Otolaryngologia Flashcards
Etiologia OZUŚ
- wirusy (RSV, grypy, paragrypy, rino i adeno)
- następne zakazanie bakteryjne;
A. S. Pneuomniae
B. H. Influenzae
C. Moraxella catarrhalis
OZUŚ - czynniki ryzyka
- wiek < 2 rz
- infekcje wirusowe dróg oddechowych !!!!!!
- krótki okres karmienia piersią
- długotrwałe stosowanie smoczka
- nikotynizm u rodziców
- predyspozycje genetyczne
- wady twarzoczaszki
Obraz kliniczny OZUŚ
- ból ucha
- niepokój
- gorączka
- wyciek
W badaniu: błona bębenkową z szaroperlowej z refleksem na przekrwioną i często uwypukloną
OZUŚ - leczenie
- „czujne wyczekiwanie” bez antybiotyku
- ibuprofen / paracetamol
Nie zalecane:
- miejscowe podawanie leków przeciwbólowych w kroplach
- podawanie leków obkurczających błonę śluzowa i przeciwhistaminowych, podawanie doustnych GKS
OZUŚ - leczenie, wskazania do antybiotykoterapii
- dzieci < 6 msc życia
- dzieci z wysoką gorączką i wymiotami
- < 2 z obustronnym zapaleniem ucha środkowego
- wyciek z ucha, nawracające zapalenia
- wady twarzoczaszki
- zespół downa, zaburzenia odporności
OZUŚ - antybiotykoterapia
Amoksycylina
< 12 rż lub < 40 rż -> 75-90 mg/kg na 24h w 2 dawakach
> 12 rż / > 40 kg -> 1,5 - 2g 2x/d
5 dni u dorosłych i dzieci > 12 rz
10 dni u dzieci < 2 rż
OZUŚ - leczenie skorygowane, alergia na amoksy
- Reakcja uczuleniową typu późnego -> cefalosporyny: aksetyl cefuroksymu, ceftfiakson
- Reakcja uczuleniowa natychmiastowa -> makrolidy: klarytromycyna
OZUŚ - wskazania do nacięcia błony bębenkowej
- niemowlęta < 3 mż z silnym bólem ucha i wymiotami
- uwypuklenie błony bębenkowej grożące samoistnym pęknięciem
- niepowodzenie leczenia antybiotykami
- dzieci z obniżona odpornością
Przewlekłe zapalenie ucha środkowego - wspólne cechy wszystkich postaci (3)
- Niedosłuch przewodzeniowy
- Przewlekły wyciek wydzieliny śluzowej lub ropnej z ucha
- Perforacja błony bębenkowej
PZUŚ - postacie (2)
- Proste - z centralną perforacją błony bębenkowej , dotyczące błony śluzowej jamy bębenkowej i trąbki słuchowej z okresowym wydzielaniem
- Złośliwe - z brzeżną perforacją, z ziarniną lub perlakiem
Perlakowe zapalenie ucha środkowego
- niszczy otaczające kości
- powoduje powikłania ze strony zatoki esowatej, opony twardej, nerwu twarzowego oraz kanału półkolistego bocznego
- wymaga leczenia operacyjnego
Powikłania zapalenia ucha środkowego:
- ostre zapalenie wyrostka sutkowatego
- ZOMR
- ropień mózgu
- perforacja błony bębenkowej
- zapalenie ucha wewnętrznego
- zapalenie zakrzepowe zatoki esowatej
- porażenie nerwu twarzowego
Ostre zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych (definicja)
- stan zapalny o nagłym początku i trwa nie dłużej niż 12 tygodni
Ostre zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych - objawy
- Złe samopoczucie, stan podgorączkowy
- Rozpierający ból głowy występujący w szczególności rano oraz podczas wysiłku, schylania się
- Ból lokalizuje się w rzucie zatok
- u dorosłych: zatoki szczękowy > sitowe > czołowe > klinowe
- u dzieci: zatoki sitowe
OZNZ / podział wg wytycznych europejskich
- Przeziębienie lub ostre wirusowe zapalenie
- Ostre powirusowe (dłużej niż 10 dni lub nasilenie po 5 dniach trwania)
- Bakteryjne ostre zapalenie (3 objawy:
- ropny wyciek z nosa lub ropna wydzielina w przewodach nosowych
- silny ból miejscowy ( z przewagą jednej strony)
- podwyższone OB/CRP
- nasilenie się objawów po początkowym łagodniejszym okresie choroby
Ostre zapalenie nosa i zatok - etiologia
Rynowirusy
- koronawirusy
- wirusy RS
- grypy
- paragrypy
- adenowirusy
Bakteryjne nadkazenie: 0,5-2%
- S. Pneumoniae
- H. Influenzae
- M. Catarrhalis
Leczenie - wirusowe OZNZ
- ibuprofen / paracetamol
- leki antyhistaminowy w kombinacji z pseudoefedryną
- krótkotrwała GKS donosowe (w fazie powirusowej)
- preparaty donosowe z bromkiem ipratropium
- leki pochodzenia roślinnego o działaniu sekretolitycznym
- płukanie nosa roztworami soli
Bakteryjne OZNZ - leczenie
- amoksycylina 10 dni
Dzieci < 40 kg 75-90 mg/kg/ doba w 2 dawkach podzielonych
> 40 kg 1,5-2g; 2x dziennie
Ew. Augmentin
Ostre zapalenie gardła i migdałków (OZGM) - okres inkubacji + ograniczenie kontaktów + etiologia
- wirusowe: 1-6 dni (70-85% dzieci > 3 rż; 90-95% dorosłych)
- S.pyogenes: 12h- 4 dni ( 15-30% u dzieci; 5-10% u dorosłych)
Ograniczenie kontaktów przez 24h od zastosowania skutecznego antybiotyku
OZGM - rozpoznanie kliniczne (3)
- Ból gardła, podrażnienie, drapanie w gardle
- Zmiany stwierdzone w badaniu wziernikowym
- Objawy towarzyszące: kaszel, chrypka, gorączka, wymioty, bóle brzucha
OZGM / przebieg choroby
- wirusowe -> 3-4 dni
- bakteryjne -> 8-10 dni
OZGM - powikłania zakażenia bakteryjnego
- NACIEK I ROPIEŃ OKOŁOMIGDALKOWY
- ropne zapalenie węzłów chłonnych szyjnych
- gorączka reumatyczna
- zapalenie nerek
- zapalenie mięśnia sercowego
Różnice OZGM bakteryjne vs wirusowe
Bakteryjne: naloty włókninowe w kryptach migdałkowych i powiększone i bolesne węzły chłonne szyjne
Wirusowe: brak nalotów włóknikowych (wyj. EBV I adeno), wydzielina w nosie, zapalenie spojówek
Skala centora w modyfikacji McIsaaca
Temperatura +38. 1 Brak kaszlu 1 Powiększenie węzłów chłonnych szyjnych przednich 1 Wysięk na migdałach i ich obrzęk 1 3-14 lat 1 15-44 lat 0 > 45 lat -1
2-3 pkt -> szybki test na antygen PBHA
4 pkt -> antybiotyk (gdy nasilone objawy)
Skala ryzyka ostrego paciorkowcowego zapalenia gardła wg Walsha
Ryzyko wysokie 28% - powiększone węzły szyjne i wysięk na migdałach / niedawna ekspozycja
Ryzyko średnie 15% - kaszel i temperatura > 38 lub brak kaszlu
Niskie 4% - kaszel i temperatura < 38
OZGM - leczenie podstawowe
Fenoksymetylopenicylina:
- < 40 kg 100 000 - 200 000/ kg/ dobę w 2 dawkach przez 10 dni
- 2-3 mln (tak samo
Ew jednorazowe podanie i.M. Penicyliny benzatynowej
-40 kg 600 000
+40 kg 1,2 mln
OZGM - leczenie skorygowane
- reakcja typu późnego - cefalosporyny: CEFADROKSYL
- reakcja natychmiastowa- makrolidy: erytro, klarytro, aztro
Nawrot anginy - leczenie
KLINDAMYCYNA
Ciężka postać nawracającego paciorkowxowego zapalenia gardła i migdałków:
- 7 epizodów zapalenia w ciągu 1 roku
- 5 epizodów rocznie przez 2 lata
- 3 epizody rocznie przez 3 lata
+ 1 z poniższych:
- temperatura > 38
- powiększone węzły
- wysięk na migdałach
- potwierdzenia S. Pyogenes
- przebyta antybiotykoterapia
TONSILEKTOMIA
Inne wskazania do tonsilektomii:
- nosicielstwo paciorkowca grupy A
- przebyty ropień okolomigdałkowy
- asymetryczny rozrost migdałka (podejrzenie nowotworu)
Anatomia krtani dziecka
- Cześć podglosniowa naj najwęższym odcinkiem GDO
- kształt krtani lejkowaty (u dorosłych cylindryczny)
- kąt ustawienia obu płytach chrząstki tarczowatej u niemowlęcia rozwarty - 110 stopni, a u dorosłych płytki tworzą kat ostry
- nagłośnia u noworodka jest zwykle dłuższa i węższa niż u dorosłego. Często przybiera kształt omegi lub omegi
Krup - ogólnie
= Ostre podgłośniowe zapalenie krtani
- paragrypa 1 (rzadziej 2 i 3) 75%
- obrzęk błony śluzowej gardła, tchawicy i krtani -> zaburzenie przepływu powietrza -> stridor wdechowy, kaszel (foczy), chrypka, świszczący oddech, duszność
- może być stanem zagrożenia życia
Krup - epidemiologia
2-6 / 100 dzieci
6 mż, a 6 rż (szczyt zachorowań okoli 2 rż)
Krup - nasilenie objawów kiedy ?
W nocy oraz podczas płaczu i niepokoju dziecka
Krup - leczenie
- GKS: deksametazon (doustnie lub domiesniowo) jednorazowo
- budezonid w nebulizacji - W cięższych przypadkach: 0,1% adrenalina w nebulizacji
- Nawodnienie
- Ibuprofen, paracetamol
- W cięższych przypadkach należy rozważyć hospitalizacje ( narażony stridor w spoczynku, zaburzenia świadomości, wiek < 6 mz, brak poprawy po leczeniu, nawrot objawów do 24h)
Ostre zapalenie nagłośni - definicja
- ostry, nagły, obrzęk nagłośni
- H. Influenzae typu B
- 2-7 rz
- proces zapalny dotyczy nagłośni i fałdów nalewkowo- nagłośniowych
- OBRZĘK NAGŁOŚNI ROZWIJA SIĘ BARDZO SZYBKO
Ostre zap nagłośni - objawy
- ślinotok
- silny ból gardła
- wysoka gorączka
- zaburzenia połykania
- duszność
- masywny, czerwony obrzęk nagłośni (szpatułką 1/3 języka)
Ostre zap nagłośni: postępowanie, leczenie
- konieczna hospitalizacja
- cefalosporyna III generacji iv
- w razie duszności należy intubowac
Otalgia pierwotna i wtórna
Pierwotna - objaw chorób ucha zewnetrznego i środkowego
Wtórna = ból rzutowany - zmiany chorobowe poza uchem
Ból rzutowany ucha - mechanizm
Wspólne włókna czuciowe nerwów: V, VII, IX, X lub szyjnych C2, C3
Przyczyny bólu ucha zewnetrznego:
- rozlane zapalenie ucha zewnetrznego - najczęściej bakteryjne (ucho pływaka)
- zapalenie ochrzęstnej
- czyrak
- róża małżowiny usznej
- półpasiec uszny (zespół Ramsaya Hunta)
- wyprysk (alergiczny, kontaktowy)
- uraz mechaniczny, termiczny
- ciało obce lub zaleganie woskowiny
- nowotwory, ziarniak kwasochlonny, ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (Wegenera)
Przyczyny bólu ucha środkowego:
- OZUŚ
- zapalenie wyrostka sutkowatego
- ostre pęcherzowo- krwotoczne zapalenie błony bębenkowej
- nowotwór zlokalizowany w jamie bębenkowej
- zaburzenia czynności trąbki słuchowej - zapalenie, nowotwór, ziarniniakowatosc z zapaleniem naczyń (Wegenera)
- uraz: mechaniczny, ciśnieniowy, akustyczny
Ból ucha odniesiony: przyczyny
- choroby zębów (zapalenie miazgi)
- zapalenie/ uraz stawu skroniowo-żuchwowego
- zapalenie lub zmiany zwyrodnieniowe w obrębie kręgosłupa szyjnego
- nerwoból
- zapalenie ślinianek przyusznych, nosa i gardła, zatok przynosowych, tętnicy skroniowej
- zapalenie gardła i migdałków, węzłów chłonnych szyi, tarczycy, naciek lub ropień okolomigdalkowy
- nowotwory złośliwe jamy ustnej, gardła dolnego, migdałka, krtani
- afty, ostre zapalenie błony śluzowej jamy ustnej i języka
- choroby przełyku: zapalenie, choroba refluksowa, przepuklina rozworu przełykowego
- choroby krtani
- choroby układu sercowo-naczyniowego
- krecz szyi, nowotworu, porażenie Bella
Ból ucha: nerwoból - charakterystyka
Krótki, ostry / kłujący, przeszywający, pojawiający się okresowo
Ból ucha ostry - różnicowanie
Gdy uraz ciśnieniowy, akustyczny, mechaniczny - ból po urazie i Ustronie samoistnie w ciągu 1-2h
W OZUŚ narasta aż do pęknięcie błony bębenkowej lub wykonania drenażu
