Alergologia Flashcards
Nadwrażliwość - definicja
Powtarzalne objawy podmiotowe i przedmiotowe wywołane ekspozycją na określony podziać w dawce tolerowanej przez osoby zdrowe:
Dzielimy na:
1. Alergie (IgE zależna lub IgE niezależna)
2. Nadwrażliwość niealergiczną
Atopia- definicja
To dziedziczna skłonność do nadmiernej produkcji swoistych przeciwciał IgE w odpowiedzi na zwykle dawki antygenów
Choroby z nadwrażliwości
- Nieżyt nosa
- Astma
- Pokrzywka
- Atopowe zapalenie skory
- Nadwrażliwość pokarmowa
- Zapalenie spojówek
- Nadwrażliwość na leki
- Anafilaksja
Alergia - podstawy
Predyspozycje genetyczne i uwarunkowania środowiskowe
U 30% populacji w wieku rozwojowym
Częstość zachorowań równie
Większa zachorowalność w większych miastach (poprawa poziomu higieny)
Pierwszy kontakt z alergenem -> uczulenie- zazwyczaj bez objawów (powstawanie przeciwciał/ limfocytów)
Kolejne -> reakcja zapalna
Alergia IgE - zależna -> mechanizm
1 kontakt:
Alergen - komórka prezentująca antygen - limf Th - limf B - plazmocyt - oplaszczenie komórki tuczne przez IgE
2 kontakt:
Alergen - komórka tuczna z receptorami dla IgE - histamina i leukotrieny - komórki efektorowe
Fazy odpowiedzi IgE zależnej: wczesna i pozna
Wczesna: natychmiast po kontakcie z alergenem-> mediatory zapalne uwalniane przez mastocyt
Późna: minuty/ godziny po kontakcie z alergenem -> komórki tuczne i napływ komórek zapalnych
Dlatego ważna obserwacja pacjenta
Przewlekłe zapalnie alergiczne: konsekwencje
Prowadzi do tego Powtarzająca się ekspozycja na alergen i może upośledzać funkcje narządu
Alergia IgE niezależna: mechanizm
IgM i IgG + Mechanizmy odpowiedzi komórkowej, ma charakter opóźniony
Marsz alergiczny
Choroby alergiczne częściowo współdzielą pule genetyczne wiec współwystępują i następują po sobie
AZS -> IgE zależna alergia pokarmowa -> astma -> ANN
Alergia: Testy skórne
Punktowe (alergen na skore i przekłucie lancetem) i śródskórne (wstrzyknięcie podskórne)
- alergia IgE zależna
Wskazania do punktowych testów skórnych: jakie choroby/ objawy ?
- AZS
- nieżyt nosa i spojówek
- astma
- pokrzywka / obrzęk naczynioruchowy
- anafilaksja
- objawy żołądkowo jelitowe u dzieci
Wskazania do testów śródskórnych:
- ujemny wynik testu punktowego przy uzasadnionym podejrzeniu ze dany alergen jest przyczyną objawów
- alergia na leki
- alergia na jad owadów blonkoskrzydlowych
- diagnostyka przewlekłej pokrzywki idiopatycznej
Przeciwwskazanie bezwzględne do testów skórnych
- Rozległe zmiany skórne w okolicach wykonywania testów
- Dermografizm
- Brak współpracy
- Brak możliwości odstawienia leków (przeciwhistaminowych 7-14 dni przed badaniem)
Przeciwwskazanie względne do testów skórnych
- astma ciężka lub niestabilna
- ciężka reakcja anafilaktyczna po kontakcie z alergenem
- ciąża
- leki: beta-blokery, ACEI
Testy skórne: przebieg badania
Powierzchnia dloniowa przedramienia
Alergeny, kontrola dodatnia i kontrola ujemna
Odstęp między wkłuciami 2 cm
Do wyniku 15-20 min
Średnica > 3 mm oznacza wynik pozytywny
Średnica rumienia nie wpływa na wynik testu
Alegologia: Testy płatkowe
służy do oceny alergii IgE niezależnej -> alergiczne kontaktowe zapalenie skory
Alegologia: Testy płatkowe: przeciwskazania
- Niedawna ekspozycja na światło słoneczne
- stosowanie GKS systemowych albo w miejscu wykonywania testów (odstawić 2tyg przed wykonaniem testów)
- zapalenie skory
Alegologia: Testy płatkowe - przebieg
- alergeny na skore za pomocą płatków
- najczęściej na plecach w okolicy miedzylopatkowej lub nadłopatkowej
- płatki zdejmuje się po 48h
- odczyt testów po zdjęciu płatków po 72 i 96h
- ocena nasilenia wyprysku
Alergologia: badania diagnostyczne IgE
Całkowite IgE (cIgE) - niewielka wartość, podwyższone w innych chorobach:
- atopia
- infekcje pasożytnicze
- alergiczna aspergiloza oskrzelowo- płucna
- mononukleoza zakaźna
- pęcherzyca
- niektóre wrodzone niedobory odporności
- nowotwory limfoproliferacyjne
- polekowe śródmiąższowe zapalenie nerek
- zespół nerczycowy
- maskosc alkoholowa wątroby
IgE alergenowo specyficzne (asIgE)
Alergologia: eozynofilia
Oceniamy we:
- krwi
- w wydzielinie z nosa
- w popoluczynach z drzewa oskrzelowego
- w plwocinie
W zaostrzeniach chorób alergicznych i może służyć ich monitorowaniu
Alergologia: Próba prowokacyjna
Alergiczny nieżyt nosa - donosowa próba prowokacyjna z alergenem
Astma- wziewna z metacholiną lub histaminą/ próba wysiłkowa
Pokrzywka przewlekła - próby fizykalne
Nadwrażliwość pokarmowa - doustną próba prowakacyjna
Leki przeciwhistaminowe I generacja
Hydroksyzyna
Klemastyna
Nieselektywne, sedacja, wysokie ryzyko działań niepożądanych, krótszy okres półtrwania, nie ma działania przeciwzapalnego i immunomodulującego
Leki przeciwhistaminowe II generacja
Cetyryzyna (Alermed, Zyrtex, Allertec, Amertill)
Loratadyna (Claritine, Flonidan)
Desloratydyna (aerius, hitaxa, Jovesto, dynid)
Lewocytyrozyna
Feksofenadyna (telfast, telfexo)
Bilastyna
Rupatadyna
Alergologia: Immunoterapia swoista AIT
Jedyna metoda zmieniająca przebieg naturalny alergii
Wielokrotne podawanie szczepionki alergenowej -> tolerancja na uczulający antygen
NIE UEST TO LECZENIE 1 wyboru
- formie szczepionek podjęzykowych (SLIT) lub podskórnych (SCIT)
Terapia trwa 3-5 lat
Alergologia: Immunoterapia swoista- wskazania
- choroba atopowa
- korelacja objawów z ekspozycja na dany antygen
- obecność alergenowo swoistych IgE (testy skórne lub oznaczenia w surowicy)
Alergologia: Immunoterapia swoista- przeciwskazania
BEZWZGLĘDNE:
- astma niekontrolowana
- choroby autoimmunologiczne w okresie aktywnym
- nowotwory złośliwe
- wiek < 2 lata
- AIDS
- ciąża
WZGLĘDNE:
- astma częściowo kontrolowana
- choroby autoimmunologiczne w okresie remisji
- konieczność przyjmowania beta blokera
- choroby układu sercowo - naczyniowego
- wiek 2-5 lat
- zakażenie wirusem HIV
- zaburzenia psychiczne
- przewlekłe zakażenia
- niedobory odporności
- leczenie immunosupresyjne
Nadwrażliwość pokarmowa: podział
- Alergiczna:
- IgE zależna (najczęściej z reakcji immunologicznych )
- IgE niezależna - Niealergiczna = nietolerancja
Alergie pokarmowe: czynniki ryzyka
- płeć męska
- rasa czarna / żółta
- dodatni wywiad rodzinny
- błędne nawyki żywieniowe
- współistnienie innych chorób alergicznych
- przewlekłe stosowanie IPP
- infekcje przewodu pokarmowego
Najczęstsze alergeny pokarmowe:
Dzieci:
- białko mleka krowiego (najczęściej)
- białko jaja kurzego
- pszenica
- orzeszki ziemne
- soja
- orzechy drzew
- owoce morza
Dorośli:
- ryby
- owoce morza
- orzeszki ziemne
- orzechy drzew