Rany Flashcards
Rodzaje gojenia ran
- Rychłozrost - per primam
2. Ziarninowanie- per secundam - ubytek, obkurczenie rany
Fazy gojenia ran
- Zapalna
- do 5 dni
- hemostaza - powstawanie skrzepu
- zapalenie - napływ komórek zapalnych, oczyszczenie rany - Proliferacyjna
- 5 dni - 4 tygodnie
- ziarninowanie - odkładanie kolagenu, powstawanie naczyń
- obkurczanie nazyń
- naskórkowanie - Przebudowy
- od 3 tygodni do 2 lat
- rozpad i odkładanie kolagenu
- zmniejszenie unaczynienia blizny
- dojrzewanie
Rodzaje ran
- rany ostre (chirurgiczne i pourazowe)
- rany przewlekłe - ubytek skóry spowodowany procesem chorobowym lub urazem, niepoddający się leczeniu; ok 6-8 tygodni
JAK RANA PONAD 6 MSC TO POBRANIE WYCINKA
Rany ostre
- chirurgiczne
- pourazowe:
- cięte
- szarpane
- tłuczone
- kąsane
- oparzeniowe
Rany przewlekłe
to ubytek skóry spowodowany procesem chorobowym lub urazem, niepoddający się leczeniu; ok 6-8 tygodni
JAK RANA PONAD 6 MSC TO POBRANIE WYCINKA
Etiologia:
- owrzodzenia żylne podudzi (75%)
- rany niedokrwienne podudzi (14%)
- zespół stopy cukrzycowej (ok.5%)
- rany o etiologii mieszanej (żylno-niedokrwiennej)
- odleżyny
- inne (rany immunologiczne, hematologiczne, ropne zgorzelinowe zapalenie skóry, owrzodzenia nowotworowe, rany towarzyszące wrodzonym malformacjom naczyniowym, rany brzucha i klatki piersiowej, w przebiegu przetok przewodu pokarmowego
Rany odleżynowe
w anatomicznie predysponowanych miejscach, gdzie wyrośla kostne znajdują się blisko powłok skóry ( np. w okolicy kości ogonowej, kości krzyżowej, guzów kulszowych, na piętach, biodrach)
Rany zagrożone
- tłuczone
- szarpane
- kąsane
Rany: antybiotykoterapia, kiedy stosujemy
a. jak objawy zakażenia
b. gdy ugryzienia
c. zaburzenia
d. immunologiczne np. GKS
e. cukrzyca
f. rany z dużym uszkodzeniem tkanek
g. mocno zabrudzone
ryzyko wystąpienia tężca, profilaktyka w zależności od wcześniejszych szczepień
A) pacjent nieszczepiony - anatoksyna: 0,1,6 / szczepinie oraz anatoksyna
B) ostatnia dawka > 10 lat - szczepienie 1x / szczepienie 1x oraz antytoksyna
C) ostatnia dawka 5-10 lat: szczepienie 1x / szczepienie 1x
D) ostatnia dawka <5 lat nie wymaga
Oparzenia - podział wg ABA
I - powierzchowne, narażenie na płomień, parę, światło UV , rana sucha czerowna, blednie po dotyku
IIa - powierzchowne/ pośredniej grubości, wrzątek, ogień, pęcherze - wilgotne czerowne, bledną po dotyku
IIb - Głębokie/ pośredniej grubości; wrzątek, płomień, tłuszcz; pęcherze wilgotne, woskowe, nie blednie od ucisku, ryzyko przykurczów w bliźnie
III - pełnej grubości, woskowo białe do skórzasto-szarych, zwęglenie, suche i sztywne; wymagają leczenia chirurgicznego, bardzo duże ryzyko przykurczów.
Postępowanie miejscowe w oparzeniach
chłodzenie rany bieżącą wodą przez minimum 20 min
postępowanie miejscowo oparzeń chemicznych
Usuwamy na sucho substancję chemiczną, a następnie obficie przemywamy wodą
postępowanie miejscowo oparzeń słonecznych
unikanie ekspozycji na słońce przez 7 dni, mokry ręcznik celem chłodzenia rany, przebijamy pęcherze na jałowo
Kryteria transportu do szpitala w wyniku oparzeń
- oparzenia powyżej 10% TBSA st. II u dorosłych i powyżej 5% u dzieci
- op. okolic twarzy, rąk, stóp, krocza, okolic odbytu oraz większych stawów
- op. pełnej grubości skóry >5% TBSA
- op. elektryczne, chemiczne, wziewne
- op. okrężne kończyn i tułowia
- op. małych dzieci i ludzi w podeszłym wieku
- op. u osób z przewlekłymi chorobami, które mogą wpłynąć na przebieg leczenia
- op. kobiet w ciąży
- op. z urazem wielonarządowym
- op. celowe
Rany czarnobrązowe - charakterystyka
- strup martwicy suchej
- oczyszczenie chirurgiczne
- można zastosować opatrunki biologiczne
- przymoczki z gazików nasączonych dichlorowodorkiem octenidyny
- stosowanie opatrunków hydrożelowych lub hydrokoloidowych
