NEUROLOGIE Flashcards
hoofdpijn anamnese
ICE
V: al eerder gehad? al iets geprobeerd?
A:
- spanningshoofdpijn: drukkend / knellend
- migraine: bonzend
- clusterhoofdpijn: stekend
- trigeminusneuralgie: elektrische pijnscheut
L: unilat vs bilat, holocraniëel, frontaal, …
- spanningshoofdpijn: bilat, strakke band om het hoofd, holocranieel
- migraine: unilateraal
- clusterhoofdpijn: unilateraal retro-orbitaal
- trigeminusneuralgie: unilateraal (V2-V3 gebied)
T: wnr gestart? plots of geleidelijk? duur? trauma vooraf gegaan?
- spanningshoofdpijn: min-d, ‘s avonds erger
- migraine: u-d
- clusterhoofdpijn: aanval duurt min-u (15-180min) -> clusters (gegroepeerde aanvallen) van hoofdpijn duren vaak ongv 8-10 weken (met aantal aanvallen per dag) -> enkele keren per jaar
- trigeminusneuralgie: sec-min, plots optredend
I: NRS
- spanningshoofdpijn: licht-matig
- migraine: matig - heftig
- clusterhoofdpijn: zeeer heftig
- trigeminusneuralgie: heftig
S:
-> beter/erger
- spanningshoofdpijn: neemt niet toe bij beweging
- clusterhoofdpijn: bewegingsdrang
- trigeminusneuralgie: uitgelokt dr sensorische stimulatie (scheren, koude lucht, eten, praten)
- uitlokkers nagaan: stress, vermoeidheid/slaapgebrek, menses, cafeïne (rode wijn, chocolade, koffie, thee, cola)
-> begeleidend:
- spanningshoofdpijn: geen geassoc S/
- migraine: nausea/braken, fotofobie/sonofobie, kinesiofobie, aura => transiënte neurol S/ (visueel: vreemde kleuren en vormen, lichtflitsen, scotoom; dd oogmigraine // evt hemibeeld: sonsorisch of motorisch // spraakST …)
- clusterhooofdpijn: ipsilat autonome S/ -> vb. rood tranend oog, verstopte neus, ..;
CAVE meningitis:
- bact: enkele dagen aspecifieke S/ -> in enkele uren typisch beeld: hevige hoofdpijn, evt braken, fotofobie/sonofobie, hoge koorts, malaise/verwardheid, nekstijf, evt petechiae, … -> evolutie nr BWZ daling en coma
- viraal: hoofdpijn, koorts, nekstijfheid (geen BWZ daling / geen epilepsie / geen focale neurol uitval <-> WEL bij virale encefalitis)
DD craniocerebraal trauma (impact op hoofd)
- commotio: transiënt neurol functieverlies: BWZ daling, amnesie, duizeligh, …
- epiduraal hematoom (< schedeldakfractuur, meestal a meningea media): suf -> even helderder -> daling BWZ => levensbedreigend (inklemming)
- subduraal hematoom (< gescheurde brugvene): bewust -> snel achteruit, hoge kans sterfte
DD subarachnoidale bloeding < ruptuur aneurysme (rokers, aHT, BWziekte), arterioveneuze malform:
- hyperacuut zeer hevige hoofdpijn = thunderclap headache (vaak occipitaal, kan ook holocranieel), nausea/braken, fotofobie, uitval, nekstijfheid -> snelle evolutie naar coma, epileptische insulten
andere S/ (syst anamnese): B- sympt, wazig zicht, hoge BD, nekpijn, …
WAMPLE: GM, gekend met migraine, migraine in fam (90%)?
hoofdpijn DD
primaire hoofdpijn
- migraine
- clusterhoofdpijn
- spanningsphoofdpijn
- hoofdpijn door misbruik analgetica (>3d/w, R/ GM reduceren)
- pseudotumor cerebri (gestegen ICP, beeldvorming nl, R/ gewichtsdaling, acetazolamide, evacuerende LPs)
secundaire hoofdpijn:
- arteritis temporatis (R/ CS hoge dosis -> afbouwen)
- glaucoom
andere:
- subarachnoidale bloeding
- CVA/TIA
- intracraniele overdruk door RIP
- meningitis/encefalitis
D/ migraine
klinisch
(aantal weken hoofdpijndagboek)
R/ migraine
aanvalsbeh:
- 1e lijn: paracetamol (evt + domperidone)
- 2e lijn: triptanen
preventie: triggers vermijden, voldoende slaap
onderhoudsmedicatie zo > 2 aanvallen per maand:
- BB
- valproaat
- topiramaat
- amitryptilline
R/ spanningshoofdpijn
pijnstilling (paracetamol of NSAID)
evt amitryptilline als onderhoudsR/ zo chronisch en hinderlijk
R/ clusterhoofdpijn (= horton-neuralgie)
aanvalstherapie:
- inhalatie 100% O2
- triptanen SC of via neusspray
onderhoudsbehandeling: CS, verapamil, lithium
trigeminusneuralgie R/
Baclofen
Carbamazepine
Lamotrigine
hoofdpijn KO
inspectie (hoofdwonde, ziek, huid …), parameters
GCS
oriëntatie in trias
KNO (steeds li en re vergelijken waar toepasbaar)
Meningisme uitsluiten (nekstijf?)
GCS
score op 15
=> Eyes (4)
- spontaan
- bij aanspreken
- bij pijn
- niet
=> Motoric (6)
- opdracht uitvoeren
- lokaliseren van pijn
- terugtrekken (pijn)
- abnl buigen (pijn)
- abnl strekken (pijn)
- geen reactie
=> Verbal (5)
- geörienteerd
- verward (zinnen)
- inadequaat (woorden)
- onverstaanbaar (geluiden)
- geen reactie
oriëntatie in trias
wie bent u
waar bent u
welke dag is het
testen meningitis
- nekstijfheid
- KErnig: heup- en knieflexie tot 90° -> Knee Extenstion -> painful/limited
- brudziNsKi: Neck flexion elicits Knee flexion
(opm: < 1j -> voel aan fontanel)
& volledig neurologisch onderzoek
DD meningitis
subarachnoidale bloeding
cerebralen veneuze thrombose (drukgevoel, roker? OAC?)
virale myalgie met spanningshoofdpijn
migraine
TO bij hoofdpijn
nvt zo geen alarmsymptomen:
vermoeden meningitis:
labo (stolling, …), hemocultuur
LP (zo snel mogelijk!)
- zo uitvasverschijnselen/bewustzijnsdaling/epilepsie (=> tekens encefalitis), papiloedeem: eerst CT hersenen (RIP uitsluiten) -> dan LP
vermoeden SAB: CT schedel
- Zo postief (bloed in basale cisternen) -> Angiografie
- Zo negatief -> LP -> zo bloederig -> Angiografie
S/ encefalitis
tekens van meningitis
- hoofdpijn
- misselijkheid
- algemene malaise
- sonofobie
- fotofobie
- koorts
+
bewustzijnsveranderingen
focale neurologische afwijkingen
epilepsie aanvallen
gedragsST/psychiatrische/cognitieve klachten (vnl tgv HSV-1, aantasting temporaalkwabben)
R/ meningitis
als bacterieel (of als voor D/ reeds AB ingenomen): asap AB (na hemocultuur en LP, maar voor CT (en dus voor LP) indien CT nodig)
- IV ceftriaxone 10-14d (= 3e gen cefalosp) + eerste 4d associëren met dexamethasone = CS
- bij neonati, zws, immuungecompr, ouderen: + ampicilline (Listeria)
als viraal: evt pijnstilling
vraag na of er nauw contact is geweest met anderen –> rifampicine profylaxe 2d voor contactpersonen bij meningokokken
beleid virale encefalitis
diagnose virale encefalitis (LP)
-> aciclovir starten
-> PCR HSV
- pos: MRI hersenen + EEG op indicatie, behandeling verder
- neg en geen klin verdenking: stop aciclovir => virale encefalitis heeft geen beh nodig <-> uitz: herpes encefalitis en HIV encefalitis
R/ herpes encefalitis: IV aciclovir min 14d (3dd 10mg/kg)
R/ subarachn bloeding
observatie, monitoring (cardiaal, respiratoir), bloednames (elektrolytenST?)
aanpak afh oorz: vb aneurysma: clipping, coiling
LP meningits bact vs viraal
bact
- troebel/gelig
- stijging WBC (pleiocytose: polymorf)
- daling glucose
- stijging EW
viraal
- helder
- mononucleair (lymfocyten gestegen, initieel evt polymorf)
- glucose nl
- totaal EW nl - licht verhoogd
[tbc meningitis: lymfocytose, sterke daling glucose, sterke stijging EW]
[encefalitis: helder LP vocht, WBC nl of gestegen lymfocyten, glucose nl of gedaald, EW nl of gestegen]