Razgradnja aminokiselina Flashcards
U koja dva koraka se odvija razgradnja proteina?
- uklanjanje a-amino skupine aminokiselina(transaminacija ili deaminacija) i sinteza uree
- razgradnja preostalog ugljikova lanca aminokiselina tj. pretvorba u osnovne metaboličke međuprodukte
Kako se odvija početak probave egzogenih proteina u želucu?
- želučana mukoza luči gastrin => on stimulira lučenje HCL-a i pepsinogena
- niski pH u osigurava da se dogodi autokatalitička hidroliza pepsinogena => nastaje aktivni pepsin
- aktivni pepsin => katalizira hidrolizu peptidnih veza na N-strani aromatskih i razgranatih aminokiselina
- djelovanjem pepsina nastaje kiselina smjesa malih peptida koja odlazi u tanko crijevo
Kako dolazi do aktivacije probavnih enzima za proteina u tankom crijevu nakon što sadržaj dođe iz želuca?
- kiselina smjesa peptida koja dolazi iz želuca aktivira lučenje sekretina u krvotok
- sekretin stimulira gušteraču da luči HCO3- u tanko crijvo pri čemu dolazi do neutralizacije kiselog soka
- neutralna smjesa uzrokuje otpuštanje kolecistokinina u krv i dio neaktivnih oblika probavnih enizma(npr. enteropeptidaze)
- kolecistokinin uzrokuje također lučenje neaktivnih probavnih enizma
Koji su probavni enzimi za proteine i što oni rade?
- tripsin
- kimotripsin
- elastaza
- karboksipeptidaze A i B
- aminopeptidaza
- 1,2,3 => kataliziraju hidrolizu peptidnih veza
- 4,5 => kataliziraju sukcesivno uklanjanje ostataka peptida
Što se događa sa slobodnih a.k. nastali u probavi?
- prenosi se u epitelne tanice crijeva od tamo odlaze u krvi pa krvlju dolaze do jetre
Kako se razgrađuju izvanstanični, unutarstanični a kako ošećeni proteini?
- izvanstnični = endo ili egzo peptidazama unutar lizosoma, bez potrebe za ATP-om
- unutarstanični = endopeptidazama, karboksipeptidatama i aminopeptidazama
- oštećeni = djelovanjem ubikvitina i proteasoma, u citosolu uz ATP
Što se za razliku od ugljikohidrata i m.k. događa sa viškom aminokiselina?
- ne mogu se uskladištiti ni izlučiti
- višak se upotrebljava kao metaboličko gorivo
U koje tri okolnosti dolazi do toga da aminokiseline podliježu oksidativnoj razgradnji?
- tijekom normalne sinteze proteina nastaju a.k. koje nisu potrebne te oni podliježu oksidativnoj razgradnji
- kod prehrane bogate proteinima, višak a.k. se razgrađuje
- u stanjima gladovanja ili neliječenog dijabetesa razgrađuju se a.k. kak bi se dobilo gorivo
Kako se ukratko razgradnjom a.k. može doći do prekursora nekih energetskih procesa odnosno do energije?
- a.k. gube a-NH3 i ostaje kao kostur
- taj kostrur može:
1. oksidirati do CO2 i H2O
2. prevest se do C jedinica pogodnih za glukoneogenezu ili ketonskih tijela za ketogenezu
Gdje se u tijelu razgrađuju a.k.?
- u jetri
- s alifatskim lancem mogu se i u mišićima
Što se događa sa amonijakom nastao razgradnjom a.k.?
- ponovno se koristi u biosintetskim putevima
- amonijak nastao ekstrahepatičkim putevima transportira se u jetru te se mijenja u oblik povoljan za izlučivanje tj. urea
Zašto je urea pogodna za izlučivanje?
- netoksična, nenabijena
- lako se prenosi krvlju
- izlučuje se bubrezima
Koje 4 a.k. su važne u metabolizmu dušuka i u koje međuprodukte CLK se prevode?
- glutamin i glutamat → α-ketoglutarat
- alanin → piruvat
- aspartat → oksaloacetat
Koja je razlika između transaminacije i deaminacije?
- transaminacija = nije potpuna deaminacija jer se - NHC3 prenosi s a.k. na ketokiselinu
- deaminacija = amino-skupina se oslobađa u obliku amonijaka
Koje postoje vrste deaminacije i koje su njihove razlike?
- oksidacijska: Glu, enzim glutamat dehidrogenaza, stvara se NADPH
- hidrolitička: hidrolizom amidne skupine bočnog ogranka nastaje NH4+
- eliminacijska: eliminacijom vode nastaje nezasićeni međuprodukt koji nakon pregradnje u imin daje alfa-keto kiselinu i NH4+
Koji enzimi kataliziraju transaminaciju?
- aminotransferaze ili transaminaze
- po donoru amino-skupine se određuje ime enzima
Kako se odvija odgrdnja a-amino skupine s a.k.? 2
- transaminacija na a-ketoglutarat= nastaje glutamat
- dušik glutamata se oksidacijskom deaminacijom prevodi u amnoijev ion(enzim glutamat-dehidrogenaza, oksidans NAD+ ili NADP+
Kako se odvija oksidacijska deaminacija? I gdje?
- mitohondriji hepatocita
- enzim glutamat-dehidrogenaza
- dehidrogenacija C-N veze=» nastaje Schiffova baza
- oksidans= NAD+, NADP+
- ireverzibilna reakcija
- oslobađa se amonijak NH4 i nastaje a-ketoglutarat
Što se događa sa amonijakom koji se oslobodio oksidativnom deaminacijom glutamata?
- uključuje se u ciklus uree
- nakon toga se transportira u bubrege i izlučuje se urinom
Kako se zove i kako glasi sumarna reakcija transaminacije i oksidacijske deaminacije?
- transdeaminacija
α-aminokiselina + NAD(P)+ ⇄ α-ketoglutarat + NH4++ NAD(P)H + H+
Koja je proestetička skupina aminotransferaze?
- piridoksal-fosfat
- PLP
Kako funkcionira PLP kao prostetička skupina aminotransferaze?
- služi kao prenositelj amino-skupine
- prihvaća amino-skupine AK te prelazi iz aldehidnog(PLP) oblika u amino oblik(PMP)
- PMP oblik predaje NH3 skupinu a-ketokiselini
Gdje i zašto u esktrahepatičnim tkvima nastaje amonijak?
- npr. mišići za gorivo
- npr. u mnogim tkvima npr. mozak nastaje razgradnjoj nukleotida
Koje aminokiseline su najzastupljenij u tkivima i cirkulaciji?
Glutamin i glutaminska kiselina
