Glukoneogeneza Flashcards
Zašto je važno održavanje stalne koncentracije glukoze u krvi?
- jer je jedina molekula goriva za mnoge stanice (mozak, eritrociti, sve stanice s vrlo malomitohondrija)
Kolika je konc. glukoze u krvi?
5.5mM
Zalihe glukoze u tijelu dovoljne su za?
Jednodnevnu opskrbu organizma
Što je glukoneogeneza? I gdje se odvija?
- metabolički put sinteze glukoze iz neugljikohidratnih preteča
- anabolički put(sinteza)
- jetra i manji dio u korteksu bubrega
- proizvodi dovoljno glukoze za normalan rad mišića i mozga
Iz koji neugljikohidratih preteča se stvara glukoza?
- laktat
- glicerol
- ugljikovodični lanci glukogenih aminokiselina
Zašto glukoneogeneza nije izravni obrat glikolize?
- iako ova dva metabolička puta imaju 7 zajedničkih koraka, neke se reakcije moraju zamjeniti
Što je potrebno ako se glikoliza i glukoneogeneza odvijaju u istom staničnom odijeljku?
- potrebni su različiti enzimi ili recipročna regulacija(jedno aktivno, drugo neaktivno)
Što rade enzimi fosfataze?
- kataliziraju hidrolizu fosfoesterske veze
- suprotno od kinaza, miču fosfate
Koje tri reakcije se zaobilaze u glukoneogenezi?
reakcije glikolize 1, 3 i 10
Što se događa u prvom dijelu 1. reakcije glukoneogeneze? I gdje se odvija?
- karboksilacija piruvata
- nastaje oksaloacetat
- utrošak 1 ATP
- enzim piruvat-karboksilaza(jedini mitohondrijski enzim glukoneogeneze)
- u matriksu mitohondrija
Što se događa u drugom dijelu 1. reakcije glukoneogeneze?
- dekarboksilacija i fosforilacija oksalacetata
- nastaje fosfoenolpiruvat(energetski bogat)
- utrošak 1 GTP
- enzim fosfoenolpiruvat-karboksikinaza
- u citosolu
Što sadrži piruvat karboksilaza?
- prostetička skupina biotin
- služi kao nosioc aktiviranog CO2
Što se mora dogoditi sa oksalacetatom nakon njegova nastanka i kako se to odvija?
- mora se prenjet u citosol
- transportira se u obliku malata
1. reducira se u malat s pomoću NADH ovisna malat dehidrogenaza
2. oksidira se u oksalacetat s pomoću NAD+ ovisna malat dehidrogenaza
Kakve su to anaplerotske reakcije? I primjer
- reakcije u kojima se održava konstantna konc. međuprodukata CLK
- kada se međuprodukti utroše za biosinteze, u reakcijama izvan ciklusa se nadoknađuju
- npr. oxac utrošen za biosintezu aminokiselina nadoknađuje se karboksilacijom piruvata
Što se događa u 2. reakciji koja nije obrnuta kao u glikolizi? Glukoneogeneza
- hidroliza F-1,6-BP u F-6-P
- hidroliza fosfatnog estera na C-1 atomu
- enzim fruktoza-1,6-bisfosfataza
Što se događa u 3. reakciji koja nije obrnuta kao u glikolizi? Glukoneogeneza
- F-6-P prelazi u G-6-P
- ne nastaje slobodna glukoze
- unutrašnjost ER
Kako je regulirano zadržavanje glukoze u stanici?
- regulacijom glukoze-6-fosfataze ->katalizira stvaranje slobodne glukoze
2.taj enzim se nalazi u tkvima koji su zadužni za kontroliranje homeostaze glukoze(jetra i bubreg)
Koja je cijena glukoneogeneze?
- 4 ATP-a
- da bi se obrat glukoze preveo u glukoneogenezu(energetski povoljan proces)
Gdje se i koje neugljikohidratne preteče uključuju u glukoneogenezu?
- piruvat – ulazno mjesto za laktat (oksidacijom laktata nastaje piruvat)
- oksaloacetat - ulazno mjesto za neke aminokiseline (aspartat i asparagin)
- dihidroksiaceton-fosfat – ulazno mjesto za glicerol
Objasni poslovicu: ako jedeš slatko bit ćeš masan, ali ako jedeš masno nećeš bit sladak
- razgradnjom glukoze može se dobiti acetil-CoA(piruvat oksidacijskom dekarboksilacijom prelazi u acetil-CoA) potreban za sintezu m.k.
- razgradnjom masti nije moguće dobiti piruvat (iz
acetil-CoA ne može se dobiti piruvat potreban za
glukoneogenezu)
Kako se odvija Corijev ciklus(ciklus mliječne kiseline)?
- za vrijeme jakog rada mišića, brzina nastajanja piruvata glikolizom nadmaši brzinu njegove oksidacije(CLK, oksidacijska fosforilacija)
- redukcija piruvata u laktat(vrenje m.k.)
- laktat krvotokom dolazi do jetre
- oksidira se u piruvat -> glukoneogeneza -> glukoza
- odlazi krvotokom u mišić gdje je potrebna
Kako se odvija glukoza-alaninski ciklus?
- u periodima između obroka ili u stanjima gladovanja
- proteini u mišiću se razgrađuju do a.k. iz kojih nastaje glutamat
- rekacijom transaminacije piruvata i glutamata nastaje alanin i a-ketoglutarat
- alanin krvotokom dolazi do jetre gdje transaminacijom opet daje piruvat
- piruvat služi u glukoneogenezi za stvaranje glukoze
- glukoza ide nazad do mišića
Što bi nastajalo kada bi se glikoliza i glukoneogeneza odvijale u isto vrijeme?
- hidroliza 4 nukleozid-trifosfata
- rasipanje dragocijene energije
Kako AMP sudjeluje u regulaciji glukoneogeneze?
- visoke konc. AMP ukazuju da je stanici potrebna energije
- aktivira = fosfofruktokinaza-1
- inhibira = fruktoza-1,6-bisfosfatazu
- glikoza aktivna, glukoneogeneza neaktivna
