Pulmonologia 3 Flashcards

1
Q

Pierwotne nowotwory płuc: klasyfikacja

A
  1. raki niedrobnokom (80-85%)

a. gruczolakorak 40%
b. rak płaskonabłonkowy 30%
c. rak wielkokom

  1. rak drobnokom (15%)
  2. Inne rzadkie neo płuc (<5%)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Rak płaskonabłonkowy: przyczyna, płeć, lokalizacja

A
  1. przyczyną - czynne lub bierne narażenie na dym tytoniowy
  2. częściej u mężczyzn
  3. zwykle w dużych oskrzleach - guz przywnękowy powoduje zwężenia światła oskrzeli z niedodmą i zmianami zapalnymi w miąższu płucnym, może powstawać centralna martwica guza przypominająca ropień
  4. rozwija się dość wolno
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Gruczolakorak: przyczyna, płeć, lokalizacja

A
  1. w mniejszym stopniu zw. z narażeniem na dym tytoniowy
  2. częściej u kobiet
  3. najczęściej w drobnych drogach oddechowych - obwodowe części płuc
  4. kilka podtypów o różnym przebiegu klinicznym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Rak wielkokomórkowy: przyczyna, płeć, lokalizacja

A
  1. najrzadszy <10%
  2. w dużych i średnich oskrzelach, ale nierzadko występuje także w obwodowych częściach płuc
  3. zbudowany z dużych kom, czasem z cechami różnicowania neuroendokrynnego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Rak drobnokomórkowy:

A
  1. agresywny, szybki wzrost - u większości chorych przerzuty w chwili rozpoznania
  2. silnie zw. z paleniem tytoniu
  3. guz pierwotny najczęściej przywnękowo
  4. często objawy paranowotworowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Nowotwory płuc ogólnie: obraz kliniczny

A
  • we wczesnej fazie zwykle bezobjawowy
  • objawy niespecyficzne (późno) postępująca utrata masy ciała i osłabienie
  • objawy specyficzne dzielimy na 3 grupy:
  • związane z miejscowym wzrostem
  • związane z przerzutami
  • zespoły paranowotworowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Nowotwory płuc ogólnie: objawy związane z miejscowym wzrostem (9)

A
  1. kaszel - najczęstszy objaw (u palaczy zmiana charakteru kaszlu)
  2. duszność i ból w klatce piersiowej
  3. krwioplucie
  4. nawracające zap płuc
  5. zespół żyły głównej górnej
  6. ból opłucnowy, ból barku
  7. Zespół Hornera (ptosis - zwężenie szpary, Miosis - zwężenie źrenicy, Enophthalmus - zapadnięcie się gałki ocznej)- wywołany przez guz Pancoasta
  8. Zaburzenia rytmu serca
  9. chrypka w wyniku porażenia nerwu krtaniowego wstecznego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Nowotwory płuc ogólnie: przerzuty

A
  1. ww chłone - powiększenie nadobojczykowych, szyjnych lub pachowych
  2. kości - ból
  3. OUN - bóle głowy, objawy ogniskowe inne objawy neurologiczne, zmiany zachowania i zab osobowości
  4. wątroba - powiększenie, ból w nadbrzuszu, nudności, spadek masy ciała, żółtaczka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Nowotwory płuc ogólnie: zespoły paranowotworowe - endokrynologiczne

A
  • z. Cushinga
  • SIADH
  • z. rakowiaka
  • hiperkalcemia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Nowotwory płuc ogólnie: zespoły paranowotworowe - nerwowo - mięśniowe

A
  • neuropatie obwodowe
  • encefalopatia
  • zwyrodnienie kory móżdżku
  • z. miasteniczny Laberta i Eatona
  • zap. wielomięśniowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Nowotwory płuc ogólnie: zespoły paranowotworowe - skórne

A
  • rogowacenie brunatne
  • zap skórno-mięśniowe
  • SLE
  • twardzina układowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Nowotwory płuc ogólnie: zespoły paranowotworowe - kostne

A
  • osteoartropatia przerostowa

- palce pałeczkowate

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Nowotwory płuc ogólnie: zespoły paranowotworowe - naczyniowe

A
  • wędrujące zakrzepowe zap żył powierzchownych
  • niebakt zakrzepowe zap wsiedzia
  • ukł zap naczyń
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Nowotwory płuc ogólnie: zespoły paranowotworowe - hematologiczne

A
  • niedokrwistość, DIC
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Nowotwory płuc ogólnie: skala sprawności wg Zubroda = ECOG

A

0 - prawidłowa sprawność, zdolność wykonywania normalnych czynności bez ograniczeń
1 - obecność objawów choroby, możliwość chodzenia i zdolność wykonywania lekkiej pracy
2 - zdolność do wykonywania czynności osobistych, niezdolność do pracy, konieczność spędzania w łóżku lub w fotelu więcej niż połowy dnia
3 - ograniczona zdolność do wykonywania czynności osobistych, konieczność spędzania w łóżku lub w fotelu więcej niż poły dnia
4- konieczność spędzania w łóżku lub w fotelu całego dnia, konieczność stałej opieki z powodu choroby
5 - zgon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Nowotwory płuc ogólnie: markery

A
  1. CEA - antygen rakowo- płodowy
  2. CYFRA 21.1 - fragm CK19 cytokeratyny
  3. NSE - swoista enolaza neuronowa - rak drobnokom.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Nowotwory płuc ogólnie: rokowanie

A

10-15% 5-letnie przezycie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Rak drobnokomórkowy: badania wykorzystywane do oceny zaawansowania

A
  1. TK klatki i brzucha z kontrastem
  2. MR/TK OUN
  3. Scyntygrafia kośćca
  4. jeśli przerzut odległy to nie szukamy więcej bo nie zmienia to kwalifikacji zasięgu choroby
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Rak drobnokomórkowy: Postać ograniczona (LD)

A
  • neo nieprzekraczający jednej połowy klatki z możliwością zajęcia ww chłonnych wnękowych po stronie zmiany oraz węzłów śródpiersiowych i nadobojczykowcyh po obu stronach, a także obecny wysięk nowotworowy w jamie opłucnej po stronie guza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Rak drobnokomórkowy: Postać rozsiana (ED)

A
  • ogniska neo są obecne poza obszarem LD
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Rak drobnokomórkowy: leczenie ogólnie (jaka chemia), postać ograniczona i postać rozsiana

A
  • chemioterapia 4-6 cykli: cisplatyna lub karboplatyna + etopozyd
  • po chemii ocena RECIST (response evaluation criteria in solid tumors)

Postać ograniczona:

  • radio + chemio
  • operacja tylko w I stopniu, zawsze w połączeniu z chemią i napromienianiem mózgu

Postać rozsiana:
- w dobrym stanie klinicznym - chemio -> później ew radio

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Rak drobnokomórkowy: rokowanie

A

postać ograniczona 5-letnie u 15%

u rozsianych przezycie sporadyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Rak niedrobnokomórkowy: ocena zaawansowania badania

A
  1. TK klatki z kontrastem + górna cz brzucha
  2. MR/TK OUN
  3. scyntygrafia
  4. PET/TK - N2 to przerzuty węzłowe w śródpiersiu po stronie zmiany
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Rak niedrobnokomórkowy: stopień i leczenie ogólnie

A

stopień 0 - IB (Tis-T2a) - operacyjne
Stopień IIA-IIB (T2b-3; N1*) lecz operacyjnie + chemio pooperacyjna
Stopień IIIA - radio lub radiochemioterapia, u wybranych leczenie operacyjne
Stopień IV - obevne M - chemio, leczenie celowane, immunoterapia, leczenie objawowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Rak niedrobnokomórkowy: leczenie operacyjne

A
  • metoda otwarta lub wideotorakoskopowa (VATS)
  • metoda z wyboru w stadium I, II, mała część IIIa
  • płat płuca lub całe płuco oraz regionalne ww chłonne n1 i N2
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Rak niedrobnokomórkowy: leczenie gdy N2

A

radykalna radioterapia w połaczeniu z chemio lub operację w skojarzeniu z chemią

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Rak niedrobnokomórkowy: leczenie, kwalifikacja do zabiegu

A
  • TK klatki
  • proste testy wysiłkowe
  • gazometria w spoczynku i po wysiłku
  • spirometria (FEV1, VC)
  • ocena ukł sercowo-naczyniowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Rak niedrobnokomórkowy: metody wewnątrzoskrzelowe

A

Tylko w przypadku raka miejscowo zaawansowanego !

  • brachyterapia (iryd)
  • fototerapia (fotouczulające porfiryny + laser)
  • elektrokoagulacja, krioterapia, laseroterapia
  • protezy wewnątrzoskrzelowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Rak niedrobnokomórkowy: chemioterapia

A
  • jako wyłączna metoda stosowana w leczeniu paliatywnym u chorych z rozsiewem nowotworu
  • 2-lekowe schematy: zawierające cisplatynę lub karboplatynę w skojarzeniu z winorelbiną, taksoidami (paklitaksel i docetaksel), gemcytabiną lub pemetreksedem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Rak niedrobnokomórkowy: leczenie ukierunkowane molekularnie (celowane)

A

U chorych w stadium zaawansowanym raka z mutacja genu EGFR:

  • stosuje się inh kinaz tyrozynowych rec ludzkiego czynnika wzrostu naskórka (EGFR):
    np. erlotynib, gefitynib, afatynib i ozymertynib

U chorych z rearanżacją genu ALK dużą aktywnośc wykazują doustne inh kinazy ALK np. alektynib, brygatynib, certynib, kryzotynib

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Rak niedrobnokomórkowy: rokowanie

A

5 lat przezywa ok 10% chorych

po resekcji 5 lat przeżywa 40%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Przerzuty nowotworowe do płuc: lokalizacje

A
  • rak jelita grubego
  • rak piersi
  • rak nerki
  • czerniak
  • mięsaki kości i tk miękkich
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Przerzuty nowotworowe do płuc: objawy

A
  1. bezobjawowe
  2. ból w klatce
  3. duszność
  4. krwioplucie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Przerzuty nowotworowe do płuc: leczenie

A
  1. wycięcie klinowe (pojedynczego przerzutu z marginesem zdrowego miąższu płuca)
  2. radioterapia - lecz paliatywne u chorych z krwawieniem, dusznością lub bólem
  3. w rozsianych przerzutach nowotworowych o dużej chemiowrażliwości stosuje się typową dla danego nowotworu chemioterapię (np. chłoniak Hodgkina, kosmówczak złośliwy, neo jąder)
  4. hormonoterapia (rak piersi z obecnością rec hormonalnych )
  5. leki molekularne
  6. immunoterapia: ipilimumab, nivolumab/ pembrolizumab
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Przerzuty nowotworowe do płuc: rokowanie

A

większość w ciągu roku od ujawnienia się rozsiewu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Międzybłoniak opłucnej: info ogólne

A
  • neo z kom surowiczych bł wyściełającej jamę opłucną
  • może się również rozwinąć w otrzewnej i osierdziu
  • narażenie na azbest
  • 3-5x częściej M ok 60rż
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Międzybłoniak opłucnej: objawy

A
  1. najczęściej ból w klatce piersiowej
  2. duszność
  3. kaszel
  4. ubytek mc.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Międzybłoniak opłucnej: przebieg i rokowanie

A
  1. przebieg agresywny
  2. dominuje naciekanie miejscowe
  3. mediana czasu przeżycia 4-18 msc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Międzybłoniak opłucnej: badania obrazowe

A

RTG:

  • płyn w jamie opłucnej (95% przypadków)
  • rozległe pogrubienia i guzki opłucnej
  • często naciekanie szczelin międzypłatowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Międzybłoniak opłucnej: bad morfologiczne

A
  1. bad cytologiczne płynu opłucnowego

2. bad histologiczne (drogą wideotorakoskopii)

41
Q

Międzybłoniak opłucnej: leczenie

A
  1. operacyjne:
    - zewnątrzopłucnowa pleuropneumonektomia z wycięciem przepony i osierdzia
    - pleurektomia i dekortykacja
    - zabieg paliatywny
  2. radioterapia
  3. po chemioterapii (antracykliny, pochodne platyny) remisja na ogół niepełna i krótkotrwała
42
Q

Płyn w jamie opłucnej: wyróżniamy

A
  • przesięk
  • wysięk
  • krwiak
  • chłonkotok
43
Q

Płyn w jamie opłucnej: kryteria Lighta

A

różnicowanie przesięku i wysięku opłucnowego:
1. białko w płynie/ białko w surowicy > 0,5
2. LDH w płynie/ LDH w surowicy > 0,6
3. LDH w płynie/ górna granica wartości ref LDH w surowicy > 2/3
PŁYN WYSIĘKOWY

44
Q

Płyn w jamie opłucnej: objawy

A
  1. duszność
  2. kaszel
  3. ból w klatce
  4. objawy choroby podstawowej
  5. asymteryczne ruchy klatki
  6. stłumienie wypuku
  7. osłabione drżenie głosowe
  8. szmer pęcherzykowy nieobecny/ ściszony
45
Q

Płyn w jamie opłucnej: przesięk cechy płynu

A
  • przejrzysty
  • kolor słomkowy
  • mała zawartość białka
  • mała akt LDH
  • pH > 7.35
  • mało kom, gł limfocyty
46
Q

Płyn w jamie opłucnej: wysięk - nowotworowy

A
  1. rak płuca najczęstszą przyczyną wysięku nowotworowego w opłucnej
  2. neo pierwotne - międzybłoniak opłucnej
  3. neo przerzutowe - najczęściej z płuca (37%) i piersi (17%) oraz chłoniaki (11%), przerzuty z żołądka, trzustki, j. grubego, nerki, pęcherza moczowego, jajnika
47
Q

Płyn w jamie opłucnej: wysięk nowotworowy - leczenie

A
  1. mała ilość płynu, bez objawów = obserwacja
  2. narastający wysięk = nakłucie opłucnej, u większości nawrót (1tydzien-1 miesiąc)
  3. nawracający wysięk = drenaż jamy opłucnej przez przestrzeń międzyżebrową i doopłucnowe podanie środka obliterującego
48
Q

Płyn w jamie opłucnej: wysięk - leczenie

A

Antybiotykoterapia:

  • iv zgodnie z posiewem
  • w każdym przypadku płynu towarzyszącemu zap płuc
  • sama skuteczna tylko w niepowikłanym płynie (bez drenażu np)
  • gdy posiew jałowy, stosuj antybiotyki typowe dla zakażeń pozaszpitalnych i bak beztl.
49
Q

Płyn w jamie opłucnej: wysięk - antybiotykoterapia

A

cefuroksym 1,5g 3x dziennie + metronidazol 500mg 3 x dziennie

LUB

penicylina benzylowa 1,2g 4x dz + cyprofloksacyna 400mg 2xdz

LUB

meropenem 1g 3xdz + metronidazol 500mg 3xdz

50
Q

Płyn w jamie opłucnej: wysięk - powikłany płyn parapneumoniczny

A
  1. odpowiada wczesnemu stadium włóknikowo- ropnemu, kiedy cechy zakażenia, lecz płyn nie ma jeszcze wyraźnie ropnego charakteru
  2. przejrzysty lub mętny
  3. pH < 7,2; LDH > 1000IU/l, glukoza <2,2mmol/l
  4. można stwierdzić bakterie
  5. zwykle konieczny drenaż opłucnej
51
Q

Ropniak opłucnej: info ogólne

A
  1. płyn ma charakter ropny - mętny i często cuchnący
  2. bad biochemiczne nie są konieczne, taki jak w płynie parapneumonicznym (pH < 7,0)
  3. bakterie czasem do stwierdzenia
52
Q

Ropniak opłucnej: przyczyny

A
  1. powikłany płyn parapneumoniczny
  2. operacje klatki
  3. powikłanie urazu klatki
  4. powikłanie perforacji przełyku
  5. powikłanie nakłucia jamy opłucnej
  6. powikłanie zakażenia podprzeponowego
53
Q

Ropniak opłucnej: powikłania

A
  • powstanie przegród w obrębie płynu
  • zwłóknienia opłucnej utrudniające rozprężenie płcua
  • przetoka oskrzelowo-opłucnowa, sepsa, niedożywienie i wyniszczenie
54
Q

Ropniak opłucnej: leczenie - antybiotykoterapia

A

> tak jak w towarzyszącym bak zap płuc
gdy następstwo zakażenia wewnątrzszpitalnego, to:
- piperacylina z tazobaktamem 4,5g 4xdz
- ceftazydym 2g 3xdz
- meropenem 1g 3xdz
ORAZ metronidazol 500mg 3xdz oraz antybiotyk akt wobec MRSA (np wanko)

55
Q

Ropniak opłucnej: wskazania do drenażu

A
  1. płyn ropny lub mętny
  2. pH < 7,2
  3. obecność drobnoustrojów
  4. płyn otorbiony
56
Q

Ropniak opłucnej: leczenie

A

można rozważyć doopłucnowe podanie leku fibrynolitycznego (urokinaza, streptokinaza) w przypadku wielu zbiorników otorbionego, zakażonego płynu

57
Q

Ropniak opłucnej: leczenie operacyjne

A
  1. zabieg wideotorakoskopowe - otwarty drenaż jamy opłucnej
  2. torakotomia, dekortykacja
    do rozważenia gdy płyn utrzymuje się > 7 dni mimo antybiotykoterapii i drenażu
58
Q

Krwiak opłucnej: info ogólne

A
  • obecność krwi w jamie opłucnej wskutek urazu gdy Hct płynu opłucnowego >=50% Hct krwi obwodowej
  • różnicować z krwistym wysiękiem - mniejszy Hct i zwykle towarszyszy neo lub zawałowi płuca
59
Q

Krwiak opłucnej: objawy

A
- tak jak płyn w płucnej 
\+
- niedokrwistość
- tachykardia
- hipotensja
60
Q

Krwiak opłucnej: powikłania

A
  1. zak bakteryjne
  2. ropniak opłucnej
  3. zwłóknienie opłucnej
61
Q

Krwiak opłucnej: leczenie

A
pilny drenaż opłucnej !
wskazania do torakotomii:
- nieskuteczność drenażu
- utrzymujące się krwawienie 
- podejrzenie tamponady serca, uszkodzenie dużych naczyń, rana klatki 
- zmiany martwicze w opłucnej
- duży przeciek powietrza z oskrzeli
62
Q

Wysięk chłonny: definicja

A

= chłonkotok
- wysięk utworzony przez chlonkę, która przedostaje sie z uszkodzonego przewodu piersiowego lub dużego naczynia chłonnego

63
Q

Wysięk chłonny: przyczyny

A
  1. nowotwory: chłoniak, przerzuty
  2. urazy - operacje, urazy klatki
  3. limfangioleiomiomatoza
  4. niedrożność żył głównych
  5. amyloidoza
64
Q

Wysięk chłonny: charakter płynu

A
  1. mlecznobiały
  2. bezwonny
  3. zawiera chylomikrony
  4. TAG(TG) > 1,24mmol/l
  5. nie stwierdza się kryształów cholesterolu
  6. st cholesterolu < 2,59 mmol/l
65
Q

Wysięk chłonny: Pseudochylothorax

A

nagromadzenie kryształów cholesterolu w długo utrzymującym sie płynie w jamie opłucnej, najczęściej w przebiegu gruźlixy, RZS lub źle leczonego ropniaka

  • st TAG <0,56 mmol/l
  • obecne są kryształy cholesterolu
  • st cholesterolu wynosi > 6,45 mmol/l
66
Q

Wysięk chłonny: leczenie

A
  1. drenaż jamy opłucnej
  2. całkowite żywienie pozajelitowe w celu zmniejszenia wytwarzania chłonki i zamknięcia przetoki między naczyniem chłonnym, a jamą opłucnej
  3. w 2/3 przypadków po upływie 12-14 dni dochodzi do wyleczenia
  4. stały wypływ chłonki > 500ml/d jest wskazaniem do leczenia operacyjnego
  5. pseudochylothorax - leczenie przyczynowe
67
Q

Odma opłucnowa: podział ze względu na wielkość

A

oceniamy w RTG w projekcji PA:

  • mała < 2 cm
  • duża > =2 cm
68
Q

Odma opłucnowa: objawy

A
  1. ból w klatce o charakterze opłucnowym
  2. duszność
  3. kaszel
  4. ruchy oddechowe asymetryczne
  5. wypuk bębenkowy
  6. brak drżenia głosowego
  7. ściszenie szmeru pęcherzykowego
  8. szmery oddechowe nieobecne
  9. przesunięcie śródpiersia w stronę przeciwną
69
Q

Odma opłucnowa: prężna dodatkowe objawy

A
  • gwałtowna duszność
  • hipotensja
  • sinica, tachypnoe, tachykardia
  • poszerzenie żył szyjnych
  • NZK
70
Q

Odma opłucnowa: leczenie

A

TLEN !!!
1. odma prężna: II przestrzeń międzyżebrowa w linii środkowoobojczykowej (górna krawędź III żebra) niezwłocznie wprowadź kaniulę (4-5cm 14-16G) i pozostaw ją do czasu wprowadzenia drenu

  • mała odma, zamknięta odma jatrogenna: jeśli po 3-6h się nie powiększa rozważ leczenie ambulatoryjne
  • kontrolne RTG po 2-4 tyg
71
Q

Odma opłucnowa: leczenie operacyjne - wskazania

A
  1. drugi epizod odmy po tej samej stronie klatki
  2. nawrót odmy po przeciwnej stronie klatki
  3. obustronna odma samoistna
  4. utrzymujący się przeciek powietrza
  5. odma krwotoczna
  6. praca w zawodzie ze zwiększonym ryzykiem odmy
  7. mukowiscydoza
72
Q

Odma opłucnowa: leczenie operacyjne: zabiegi

A
  1. pleurodeza - najczęściej z użyciem talku, techniką wideotorakoskopową
  2. pleurektomia - całkowite usunięcie opłucnej ściennej doprowadzające do trwałego zarośnięcia jamy opłucnej
73
Q

Odma opłucnowa: zalecenia po przebyciu odmy

A
  1. 6-tygodniowy zakaz latania samolotem
  2. trwałe przeciwwskazanie do nurkowania (chyba że pleurektomia)
  3. zaprzestanie palenia tytoniu
74
Q

Niewydolność oddechowa: definicja

A

zab czynności ukł oddechowego zaburzają wymianę gazową i prowadzą do hipoksemii (PaO2 < 60mmHg) lub hiperkapnii (PaCO2 > 45mmHg)

75
Q

Niewydolność oddechowa: typy

A

typ 1: hipoksemiczna - bez hiperkapnii ( częściowa)

typ 2: hipoksemiczno - hiperkapnicza (całkowita)

76
Q

Niewydolność oddechowa: następstwa hipoksemii

A
  1. nadciśnienie płucne
  2. niedotlenienie tkanek
  3. reakcje wyrównawcze: wzrost tętna, CTK, CO
  4. niewydolność prawokomorowa
  5. czerwienica prawdziwa = policytemia
  6. palce pałeczkowate
77
Q

Niewydolność oddechowa: przyczyny hipowentylacji -

A

1 - zwiększenie pracy oddychania
2 - upośledzenie sprawności mm oddech i ukł nerwowego
3 - zwiększenie wentylacji fizjolog przestrzeni martwej

78
Q

Niewydolność oddechowa: następstwa hiperkapnii:

A
  1. kwasica oddechowa
  2. ból głowy i zab świadomości
  3. hipoksemiczny napęd oddechowy
79
Q

ARDS - zespół ostrej niewydolności oddechowej: lrtyeria wg def berlińskiej 2012

A
  1. w ciągu tygodnia od zachorowania lub nasilenia objawów
  2. obustronne zacienienia w bad obrazowych
  3. niewyjaśniona przyczyna obrzęku płuc
  4. utleniowanie krwi tętniczej PaO2/FiO2:
    200-300mmHg - łagodny
    200-100 mmHg - umiarkowany
    <100mmHg - ciężki
80
Q

ARDS - zespół ostrej niewydolności oddechowej: objawy podmiotowe

A
  • DUSZNOŚĆ
  • kaszel
  • gorączka
  • ból w klatce
  • krwioplucie
81
Q

ARDS - zespół ostrej niewydolności oddechowej: objawy przedmiotowe

A
  • sinica, tachy-kardia -pnoe
  • objawy choroby podstawowej
  • nasilona praca mm dodatkowych
82
Q

ARDS - zespół ostrej niewydolności oddechowej: leczenie

A
  1. udrożnienie dróg oddech
  2. tlenoterapia
  3. wentylacja mechaniczna płuc
  4. leczenie ch. podstawowej
  5. fizjoterapia oddechowa
  6. odżywianie
83
Q

Przewlekła niewydolność oddechowa: def

A
  • rozwija się stopniowo
  • często z zaostrzeniami
  • nie jest w pełni odwracalna
84
Q

Przewlekła niewydolność oddechowa: objawy podmiotowe

A
  • dusznosć
  • zmniejszona tolerancja wysiłku
  • senność i ból głowy (hiperkapnia)
  • objawy ch podstawowej
85
Q

Przewlekła niewydolność oddechowa: objawy przedmiotowe

A
  • tachy- pnoe, kardia, sinica, palce pałeczkowate, objawy niewydolności PK serca
  • poszerzenie naczyń krwionośnych: zaczerwienienie spojówek i skóry
  • akt dodatkwoych mm oddech
  • obajwy ch podstawowej
86
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): bezdech def

A
  • zmniejszenie amplitudy oddychania o >=90% przez >=10 sek
87
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): spłycenie oddychania def

A

zmniejszenie amplitudy zmian ciśnienia w jamie nosowej p >=30% + spadek spO2 o >=3 % lub mikroprzebudzenie

88
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): wskaźnik AHI

A

liczba bezdechów i spłyceń oddychania na godzinę snu

89
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): przebudzenia zw z wysiłkiem oddechowym (RERA)

A

zab oddychania przez >=10sek niespelniające kryteriów bezdechu lub spłycenia, prowadzące do przebudzenia

90
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): wskaźnik RDI

A

liczba bezdechów, spłyceń oddychania oraz RERA na godzinę

91
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): czynniki sprzyjające

A
1. otyłość:
obw szyi > 43cm u M i > 40cm u K
2. długi języczek
3. przerost migdałków podniebiennych 
4. skrzywienie przegrody nosa 
5. picie alkoholu
6. palenie tytoniu 
7. niektóre leki uspokajające i nasenne
8. nadczynność tarczycy 
9. akromegalia
92
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): objawy w ciagu dnia

A
  1. senność
  2. poranny ból głowy
  3. zab pamięci i koncentracji
  4. osłabienie libido
  5. zab emocjonane
93
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): objawy w nocy

A
  • chrapanie
  • bedechy
  • wzmożona potliwość
  • przebudzenia z uczuciem dusznosci
  • nykturia
  • kołatanie serca
  • suchośc w jamie ustnej po przebudzeniu
94
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): diagnostyka

A
  1. objawy
  2. skala Epworth - senność dzienna
  3. bad poligraficzne
  4. polisomnografia ew.
95
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): kryteria rozpoznania

A

bad snu + obajwy wg kryteriów AASM (RDI>=15 lub RDI >=5 i >= z objawów:

  • zasypianie wbrew własnej woli
  • nadmierna senność dzienna
  • nieefektywny sen
  • zmęczenie/ bezsennosć
  • przebudzenia z uczuciem zatrzymania oddechu, dusznosci lub dławienia
  • osoba sypiająca z chorym stwierdza głośne chrapanie lub bezdechy)
96
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): klasyfikacja cięzkości na podstawie RDI

A

5-15 lekki
15-30 umiarkowany
> 30 ciężki

97
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): leczenie - wspomaganie oddechu

A
  • CPAP, BIPAP - dodatnie ciśnienie
  • rozważyć modafinil
  • aparaty wewnątrzustne
98
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): leczenie operacyjne

A
  1. przywrócenie drożności GDO

2. wszczepienie stymulatora nerwu podjęzykowego

99
Q

Zespół wrodzonej centralnej hipowentylacji pęcherzykowej:

A
  • rzadka choroba genetyczna
  • niewydolność wegetatywnej kontroli oddychania
  • mutacja genu PHOX2B