Raki i nowotowory trzustki Flashcards
Najczęstszy rak trzustki i jego częstość
Gruczolakorak z komórek przewodowych trzustki - 80%
Najczęstsza lokalizacja raka trzustki i procent
Głowa trzustki - 65%
U której płci rak trzustki występuje częściej
U mężczyzn
Rak trzustki - czynniki ryzyka (8)
- Palenie tytoniu
- Otyłość
- Cukrzyca
- Przewlekłe zapalenie trzuski
- Zakażenie H. pylori, HBV, HCV
- Duże spożycie tłuszczów nasyconych i czerwonego mięsa
- Predyspozycja genetyczna
- Wiek
W których jednostkach genetycznych często występuje rak trzustki (9)
- Zespół Peutz-Jegersa
- FAMMM - zespół rodzinnego występowania znamion atypowych i czerniaka
- Zespół Lyncha
- Rodzinna polipowatość gruczolakowata (FAP)
- Zespół ataksja-teleangiektazja
- Zespół Li-Fraumeni
- Zespół von Hippel-Lindau
- Niedokrwistość Fanconiego
- BRCA
Rak trzustki - objawy wczesne (6)
- Dyskomfort w jamie brzusznej
- Wzdęcie
- Brak łaknienia
- Utrata masy ciała
- Biegunka
- Nudności
Rak trzustki - objawy późne (10)
- Żółtaczka mechaniczna
- Świąd skóry
- Ból w nadbrzuszu
- Wymioty
- Objaw Courvoisiera
- Cukrzyca lub nieprawidłowa tolerancja glukozy
- Ostre zapalenie trzustki
- Niedrożność dwunastnicy
- Zakrzepica żył głębokich
- Zespół Trousseau
Objaw Courvoisiera
Powiększony, wyczuwalny przez powłoki, pęcherzyk żółciowy u chorego z bezbolesną żółtaczką
Cechy raka trzustki (4)
- Duża złościwość
- Szybki wzrost miejscowy
- Tendencja do naciekania
- Przerzuty do otrzewnej, węzłów chłonnych, wątroby i narządów odległych
Rak trzustki - badania laboratoryjne (7)
- Początkowo zazwyczaj prawidłowe
- Hiperbilirubinemia sprzężona
- Podniesione ALP
- Podniesione GGTP
- Niedokrwistość
- Hipoalbuminemia
- Wzrost Ca19-9
Rak trzustki - USG
Tylko do większych guzów
Rak trzustki - TK wielorzędowa
Podstawowa metoda diagnostyki - pozwala na wykrycie i ocenę zaawansowania raka
Rak trzustki - EUS (2)
- Metoda diagnostyczna zmian ogniskowych w trzustce - bardziej czuła niż TK
- Umożliwia wykonanie BAC
Rak trzustki - MR/MRCP
Czułość i swoistość MR z kontrastem podobnie jak TK
Rak trzustki - leczenie radykalne (4)
- Pancreatoduodenektomia metodą Kauscha i Whipple’a
- Pancreatoduodenektomia metodą Traverso
- Całkowita resekcja trzustki
- Resekcja trzonu i ogona wraz ze śledzioną
Rak trzustki - postępowanie po resekcji
8–12 tyg. po resekcji stosuje się leczenie adiuwantowe
Rak trzustki - leczenie choroby nieresekcyjnej (5)
- Chemioterapia
- Leczenie bólu - neuroliza splotu trzewnego
- Leczenie żółtaczki mechanicznej
- Leczenie zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki
- Profilaktyka przeciwzakrzepowa
Rak trzustki - rokowanie (2)
- Chorzy operowani - 5-letnie przeżycie 10-25%
2. Chorzy nieoperowani - kilka miesięcy od rozpoznania
Najczęstszy nowotwór trzustki u dzieci
Pancreatoblastoma
Zabieg metodą Whipple’a
- Usunięcie:
- głowy trzustki
- dwunastnicy
- obwodowej połowy żołądka
- pęcherzyka żółciowego
- przewodu żółciowego wspólnego - Ciągłość przewodu pokarmowego odtwarza się wykonując zespolenie jelit czczego z odpowiednio:
- kikutem trzustki
- przewodem wątrobowym wspólnym
- kikutem żołądka
Nowotwory powodujące duży spadek masy ciała (4)
- Przełyk
- Żołądek
- Trzustka
- Płuco
Pancreatoduodenektomia metodą Traverso
Jak w Whipple’u ale z oszczędzeniem żołądka
Od operacji raka trzustki dyskwalifikują (5)
- Przerzuty w wątrobie
- Przerzuty w otrzewnej
- Przerzuty w innych narządach
- Przerzuty w odległych węzłach chłonnych
- Naciekanie dużych naczyń, jeśli nie ma możliwości bezpiecznego wykonania rekonstrukcji
U ilu procent ludzi możliwa jest resekcja trzustki, jako metoda wyleczenia raka trzustki
15-20%
Objaw Trousseau
Nawracające zapalenie żył powierzchownych wywołane gruczolakorakiem, najczęściej trzustki lub płuc
Raki pola trzustkowo-dwunastniczego od najgorszego rokowania do najlepszego
- Rak głowy trzustki
- Rak dystalnego odcinka dróg żółciowych
- Rak brodawki Vatera
Badania przesiewowe w kierunku raka trzustki - jakie
EUS i/lub MR
Badania przesiewowe w kierunku raka trzustki - kto (6)
- > =2 krewnych 1 stopnia chorych na raka trzustki
- Mutacje BRCA1 i 2 i PALB2 i >=1 krewny 1 stopnia chory na raka trzustki
- Zespół Peutza i Jeghersa
- Mutacja genu CDKN2A
- Zespół Lyncha + >=1 krewny 1 stopnia chory na raka trzustki
- Dziedziczne zapalenia trzustki
Badania przesiewowe w kierunku raka trzustki - kiedy
W 50rż lub 10 lat przed najwcześniejszym zachorowaniem w danej rodzinie