Astma Flashcards

1
Q

Astma: definicja

A

Heterogenna choroba, zwykle charakteryzująca się przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych i występowaniem takich objawów jak: świszczący oddech, duszność, uczucie ściskania w klatce piersiowej j kaszel o zmiennej częstości i nasileniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Astma: epidemiologia

A

50% początek w dzieciństwie
Chorobowość 1-18%
Częściej kobiety
Najczęstszym fenotypem: astma alergiczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Podział astmy na względu na etiologie

A

Alergiczna:

  • dzieci
  • w plwocinie eozynofile
  • dobra odpowiedz na GKS
  • inne choroby atopowe w wywiadzie

Niealergiczna:

  • dorośli
  • w plwocinie eozynofile, neutrofile, i inne komórki zapalne
  • gorsza odp na GKS

O późnym początku:

  • należy wykluczyć astmę zawodowa
  • u dorosłych, zwykle
  • u kobiet częściej

Z utrwalona obturacja oskrzeli:

  • pacjenci z wieloletnim przebiegiem choroby
  • nieodwracalna obturacja -> utrwalona przebudowa ścian oskrzeli

Współistniejąca z otyłością

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Astma: czynniki ryzyka zachorowania

A
Płeć żeńska (dorośli), męska u dzieci
Rasa czarna
Otyłość 
Predyspozycja genetyczna 
Alergeny 
Czynniki zawodowe
Dym tytoniowy 
Zanieczyszczenia powierza 
Wirusowe zakażenia układu oddechowego w dzieciństwie 
Dieta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Astma: objawy podmiotowe

A

Duszność, głównie WYDECHOWA
ŚWISZCZĄCY ODDECH
SUCHY KASZEL
ściskanie w klatce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Astma: objawy przedmiotowe

A

Rozlane, obustronne świsty
Furczenia
Wydłużony wydech

Podczas zaostrzeń:

  • praca dodatkowych miesni oddechowych
  • zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych
  • tachykardia
  • tachypnoe
  • cicha klatka piersiowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Astma: nasilenie objawów, kiedy najczęściej

A

Najczęściej w nocy lub wczesnym rankiem (aktywność układu przywspolczulnego),
duża zmienność nasilenia objawów, mają charakter napadowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Przebieg astmy

A

Okres bezobjawowy (stan zapalny obecny cały czas, tak samo jak nadreaktywność drzewa oskrzelowego)

Okres objawowy: świsty, furczenia duszność wydechowa, suchy kaszel, wysłużony wydech

Bardzo ciężkie zaostrzenie: zaburzenia świadomości, cicha klatka piersiowa, tachykardia, tachypnoe, dodatkowe mięśnie oddechowe, sinica

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Astma: Badania czynności płuc

A
  • obecność obturacji
  • odwracalność obturacji - próba rozkurczowa
  • nadreaktywność oskrzeli - próba prowokacyjna
  • niestabilność czynności płuc - spirometria, PEF
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Astma: markery stanu zapalnego

A

Badanie plwociny indukowanej - eozynofilia w typie alergicznym
Badanie stężenia NO w powietrzu wydychanym (eozynofile powodują pobudzenie produkcji NO)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Astma: spirometria

A

Co najmniej raz należy zarejestrować zmniejszoną wartość FEV1 (<80%) i stosunek FEV1/FVC (prawidłowo: 0,75-0,8; u dzieci > 0,9)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Astma: próba rozkurczowa

A
  1. Spirometria podstawowa
  2. 400 mikrogram salbutamolu
  3. 10-15 min
  4. Powtórne badanie

Dodatni wynik jest przyrost FEV1 o > 12% i > 200 ml

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Astma: próba prowokacyjna

A

Ocena reaktywności oskrzeli
- najpierw wykonuje się spirometrie podstawową, a następnie powtarza się badanie po inhalacji substancji która wywołuje skurcz (metacholina lub histamina)

Spadek FEV1 o > 20%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Astma: pomiar szczytowego przepływu wydechowego

A
  • samodzielne pomiary przez pikflometr
  • ocena zmienności obturacji
  • w praktyce wykorzystuje się dobowa i tygodniowa zmienność PEF

ŚREDNIA DOBOWA ZMIENNOŚĆ PEF > 10% -> rozpoznanie astmy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Astma: kryteria rozpoznania

A
  • występowanie zmiennych objawów ze strony układu oddechowego
  • potwierdzona obturacja oskrzeli
  • potwierdzona nadmierna zmienność czynności płuc

Inne kryteria dla dzieci < 5 rż:
1 stwierdzenie min 3 epizodów obturacji lub 1 ciężki wymagający podania GKS, stwierdzenie światów wydechowych
2. Odpowiedz na leczenie: wziewne SABA lub poprawa po 2-3 miesiącach leczenia wGKS
3. Wykluczenie chorób z diagnostyki różnicowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Astma: podział leków

A
  1. Ze względu na zastosowanie:
    - kontrolujące: wGKS, LABA, LAMA, leki przeciwleukotrienowe, Teofilina o przedłużonym działaniu
    - objawowe: SABA, SAMA
  2. Ze względu ma działanie:
    - przeciwzapalne: GKS, przeciwleukotrienowe
    - bronchodylatacyjne: SABA, SAMA, LABA, LAMA, Teofilina
17
Q

Astma: leki kontrolujące: wGKS: wymienić

A
Beklometazon
Budezonid 
Cyklezonid 
Flutykazon 
Mometazon
  • preferowane leki, które:
  • hamują proces zapalny w oskrzelach
  • zmniejszają nasilenie objawów, ryzyko zgonu z powodu astmy, częstość zaostrzeń
  • poprawiają czynność płuc i komfort życia

Powodują grzybice jamy ustnej i gardła, chrypkę i kaszel z podrażnienia - płukanie Jany ustnej i gardła po leku lub stosowanie cyklezonidu (prolek)

18
Q

Astma: leki kontrolujące - przeciwleukotrienowe

A

MONTELUKAST, p.o

Hamuje proces zapalny

19
Q

Astma: leki NIEZALECANE

A

Teofilina, kromony

20
Q

Astma: czynniki wyzwalające napady i zaostrzenia

A
  1. Zakażenia układu oddechowego !!!!!!!! - wirusy
  2. Alergeny
  3. Zanieczyszczenia powietrza
  4. Silne emocje
  5. Dym tytoniowy
  6. leki (beta blokery, NLPZ)
  7. Wysiłek fizyczny
  8. Zmiana pogody
  9. Czynniki drażniące
  10. Pokarmy i dodatki do żywności
21
Q

Astma: cele leczenia zaostrzenia

A

Zniesienie obturacji oskrzeli SABA (wcześnie zastosować, powtarzAc co 20 min)
Zniesienie hipoksji TLEN
zmniejszenie stanu zapalnego GKS OGÓLNOUSTROJOWO

22
Q

Astma: leki kontrolujące LABA

A
  • długo działający B2- mimetyk
  • nie powinny być stosowane samodzielnie, bez GKS wziewnego

D.N. tachykardia, drżenie mięśniowe i hipokaliemia

23
Q

Astma: leki kontrolujące LAMA

A
  • długo działające leki przeciwcholinergiczne
  • bromek tiotropium
  • droga podania wziewna
  • powoduje rozkurcz oskrzeli
24
Q

Astma: leki objawowe SABA

A
  • krótko i szybko działające B2 mimetyki wziewnie
  • Fenoterol i Salbutamol
  • są to doraźne leki alternatywne
  • wskazane przed wysiłkiem fiz w astmie wysiłkowej
25
Q

Astma: GKS doustne

A
  • stosowane w zaostrzeniach
  • przewlekle u chorych z częstymi zaostrzeniami mimo 4. stopnia leczenia oraz w najcięższych przypadkach astmy niekontrolowanej
26
Q

Astma: Immunoterapia swoista

A
  • szczepionka podjęzykowa lub podskórna

- szczepionka powinna zawierać pojedynczy alergen powodujący objawy u chorego

27
Q

Astma: leczenie I stopień

A
doraźnie GKSw + formoterol 
u osób u których:
- objawy < 2x na miesiąc
- brak objawów nocnych 
- prawidłowa czynność płuc
- nie ma czynników ryzyka zaostrzeń 
- nie ma zaostrzeń w wywiadzie
28
Q

Astma: leczenie II stopień

A

codziennie GKSw lub doraźnie GKSw + formoterol

zazwyczaj od tego się zaczyna u wcześniej nie leczonych

29
Q

Astma: leczenie III stopień

A

codziennie GKSw + LABA

- jeśli objawy wiekszość dni lub objawy nocne

30
Q

Astma: leczenie IV stopień

A

codziennie GKSw w średniej dawce + LABA

31
Q

Astma: leczenie V stopień

A

GKSw w dużej dawce + LABA + bad fenotypu + ew. dpdatkowe leki

32
Q

Astma: klasyfikacja ze względu na stopień kontroli objawów

A

Czy w ciągu ostatnich 4 tyg na obecnym leczeniu:

  1. objawy częściej niż 2x w tyg
  2. dochodziło do przebudzeń w nocy z powodu objawów
  3. wystąpiła potrzeba leczenia doraźnego > 2x w tyg
  4. choroba ograniczała akt życiową ?

1-2 pkt -. astma częściowo kontrolowana
3-4 pkt -> astma niekontrolowana

33
Q

Astma: leczenie - kiedy można rozważyć zmniejszenie instensywności leczenia ?

A

jeśli utrzymanie kontroli astmy > 3 msc

34
Q

Astma: monitorowanie - co ile spirometrię z próba rozkurczową

A

przed włączeniem leczenia -> po 2-6 msc i okresowo raz na 2 lata

35
Q

Astma, a ciąża

A
1/3 pogorszenie
1/3 bez zmian
1/3 poprawa 
największe ryzyko zaostrzenia mięzy 24, a 36 t.c.
- zalecane GKSw, a objawowe SABA
36
Q

Asmta aspirynowa

A

= choroba dróg oddechowych zaostrzana przez NLPZ

  • u większości 3-4 dekada życia
  • napady astmy z zaczerwienieniem twarzy, wyciekiem z wydzieliny z nosa i podrażnieniem spojówek
  • kilka min/godzin po przyjęciu dawki ASA lub innego NLPZ
  • często polipy nosa i zatok przynosowych
  • potwierdzenie próbą prowokacyjną z ASA