Hoofdstuk 12: Het urinewegstelsel

Question 1

Het urinewegstelsel bestaat uit

Answer 1

Nieren
Urineleiders
Blaas
Urethra (urinebuis)

Question 2

Urine

Answer 2

Bestaat voornamelijk uit water en opgeloste stoffen (ionen, medicijnen, vitaminen, toxische stoffen en kleine afvalmolecules uit overal in het lichaam)

Question 3

Nieren

Answer 3

Produceren urine
Houden homeostase in stand: waterinname = waterproductie
Reguleren stikstofhoudende afvalstoffen en andere oplossingen (ammoniak ontgiften)

Question 4

Nierpiramiden

Answer 4

binnenste piramidevormige zones van dicht weefsel die de medulla vormen

Question 5

Nierbekken

Answer 5

Holle ruimte in midden van nier waar urine zich verzamelt na vorming

Question 6

Nefronen

Answer 6

Lange, dunne, buisvormige structuren die gemeenschappelijke laatste deel (verzamelkanaal) hebben waardoor urine naar nierbekken wordt afgeleverd

Question 7

Opbouw nefron

Answer 7

Kopje weefsel waarvan één kant naar binnen is geduwd (glomerulaire capsule of capsule van Bowman), deze omringt en omsluit een netwerk van haarvaten (glomerulus) die deel uitmaakt van bloedtoevoer naar nefron

Question 8

Urineleiders

Answer 8

Gespierde buis die urine naar blaas transporteert door peristaltische golven van samentrekking van gladde spieren
Het nierbekken van elke nier loopt door in een urineleider

Question 9

Urineblaas

Answer 9

Slaat urine op
Bestaat uit drie lagen glad spierweefsel, binnenkant bekleed met epitheelcellen
Doorgaans gemiddeld 600-1000 ml urine (minder bij vrouwen want wordt samengedrukt door baarmoeder)

Question 10

Urinebuis (urethra)

Answer 10

Transporteert urine uit het lichaam
Verhindert dat urine lichaam vroegtijdig verlaat door interne en externe urethrale sluitspier
20 cm bij mannen en 4,5 cm bij vrouwen

Question 11

Vanaf glomerulaire capsule gaat tubulus verder als lange, dunne buis met vier gebieden:

Answer 11

Proximale tubulus
Lus van Henle
Distale tubulus
Verzamelkanaal

Question 12

Proximale tubulus

Answer 12

Begint bij glomerulaire capsule in cortex en eindigt bij medulla (reabsorbeert 65-70% van het water)

Question 13

Lus van Henle

Answer 13

Strekt zich uit tot medulla als dalende deel en loopt dan weer omhoog als stijgend deel (reabsorbeert 25% van het water)

Question 14

Distale tubulus

Answer 14

Glomerulaire capsule is gepasseerd

Question 15

Verzamelkanaal

Answer 15

Distale tubuli van duizend nefronen komen samen en vormen verzamelkanaal dat zich uitstrekt van cortex via medulla tot nierbekken

Question 16

Afferente arteriolen

Answer 16

Komt glomerulair capsule binnen en deelt zich meerdere keren om netwerk van haarvaten te vormen dat de glomerulus vormen → waar plasmavloeistof en opgeloste stoffen uit het bloed gefilterd worden

Question 17

Efferente arteriolen

Answer 17

Glomerulaire haarvaten die samenkomen en gefilterd bloed uit glomerulus transporteren

Question 18

Peritubulaire haarvaatjes

Answer 18

Verwijderen wateri, ionen en nutriënten die opgenomen worden door proximale en distale tubuli

Question 19

Drie processen die betrokken zijn bij de vorming van urine

Answer 19

Glomerulaire filtratie
Tubulaire reabsorptie
Tubulaire secretie

Question 20

Glomerulaire filtratie

Answer 20

De beweging van een eiwitvrije oplossing van vloeistoffen en opgeloste stoffen vanuit de glomerulus in de ruimte binnen de glomerulaire capsule

Question 21

Tubulaire reabsorptie

Answer 21

De terugkeer van het grootste deel van de vloeistof en opgeloste stoffen terug in de peritubulaire capillairen of vasa recta

Question 22

Tubulaire secretie

Answer 22

De toevoeging van bepaalde opgeloste stoffen uit de peritubulaire capillairen of vasa recta in de tubulus

Question 23

Proteïnurie

Answer 23

Zeefachtige structuur van glomerulaire capillairen wordt verstoord waardoor eiwitten filtratiebarrière passeren en in tubulusvloeistof terechtkomen (eiwitten in urine)

Question 24

Mictiereflex

Answer 24

Urinereflex
Interne urethrale sfincter: blijft gesloten tenzij de blaas wordt leeggemaakt
Externe urethrale sfincter: skeletspier die onder vrijwillige controle staat

Question 25

Functies van de nieren

Answer 25

Dragen bij aan het behoud van de waterbalans en de zoutbalans
Scheiden enzym af dat betrokken is bij de controle van het bloedvolume en de bloeddruk
Handhaven zuur-base-evenwicht en de pH van het bloed
Controleren de productie van rode bloedcellen
Activeren een inactieve vorm van vitamine D

Question 26

Antidiuretisch hormoon (ADH)

Answer 26

Reguleert de waterbalans door middel van een negatieve feedbacklus: wanneer concentratie opgeloste stoffen in bloed stijgt, zorgen ADH-producerende neuronen in hypothalamus ervoor dat ADH door hypofyse in bloed wordt uitgescheiden
ADH circuleert naar nier, waar het de permeabiliteit van het verzamelkanaal voor water vergroot → meer water absorberen

Question 27

Aldosteron

Answer 27

Steroïde hormoon uit bijnier dat zoutbalans reguleert

Question 28

Renine-angiotensine systeem

Answer 28

Regelt het bloedvolume en de bloeddruk
Direct via vasoconstrictie en indirect via uitscheiding van aldosteron

Question 29

Renine

Answer 29

Enzym dat het renine-angiotensine systeem beïnvloedt
Aangemaakt en opgeslagen in gespecialiseerde cellen in afferente arteriolen
Wordt afgescheiden wanneer bloeddruk daalt

Question 30

Angiotensine II

Answer 30

Biologisch actieve peptide die functioneert als hormoon
Heeft drie organen nodig: nieren, lever en longen

Question 31

Atriaal natriuretisch hormoon (ANH)

Answer 31

Beschermt tegen overmatig bloedvolume
Omgekeerde effect als aldosteron: beschermt het lichaam tegen overtollig zout en water ipv tekort

Question 32

Nierstenen

Answer 32

Mineralen kristalliseren in het nierbekken tot nierstenen
Zijn meestal klein en worden uitgeplast
Grote nierstenen kunnen urether blokeren

Question 33

Urineweginfecties

Answer 33

Veroorzaakt door bacteriën
Vaker bij vrouwen omdat urethra korter is en bacterie sneller in blaas terechtkomt
Kunnen via urether in nier terechtkomen, dus snelle behandeling nodig

Question 34

Acute nierfalen

Answer 34

Kortdurend
Grote nierstenen, infecties, aanhoudende lage bloeddruk waardoor nieren niet meer filteren

Question 35

Chronische nierfalen

Answer 35

Minder mogelijkheid om te filteren
Dode tubulaire cellen kunnen opstapelen in tubuli waardoor er geen urine meer geproduceerd kan worden

Question 36

Continuous ambulatory peritoneal dialysis (CAPD)

Answer 36

Kunstmatig zuiveren van bloed
Kan thuis uitgevoerd worden
Dialysevloeistof in buikholte brengen, waar het afvalstoffen kan uitwisselen en nadien weer draineren

Question 37

Hemodialyse

Answer 37

Bloed wordt door een artificiële niermachine gecirculeerd en zo gezuiverd