PEDIATRIE Flashcards
neonaat 3d oud, suf, niet reactief, drinkt slecht: anamnese
ICE
VALTIS
- hoe lang al suf? plots of geleidelijk?evolutie?
- hangerig/ slaperig? prikkelbaar? actief/speelt nog? reactief?
- koorts (hoe gemeten, hoeveel, beter na medicatie)? intake (drinken verminderd, type voeding, BV)?
- piepende AH, hoest, rhinitis, grijpt nr oortjes
- braken? diarree?
- mictie: plast nog goed? aantal pampers?
- huidafw?
- stuipen gehad?
WAMPLE: creche? anderen ziek? vaccinatie ok? reis? GM? immuundef?
alarmsignalen bij koorts (kind)
< 3m: > 38°C
3-6m: > 39°C
//
- < 3m
- ernstig ziek
- huid: bleke huid, gebloemd
- CZS: bwz verlies, nekstijf, stuipe, focale neurol tekens, opgezette fontanel
- AH: tachypnee, AH-distress (roken van ouders navragen)
- galbraken
- CRT: dehydratatie / shock (fontanel ingezakt)
=> denk aan meningitis / sepsis !!!
meningitis S/
- jonge kinderen
- oudere kinderen
sepsis S/
meningitis jong kind
- koorts, minder bwz, irritabel, slechte intake
- hypotoon, stuipen (dd CZS infectie en koortsstuipen), braken
meningitis ouder kind (specifieker)
- koorts, slaperigheid
- hoofdpijn, fotofobie, nekpijn, braken
…
sepsis:
- koorts, tachycard, tachypnee, lage BD, shock, MOF, purpura/petechieën)
KO suf kind / koorts
PM: koorts? pols …
inspectie: KIND UITKLEDEN
- BWZ verminderd? prikkelbaar? huilerig? speelt nog?
- < 1j: opgezette fontanel? (dd meningitis) // nekstijfheid (> 1j, meningitis niet uitgesloten als afwezig), kernig, brudzinski
- petechiën / purpura (niet wegdrukbaar (glass test); dd bact meningitis: niet uitgesloten als afwezig)
- CRT
- opistotonus
- andere: respirat distress? geel? kijk in pamper, kijk of snot, …
hart en longauscultatie
NKO (blwi?)
pulsaties
DD koorts bij kind < 3m
sepsis of meningitis tot tegendeel bewezen!
- bacteriële meningitis
- virale meningitis
- encefalitis (HSV, varicella, …)
meningitis TO
transfer naar ZH bij meningeale tekenen
sepsis/meningitis screening
- labo: cofo, crp
- HC
- urine (zakje / sondage / suprapub punctie): nitriet (UTI), leucocytenesterase, UC
- LP voor start AB, zeker < 1j, tenzij CI
RX thx als tachypnee
winter: bv RSV sneltest
(evt huidbiopsie petechie)
CI LP
instabiele pt
focale neurol tekenen (vb sunset sign ogen)
verhoogde IC druk (risico inklemming)
trombocytopenie
coagulopathie
lokale infectie
vertraging in beh
meningtitis R/
- IV 3e gen cefalosporine: cefotaxime (< 3 m: + ampicilline voor listeria) ZO SNEL MOG
- dexamethasone (minder sequellen / verwikkelingen vb gehoorschade)
//
- profylaxis aan contacten: rifampicine
- antipyretica enkel indien pt (> 6m) oncomfortabel dr koorts
- supportieve beh (bij shock)
- cave hersenoedeem
- meningokokkenmeningitis = meldingsplichtige ziekte (overheid)
encefalitis R/
na LP start je meteen AB (ikv bact meningitis - cave sterfte), bij vermoedenvirale encefalitis start je ook aciclovir
-> behandel dus voor beide (moeilijke dd)
-> therapie kan aangepast worden bij resultaten
kind met koorts ZONDER focus
(geen meningeale tekens, geen petechiën)
-> aanpak?
Gerichte systeemanamnese om focus te achterhalen! (opm constipatie kan passen bij UWI)
- incl: vaccinatiestatus
KO
- PM
- systeem (incl otoscopie en keel)
- meningeale prikkeling? NEKSTIJFHEID
- vergeet genitaliën niet!! (fimosis, testikel niet ingedaald ~ ipsilat nierprobl, …)
- (wervelkolom defect -> evt neurogene blaas)
TO:
- urine
- labo: COFO, nierfunctie, CRP, leverfunctie
- evt RX thorax
- evt LP en HC
//
stap 1: urinestaal, incl urinecultuur
-> pos -> wss pyelonefritis
-> neg: evt RX thorax
- lft > 1j en niet toxisch: RX thx bij verhoogde AHferq / kuchhoest / steunende AH; anders afwachten
- lft < 1j (want vaak aspecifiek beeld, auscultatie kan nl z): RX thx doen => RX nl en toxisch/hoge koorts en WBC telling abnl -> LP + HC
welk vaccin is verplicht bij kinderen?
polio
mazelen S/
-[bifasisch verloop: infectie via resp epitheel -> viremie]
- koorts, rhinorree, faryngitis, conjunctivitis
- Koplik spots (witte vlekjes op rode achtergrond) op wangmucosa = pathognomisch
- gevold dr gegeneraliseerd grofvlekkig exantheem (maculopapuleuze rash, gelaat en romp)
mazelen R/
opm: niet frequent wegens vaccin (-> asympt), doormaken geeft levenslange bescherming
meestal zelflimiterend na 10d (sympt beh)
verwikkelingen: pneumonie, encefalitis!
bof S/
asympt (30% van nt-gevacc, 80% van gevacc)
parotitis (unilat -> bilat), pijn bij kauwen
koorts, malaise, braken
man: teelbalontsteking
vrouw: ovaria ontsteking
bof R/
opm: vaccinatie
behandeling = sympt (pcm, drinken)
verwikkeling: virale meningitis
rubella S/
< rubellavirus: mild ziektebeeld
koorts, nt-jeukende maculopapulaire rash (gelaat -> lich)
LK +++ (occipitaal, auriculair, cervicaal)
rubella R/
symptomatische beh
CAVE: hervaccinatie bij vrouw met kinderwens indien titer rubella niet hoog genoeg -> zwangeren moeten immuun zijn want TERATOGEEN => congenitaal rubella syndroom: kan vss organen aantasten ~ ontwikkelingsfase (later in zws -> ernst minder)
- vb doof, oogschade, hartaantasting, microcefalie
Varicella (VZV) = waterpokken/windpokken
[onschuldige kinderziekte, bij volw/zwangeren hevigere ziekteverschijnselen]
vlek > papel > vesikel > korst
- jeuk
- vss stadia gelijktijdig aanwezig
- start thv hoofd/romp
koorts, onwel
evt conjunctiva of slijmvliezen mond/keel aangedaan
opm: reactivatie = zona (gordelroos, herpes zoster -> volgens dermatoom)
varicella R/
sympt beh: evt anti-jeuk
wnr IV aciclovir (of PO valaciclovir)?
- bij verhoogd risico
- zwangeren
mongolian spot =
bleek-grijsblauwe verkleuring in de sacrale of lumbo-sacrale regio.
- soms is er ook wat lokale overbeharing.
- Laesies varieren in grootte van enkele centimeters tot 20 cm.
- Mongolian spots kunnen ook op andere plaatsen voorkomen, bijvoorbeeld op een arm of een been.
De mongolenvlek komt vaak voor bij kinderen die ergens in hun stamboom Aziatische roots hebben
R/ Geen. De meeste verdwijnen vanzelf na een paar jaar of in de puberteit.
seborrheische dermatitis
zie dermato
roodvonk (scarlet fever, scarlatina) S/
plots koorts en keelpijn
kleinvlekkig exantheem (evt confluerend)
in oksels en liezen -> romp en ledematen
rode wangen
tong eerst wit beslag -> dan vuurrond: aarbeientong
roodvonk (scarlet fever): oorz
streptococcen (S pyogenes)
roodvonk (scarlet fever) R/
zelflimiterend tss 7-10d
(besmettelijk!)
(evt amoxicilline bij epidemisch voorkomen in klas)
DD petechieën, purpura
meningococcensepsis (R/ AB)
henoch schönlein
henoch schönlein S/
petechieën op benen
buikpijn (massief bloedverlies in SG)
gewrichten
soms nieraantasting (meer bij volw)
meningokokken vaccin
Bexsero: tegen groep B meningokok (geen basisvaccinatie)
geconjugeerd vaccin tgn groep A en C meningococcen (preventie meningokokkenmeningitis: kan kind doden in paar uur tijd)
otitis media verwekker
meest voorkomende bact verwekkers:
- Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis
Aan een episode van otitis media acuta gaat regelmatig een bovensteluchtweginfectie vooraf. De daarvoor verantwoordelijke virussen kunnen zelf otitis media acuta veroorzaken, maar een bacteriële infectie ontstaat waarschijnlijk vaak na ‘virale voorbereiding’ van de slijmvliezen (vb RSV)
otitis media kliniek
- Koorts, huilen, meer pijn bij neerliggen, (trekken aan oor,) braken, diarree
- KO: rood welvend trommelvlies, lichtreflex afwezig
AB bij otitis media kind
wnr AB?
- < 18m (NHG: < 6m)
- hoge koorts en ernstig ziek
- andere: immuungecompromiteerd, anatomische afwijkingen in nko-gebied (syndroom van Down, palatoschisis)
In meeste gevallen verloopt OMA ongecompliceerd –> R/ koort- en pijnbestrijding, decongestieve neusdruppels
–> na 2-3d niet beter: start AB PO
keuze AB (~ NHG):
- Amoxicilline is het middel van 1e keus
- Overweeg cotrimoxazol bij een contra-indicatie voor amoxicilline
- Overweeg amoxicilline/clavulaanzuur of verwijs naar een kno-arts als 48 uur na het starten van amoxicilline geen verbetering is opgetreden
verloop otitis media
bij ruim 80% van de kinderen zijn de ergste klachten zonder antibiotica na 2-3 dagen over.
- Kinderen < 2 jaar met een dubbelzijdige otitis media acuta hebben een grotere kans dat de pijn en koorts langer aanhouden
otitis media complicaties
= zeldzaam !
mastoiditis
meningitis
- oor en mastoïd zijn heel dicht bij hersenen gelegen, slechts een kleine botinvasie is genoeg om te leiden tot een zware complicatie
mastoiditis S/
het klassiek beeld bestaat uit otitis media met oedeem vh periost en de huid vd GG
roodheid en zwelling huid (tgv oedeem achter oor; afstaand oor)
drukpijn achter oor / mastoidpunt
mastoiditis R/
mastoidectomie (luchtcellen w verbonden en zieke deel verwijderd)
impetigo (krentenbaard)
lokale huidinfectie, heel besmettelijk
vooral gelaat (rond neus)
honingkortsen < streptokok (S pyogenes)
bullae < stafylokok (S aureus)
R/lokaal fusidine zalf of PO flucloxacilline
SSSS kliniek
staphylococcal scalded skin syndrome
< S Aureus (toxines, ook bij TSS)
koorts, onwel
lokale infectie rond neus/mond/ogen -> dan diffuus erytheem
Nicholsky +: huid komt los bij wrijven
SSSS R/
IV AB
vocht
pijnstilling