Nukleotidi I Flashcards
pirimidin i purin
purin - dva prstena, pirimidinski i imidazolni
pirimidin - jedan prsten, kao benzen s dva N
zasto moramo sami sintetizirati nukleotide
- 5% ode u cirkulaciju
- tijelo razgrađuje n.k. -> nukleotidi -> nukleozidi -> dalje
funkcije nukleotida
- nukleinske kiseline
- sinteza proteina
- koenzimi, energija, signalizacija
ribo i deoksiribo nukleotidi
- ribo - riboza, baza, fosfat
- deoksi - deoksiriboza, baza, fosfat
dva puta sinteze nukleotida
- de novo
- uz potrošnju energije - iz metaboličkog otpada - spasonosni put
- manje enrgije
NASTAJU PRVO RIBONUKLEOTIDI PA DEOKSIRIBONUKLEOTIDI
podjela sinteza nukleotida prema dusicnim bazama
sinteza purinskih nukleotida
sinteza pirimidinskih nukleotida
- oba imaju de novo i spasonosni
opće karakteristike sinteze de novo
- U CITOSOLU
- KONTROLIRANA POTREBAMA STANICE POVRATNOM SPREGOM
- purinski
- u jetri
- direktno na aktiviranoj ribozi iz a.k. - pirimidinski
- u svim tkivima
- prvo nastaje pirimidinska baza pa se vežu
- multienzimski kompleksi
što je PRPP i kako nastaje
- 5-fosforibozil-pirofosfat
- nastaje r-5-p + ATP -> AMPO+ izlazi i donia dva fosfata
- služi kao temelj na koji se vežu ostali
2- 4 reakcija sinteze de novo purinskog nukleotida
- PPi na PRPP se mijenja amino skupinom glutamina i nastaje 5-fosforibozil-1-amin
- adicija glicina -> dodaje se na aminoskupinu -> nastaje glicinamid-ribonukleotid
- formilacija pomoću N10-formiltetrahidrofolata -> formilglicinamid ->ribonukleotid
5,6 reakcija sinteze de novo purinskog nukleotida
- prijenos atoma dušika sa glutamina -> formilglicinamidin-rubonukleotid
- dehidratcija i zatvaranje imidazolskog prstena -> 5-aminoimidazol-ribonukleotid
7-10 reakcija sinteze de novo purinskih nukleotida
- adicija HCO3- -> nastaje 5-aminoimidazol-4-karboksilat-ribonukleotid
- karbonatna skupina se zamjenjuje amino skupinom aspartata
- eliminacija fumarata -> 5-aminoimidazol-karboksilamid-ribonukleotid
- formilacija pomoću N10-formiltetrahidrofolata
- dehidratacija i zatvaranje prstena -> inozinat
inozin-monofosfat ili inozinat
- prethodnik AMP-a i GMP-a
- GTP-> služi kao energija za stvarane ATP i obrnuto -»» međusobno se reguliraju kako bi bila uravnotežena sinteza gvaninskih i adeninskih ribonukleotida
3 mehanizma regulacije de novo sinteze purinskih nukleotida
- sinteza PRPP - krajnji produkti AMP i GMP reguliraju(inhibiraju) enzim glutamin fosforibozil transferaza
- AMP i GMP povratnom spregom inhibiraju pretvorbu IMP u adenilosukcinat(za AMP) i ksantilat(za GMP)
- recipročno GTP i ATP, ravnoteža adenilata i gvanilata
što se reciklira i koliko nukelotida nastaje spasonosnim putem
- endogene i egzogene purinske baze -> nastale razgradnom n.k. i nukleotida i unesenih hranu
- 90% novih nukleotida tak nastaje
- događa se u ekstrahepatičkim tkivima
koja dva enzima sudjeluju u spasonosnom putu i što rade
- adenin-fosforibozil-transferaza -> adenin + PRPP-> adenilat(AMP) + PPi
- hipoksantin-gvanin-fosforibozil-transferaza -> isto samo za gvanilat i inozinat
karbamoil-fosfat
- početna reakcija sinteze pirimidinskih nukleotida
- glutamin + HC03-
- karbamoil-fosfat-sintetaza I(u mitohondriju za ureju) i II(citosol, za pirimidin)
1-3 reakcija sinteze pirimidina
- karbamiol-fosfat+ aspartatom -> karbamoilaspartat
- ciklizacija u dihidroorotat
- dihidroorotat se oksidira u orotat
4-6 reakcija sinteze pirimidina
- povezivanje sa PRPP - ortodilat
- dekarboksilacija – URIDILAT (UMP)
- fosforilacija - UMP se prevodi u UTP
enzimi pretvorbe monofosfata, difosfata i tri fosfata
- nukleozid-monofosfati - fosforiliraju se enzimima specifičnim za pojedinu bazu(npr. AMP-kinaza, UMP-kinaza)
- nukleozid-di i tri fosfati - fosforiliraju se enzimima široke specifičnosti
od koje pirimidinske baze nastaju ostale i kako
- iz derivata uridina
- npr- citidin, dodatkom aminoskupine iz glutamina
