, Teofilina
Astma: leki kontrolujące: wGKS: wymienić
Beklometazon Budezonid Cyklezonid Flutykazon Mometazon
- preferowane leki, które:
- hamują proces zapalny w oskrzelach
- zmniejszają nasilenie objawów, ryzyko zgonu z powodu astmy, częstość zaostrzeń
- poprawiają czynność płuc i komfort życia
Powodują grzybice jamy ustnej i gardła, chrypkę i kaszel z podrażnienia - płukanie Jany ustnej i gardła po leku lub stosowanie cyklezonidu (prolek)
Astma: leki kontrolujące - przeciwleukotrienowe
MONTELUKAST, p.o
Hamuje proces zapalny
Astma: leki NIEZALECANE
Teofilina, kromony
Astma: czynniki wyzwalające napady i zaostrzenia
- Zakażenia układu oddechowego !!!!!!!! - wirusy
- Alergeny
- Zanieczyszczenia powietrza
- Silne emocje
- Dym tytoniowy
- leki (beta blokery, NLPZ)
- Wysiłek fizyczny
- Zmiana pogody
- Czynniki drażniące
- Pokarmy i dodatki do żywności
Astma: cele leczenia zaostrzenia
Zniesienie obturacji oskrzeli SABA (wcześnie zastosować, powtarzAc co 20 min)
Zniesienie hipoksji TLEN
zmniejszenie stanu zapalnego GKS OGÓLNOUSTROJOWO
Astma: leki kontrolujące LABA
- formoterol / salmeterol
- długo działający B2- mimetyk
- nie powinny być stosowane samodzielnie, bez GKS wziewnego
D.N. tachykardia, drżenie mięśniowe i hipokaliemia
Astma: leki kontrolujące LAMA
- długo działające leki przeciwcholinergiczne
- bromek tiotropium
- droga podania wziewna
- powoduje rozkurcz oskrzeli
Astma: leki objawowe SABA
- krótko i szybko działające B2 mimetyki wziewnie
- Fenoterol i Salbutamol
- są to doraźne leki alternatywne
- wskazane przed wysiłkiem fiz w astmie wysiłkowej
Astma: GKS doustne
- stosowane w zaostrzeniach
- przewlekle u chorych z częstymi zaostrzeniami mimo 4. stopnia leczenia oraz w najcięższych przypadkach astmy niekontrolowanej
Astma: Immunoterapia swoista
- szczepionka podjęzykowa lub podskórna
- szczepionka powinna zawierać pojedynczy alergen powodujący objawy u chorego
Astma: leczenie I stopień
doraźnie GKSw + formoterol u osób u których: - objawy < 2x na miesiąc - brak objawów nocnych - prawidłowa czynność płuc - nie ma czynników ryzyka zaostrzeń - nie ma zaostrzeń w wywiadzie
Astma: leczenie II stopień
codziennie GKSw lub doraźnie GKSw + formoterol
zazwyczaj od tego się zaczyna u wcześniej nie leczonych
Astma: leczenie III stopień
codziennie GKSw + LABA
- jeśli objawy wiekszość dni lub objawy nocne
Astma: leczenie IV stopień
codziennie GKSw w średniej dawce + LABA
Astma: leczenie V stopień
GKSw w dużej dawce + LABA + bad fenotypu + ew. dpdatkowe leki
Astma: klasyfikacja ze względu na stopień kontroli objawów
Czy w ciągu ostatnich 4 tyg na obecnym leczeniu:
- objawy częściej niż 2x w tyg
- dochodziło do przebudzeń w nocy z powodu objawów
- wystąpiła potrzeba leczenia doraźnego > 2x w tyg
- choroba ograniczała akt życiową ?
1-2 pkt -. astma częściowo kontrolowana
3-4 pkt -> astma niekontrolowana
Astma: leczenie - kiedy można rozważyć zmniejszenie instensywności leczenia ?
jeśli utrzymanie kontroli astmy > 3 msc
Astma: monitorowanie - co ile spirometrię z próba rozkurczową
przed włączeniem leczenia -> po 2-6 msc i okresowo raz na 2 lata
Astma, a ciąża
1/3 pogorszenie 1/3 bez zmian 1/3 poprawa największe ryzyko zaostrzenia mięzy 24, a 36 t.c. - zalecane GKSw, a objawowe SABA
Astma aspirynowa
= choroba dróg oddechowych zaostrzana przez NLPZ
- u większości 3-4 dekada życia
- napady astmy z zaczerwienieniem twarzy, wyciekiem z wydzieliny z nosa i podrażnieniem spojówek
- kilka min/godzin po przyjęciu dawki ASA lub innego NLPZ
- często polipy nosa i zatok przynosowych
- potwierdzenie próbą prowokacyjną z ASA
POCHP: czynniki ryzyka zachorowania
- Palenie tytoniu (80% przypadków)
- Bierne wdychanie dymu tytoniowego
- Genetycznie uwarunkowany niedobór alfa1-antytrypsyny 1%
- Przewlekłe zapalenie oskrzeli
- Nadreaktywność oskrzeli i astma
- Przebyta gruźlica płuc
- Czynniki odpowiedzialne za obniżenie szczytowej czynności płuc ( mała masa urodzeniowa, zakażenia układu oddechowego w dzieciństwie)
- zakażenia HIV
- Narażenie zawodowe na pyły
- Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego
- Niski status społeczny i ekonomiczny
POCHP: objawy podmiotowe
- przewlekły kaszel - caky dzień
- odkrztuszanie plwociny - największe po przebudzeniu
- duszność: początkowo wysiłkowa
POCHP: badanie przedmiotowe, zaawansowane stadium choroby
- Wdechowe ustawienie klatki (beczkowata czasami)
- Wypuk nadmiernie jawny
- Ściszone szmery, czasem świsty i furczenia
- Wydłużony czas wydechu
POCHP typy chorych: blue bloater i pink puffer
Blue bloater:
Otyły, hipoksja, umiarkowana duszność, duża tolerancja wysyłku, przewlekłe zapalenie oskrzeli
Pink puffer:
Kachektyczny, bez hipoksji, znaczna duszność, mała tolerancja wysiłku, rozedma
POCHP: kryteria rozpoznania, wytyczne GOLD
Spirometria: FEV1/FVC < 0,7 po inhalacji leku rozkurczajacego oskrzela ( 400 ug salbutamol, fenoterol)
Wynik nie ma wartości rokowniczej
POCHP: stopień ciężkości obturacji, gold
Lekka obturacja- GOLD1 FEV1 > 80
Umiarkowana O.-gold 2 FEV1 > 50
Ciężka obturacja- GOLD 3 FEV > 30
Bardzo ciężka obturacja - GOLD 4 FEV1 <30
POCHP: nasilenie objawów podmiotowych- testy:
- TEST CAT (subiektywna ocena pacjenta swoich objawów w skali 0-5; wynik > 10 - duże nasilenie objawów
- Test CCQ
- SKALA mMRC ( wyłącznie duszność)
POCHP: leki rozkurczające oskrzela
- B2 - mimetyki długo działające LABA - FORMOTEROL, SALMETEROL
- B2-mimetyki krótko działające SABA: FENOTEROL, SALBUTAMOL
- Leki antycholinergiczne długo działające LAMA- BROMEK TIOTROPIUM/ GLIKOPIRONIUM
- Leki antycholinergiczne krótko działające SAMA- BROMEK IPRATROPIUM
- Lek II wyboru - TEOFILINA
POCHP: leczenie tlenem
Domowe leczenie tlenem (DLT) > 15h/24h gdy:
- PaO2 < 55 mmHg / Sp02 < 88%
- PaO2 56-60 mmHg / SpO2 - 88% i do tego:
- objawy nadciśnienia płucnego
- obrzęki obwodowe
- hematokryt > 55%
POCHP: leczenie operacyjne
- wycięcie pęcherzy rozedmowych
- zabiegi zmniejszające objętość płuc
- przeszczepienie płuc
Zaostrzenie POCHP: definicja
- ostre nasilenie objawów prowadzące do zmiany leczenia
- zwykle trwa 7-10 dni ale nasilenie objawów może się utrzymywać znacznie dłużej
Zaostrzenie POCHP: przyczyny
- zakażenia układu oddechowego (najczęstsza przyczyna)
- wzrost zanieczyszczenia powietrza
- przerwanie leczenia przewlekłego
Zaostrzenia POCHP: podział
Lekkie - krótko działające leki rozkurczające oskrzela
Umiarkowane - konieczne zastosowanie również antybiotyku i/lub GKS po
Ciężkie- konieczna hospitalizacja chorego
Zaostrzenie POCHP: leczenie
SABA - Salbutamol
SAMA - bromek ipratropium
Antybiotykoterapia, gdy:
- nasilenie duszności, wzrost objętości odkrztuszanej wydzieliny, zmiana charakteru plwociny na ROPNY
- konieczna mechaniczna wentylacja
I rzut: Amoksycylina, a u hospitalizowanych amoksycylina z kwasem klawulanowym
U chorych z podejrzeniem P. Aeruginosa: ciprofloksacyna po
Zalecany czas leczenia: 5-7 dni
POChP: epidemiologia
- choroba związana z nałogiem palenia
- częściej chorują M
- początek objawów > 40 rż
- wg szacunków WHO - 3 pozycję wśród najczęstszych przyczyn zgonów na świecie
POChP: badania czynnościowe
- spirometria: podstawowa i próba rozkurczowa
- pletyzmografia (wzrost obj zalegającej RV)
- TLCO (bad transferu płucnego dla tlenku węgla)
- test 6-min marszu
- sercowo-płucna próba wysiłkowa
POChP: bad obrazowe
- RTG kl piersiowej
- TKWR klatki (tk wysokiej rozdzielczości)
POChP: bad lab
- morfologia
- pulsoksymetria
- posiew plwociny
- bad w kierunku niedoboru alfa1-antytrypsyny
POChP: całościowa ocena POChP - służy do wyboru leczenia
- ocena stopnia ciężkości obturacji w spirometrii
- ocena charakteru i nasilenia objawów podmiotowych
- ocena ryzyka zaostrzeń
- ocena współistnienia innych chorób
POChP: ocena ryzyka kolejnego zaostrzenia
przebyte zaostrzenia w ciągu ostatnich 12 msc:
0-1 zaostrzenie -> małe ryzyko
> 2 zaostrzenia lub hospitalizacja z powodu zaostrzenia -> ryzyko duże
POChP: grupy chorych
A- male ryzyko zaostrzeń, mało objawów (CAT<10, mMRC 0-1)
B - małe ryzyko, dużo objawów
C- duże ryzyko, mało objawów
D- duże ryzyko, dużo objawów
POChP: leczenie w zależności od gruby chorych
A - LABA/ LAMA lub SABA/SAMA - gdy duszność
B - LABA/LAMA lub lLABA + LAMA - gdy nasilone objawy
C - LAMA
D - LAMA lub LAMA + LABA lub LABA + GKSw - gdy > 300 eozynofili we krwi
POChP: leki rozkurczające oskrzela, ogólne zasady
- długo działające skuteczniejsze i wygodniejsze od krócej działających
- skojarzone LABA + LAMA lskuteczniejsze od monoterapii
- terapia złożona LABA + LAMA jest skuteczniejsza od LABA + GKSw
POChP: GKSw
- zalecane w celu zapobiegania zaostrzeniom u chorych gr D
- nie można w monoterapii
POChP: zasotrzenie leki
salbutamol + ew. lek przeciwcholinergiczny - bromek ipratropium
POChP: główne przyczyny zgonu
- ch. układu krążenia
- rak płuca
- niewydolność oddechowa
POChP: czynniki niekorzystne rokowniczo
- częste zaostrzenia
- duże nasilenie duszności
- zmniejszona wydolność wysiłkowa
- niskie BMI
- obecność powikłań - zwłaszcza serca płucnego
