Glukoneogeneza Flashcards

1
Q

Zašto je važno održavanje stalne koncentracije glukoze u krvi?

A
  • jer je jedina molekula goriva za mnoge stanice (mozak, eritrociti, sve stanice s vrlo malomitohondrija)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kolika je konc. glukoze u krvi?

A

5.5mM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Zalihe glukoze u tijelu dovoljne su za?

A

Jednodnevnu opskrbu organizma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Što je glukoneogeneza? I gdje se odvija?

A
  • metabolički put sinteze glukoze iz neugljikohidratnih preteča
  • anabolički put(sinteza)
  • jetra i manji dio u korteksu bubrega
  • proizvodi dovoljno glukoze za normalan rad mišića i mozga
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Iz koji neugljikohidratih preteča se stvara glukoza?

A
  • laktat
  • glicerol
  • ugljikovodični lanci glukogenih aminokiselina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Zašto glukoneogeneza nije izravni obrat glikolize?

A
  • iako ova dva metabolička puta imaju 7 zajedničkih koraka, neke se reakcije moraju zamjeniti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Što je potrebno ako se glikoliza i glukoneogeneza odvijaju u istom staničnom odijeljku?

A
  • potrebni su različiti enzimi ili recipročna regulacija(jedno aktivno, drugo neaktivno)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Što rade enzimi fosfataze?

A
  • kataliziraju hidrolizu fosfoesterske veze
  • suprotno od kinaza, miču fosfate
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Koje tri reakcije se zaobilaze u glukoneogenezi?

A

reakcije glikolize 1, 3 i 10

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Što se događa u prvom dijelu 1. reakcije glukoneogeneze? I gdje se odvija?

A
  • karboksilacija piruvata
  • nastaje oksaloacetat
  • utrošak 1 ATP
  • enzim piruvat-karboksilaza(jedini mitohondrijski enzim glukoneogeneze)
  • u matriksu mitohondrija
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Što se događa u drugom dijelu 1. reakcije glukoneogeneze?

A
  • dekarboksilacija i fosforilacija oksalacetata
  • nastaje fosfoenolpiruvat(energetski bogat)
  • utrošak 1 GTP
  • enzim fosfoenolpiruvat-karboksikinaza
  • u citosolu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Što sadrži piruvat karboksilaza?

A
  • prostetička skupina biotin
  • služi kao nosioc aktiviranog CO2
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Što se mora dogoditi sa oksalacetatom nakon njegova nastanka i kako se to odvija?

A
  • mora se prenjet u citosol
  • transportira se u obliku malata
    1. reducira se u malat s pomoću NADH ovisna malat dehidrogenaza
    2. oksidira se u oksalacetat s pomoću NAD+ ovisna malat dehidrogenaza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kakve su to anaplerotske reakcije? I primjer

A
  • reakcije u kojima se održava konstantna konc. međuprodukata CLK
  • kada se međuprodukti utroše za biosinteze, u reakcijama izvan ciklusa se nadoknađuju
  • npr. oxac utrošen za biosintezu aminokiselina nadoknađuje se karboksilacijom piruvata
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Što se događa u 2. reakciji koja nije obrnuta kao u glikolizi? Glukoneogeneza

A
  • hidroliza F-1,6-BP u F-6-P
  • hidroliza fosfatnog estera na C-1 atomu
  • enzim fruktoza-1,6-bisfosfataza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Što se događa u 3. reakciji koja nije obrnuta kao u glikolizi? Glukoneogeneza

A
  • F-6-P prelazi u G-6-P
  • ne nastaje slobodna glukoze
  • unutrašnjost ER
17
Q

Kako je regulirano zadržavanje glukoze u stanici?

A
  1. regulacijom glukoze-6-fosfataze ->katalizira stvaranje slobodne glukoze
    2.taj enzim se nalazi u tkvima koji su zadužni za kontroliranje homeostaze glukoze(jetra i bubreg)
18
Q

Koja je cijena glukoneogeneze?

A
  • 4 ATP-a
  • da bi se obrat glukoze preveo u glukoneogenezu(energetski povoljan proces)
19
Q

Gdje se i koje neugljikohidratne preteče uključuju u glukoneogenezu?

A
  • piruvat – ulazno mjesto za laktat (oksidacijom laktata nastaje piruvat)
  • oksaloacetat - ulazno mjesto za neke aminokiseline (aspartat i asparagin)
  • dihidroksiaceton-fosfat – ulazno mjesto za glicerol
20
Q

Objasni poslovicu: ako jedeš slatko bit ćeš masan, ali ako jedeš masno nećeš bit sladak

A
  • razgradnjom glukoze može se dobiti acetil-CoA(piruvat oksidacijskom dekarboksilacijom prelazi u acetil-CoA) potreban za sintezu m.k.
  • razgradnjom masti nije moguće dobiti piruvat (iz
    acetil-CoA ne može se dobiti piruvat potreban za
    glukoneogenezu)
21
Q

Kako se odvija Corijev ciklus(ciklus mliječne kiseline)?

A
  • za vrijeme jakog rada mišića, brzina nastajanja piruvata glikolizom nadmaši brzinu njegove oksidacije(CLK, oksidacijska fosforilacija)
  • redukcija piruvata u laktat(vrenje m.k.)
  • laktat krvotokom dolazi do jetre
  • oksidira se u piruvat -> glukoneogeneza -> glukoza
  • odlazi krvotokom u mišić gdje je potrebna
22
Q

Kako se odvija glukoza-alaninski ciklus?

A
  • u periodima između obroka ili u stanjima gladovanja
  • proteini u mišiću se razgrađuju do a.k. iz kojih nastaje glutamat
  • rekacijom transaminacije piruvata i glutamata nastaje alanin i a-ketoglutarat
  • alanin krvotokom dolazi do jetre gdje transaminacijom opet daje piruvat
  • piruvat služi u glukoneogenezi za stvaranje glukoze
  • glukoza ide nazad do mišića
23
Q

Što bi nastajalo kada bi se glikoliza i glukoneogeneza odvijale u isto vrijeme?

A
  • hidroliza 4 nukleozid-trifosfata
  • rasipanje dragocijene energije
24
Q

Kako AMP sudjeluje u regulaciji glukoneogeneze?

A
  • visoke konc. AMP ukazuju da je stanici potrebna energije
  • aktivira = fosfofruktokinaza-1
  • inhibira = fruktoza-1,6-bisfosfatazu
  • glikoza aktivna, glukoneogeneza neaktivna
25
Q

Kako ATP sudjeluje u regulaciji glukoneogeneze?

A
  • ukazuju na visoki energetski potencijal stanice i dovoljnu količinu prekursora za daljnje biosinteze
  • aktiviraju = fruktoza-1,6-bisfosfatazu
  • inhibiraju = fosfofruktokinazu-1
  • glikoliza inaktivna glukoneogeneza aktivna
26
Q

Čime piruvat-kinaza može biti inhibirana?

A
  • ATP-om i alaninom
27
Q

Što aktivira, a što inhibira piruvat karboksilazu(i fosfoenolpiruvat-karboksilazu)?

A
  • aktivira = acetil-CoA(za CK ima dovoljno energije i biosintetskih prekursora)
  • inhibira = ADP
28
Q

Koja molekula ima važnu ulogu u singalizaciji razine glukoze u krvi?

A

F-1,6-BP

29
Q

Što molekula F-1,6-BP alosterički aktivira, a što inhibira?

A
  • alosterički aktivira = fosfofruktokinaza-1(nastajanje F-1,6-BP)
  • alosterički inhibira = fruktoza-1,6-bisfosfataza(nastajanje F-1-P)
30
Q

Kako se konc. F-2,6-BP mijenja kad je konc. glukoze u krvi NISKA?

A
  • u stanjima gladovanja
    1. konc. hormona GLUKAGONA raste -> pokreće se signalna kasada cAMP-a -> fosforilacija bifunkcionalnog enzima katalizirana protein kinazom A
    2. aktivacija fruktozabisfosfatazu-2, inhibicija fosfofruktokinaze-2
    3. smanjuje se F-2,6-BP
    4. kreće glukoneogeneza
31
Q

Kako se konc. F-2,6-BP mijenja kada je konc. glukoze u krvi VISOKA?

A
  1. konc. hormona INZULINA raste ->defosforilacija bifunkcionalnog enzima katalizirana fosfoprotein-fosfatazom
  2. inhibicija fruktozabisfosfatazu-2, aktivacija fosfofruktokinaze-2
  3. povećava se konc. F-2,6-BP
  4. kreće glkoliza
32
Q

Što ukratko rade glukagon i inzulin?

A

Inzulin
- ˝hormon sitosti˝- raste mu konc. u krvi nakon obroka
kada puno glukoze spremne za glikolitičku razgradnju
ili pohranu u obliku glikogena

glukagon
- ˝hormon gladi˝- raste mu konc. u krvi u stanjima
gladovanja, kada je nestašicu glukoze potrebno
umanjiti glukoneogenezom ili razgradnjom glikogena