HC.3 Osteonecrose en coxartrose Flashcards
Wat is coxartrose?
artrose van het heupgewricht
Algemene klachten bij coxartrose?
✓ Pijn !
✓ Stijfheid bij opstaan (<30 minuten), verdwijnt met
bewegen
✓ Toename gewrichtsomvang (bot, gewrichtskapsel,
synovium)
✓ Ontsteking (warmte, roodheid, gevoeligheid)
✓ Standsafwijking gewricht (kraakbeenverlies, instabiliteit)
✓ Pijn, kraken, bewegingsbeperkingen
Symptomen coxartrose?
Pijn lies + bovenbeen
▪ startpijn
▪ continue pijn
▪ nachtelijke pijn
▪ Loopafstand beperkt
▪ Bewegingsbeperking
▪ Mank lopen
Welke operaties kunnen uitgevoerd worden bij coxartrose?
- Totale heupprothese (gecementeerd, ongecementeerd of
hybride).
▪ Girdlestone bv bij niet-lopers of ernstige spastische patiënten.
Bij onvoldoende bot of infectie.
▪ Osteotomie proximale femur of acetabulum: bij corrigeerbare
anatomische afwijking, jonge patiënt.
▪ Arthroscopie herstellen heupvorm
▪ Artrodese: vastzetten heupgewricht, kan bij jonge patiënten (<30 jaar) worden
overwogen (zeldzaam).
Wat wordt er gedaan bij girdlestone?
Verwijderen van de heupkop en -collumn. Je krijgt dus een verkort been.
Wat is Avasculaire Necrose (osteonecrose heupbot)?
Necrose van heupkop door ischemie.
Hoe ontstaat AVN?
Belangrijkste bloedvoorziening femurkop is A. circumflex femoris medialis die aan de achterkant loopt. De meeste heupluxaties zijn ook naar de achterkant. Hierdoor word de kring van vaten om je heupkop gescheurd. Er ontstaat ischemie en vervolgens osteonecrose.
Waarom blijft het kraakbeen wel intact bij osteonecrose van de heupkop?
Kraakbeen krijgt voedingsstoffen via synoviaal vocht.
Welke oorzaken zijn er voor AVN?
- traumatisch
▪ - mediale collum fractuur
▪ - luxatie heup - niet traumatisch
▪ - prednison
▪ - hoog alcoholgebruik
▪ - hyperlipoproteinemie
▪ - bij beroepsduikers
Welke classificatie voor AVN?
Ficat classificatie:
- I- geen veranderingen
▪ II-subchondrale sclerose, cysten
▪ III- subchondrale collaps, fractuur heupkop (crescent sign)
▪ IV- femur kop inzakking + secundaire veranderingen
Belangrijk verschil tussen graad 2 en 3?
Bij graad 2 kan je de druk nog ontlasten in de kop en hopelijk de doorbloeding verbeteren. Er is nog een kans om de necrose is vertragen of zelfs te stoppen!
Vanaf graad 3 kan het niet meer
Welke soorten behandelingen zijn er voor AVN?
Pre-collaps stadium (Ficat of ARCO stadium 1, 2): druk verminderen door het op te boren -> Verbeter herstel botnecrose, voorkomen collaps
▪ Conservatief: belasting verminderen, pijnstilling, klinisch en radiologisch evalueren
▪ Operatief: heupkop decompressie, osteotomie, totale heupprothese (THP)
Wat houd een core decompressie in?
In de vroege, pre-collaps fase: druk normaliseren, pijn
verminderen, revascularisatie en reparatie
Indicaties gewrichtsprothese?
- Arthrose of osteonecrose met:
Pijn en functiestoornissen met beperkingen ADL
,Ondanks conservatieve behandeling
Belangrijk is:
▪ Begrijpen van doelen
▪ Op de hoogte van nabehandeling
▪ Begrijpen van risico op complicaties
geïnformeerd toestemmen = “informed consent”
Contra-indicaties gewrichtsprotheses?
Absolute contra-indicatie operatie:
- Inoperabele patiënt
- Actieve infectie
Relatieve contra indicatie operatie:
- Jonge leeftijd
- overgewicht
- ernstige comorbiditeit
Doel totale heupprothese (THP)?
▪ Primair pijnreductie
▪ Herstel biomechanica van de heup (beenlengte en
offset) belangrijk secundair doel
Waar bestaat de Pre-operatieve evaluatie van THP uit?
▪ Uitgebreide anamnese, LO, X-bekken/heup, evt X LSWK
▪ Bekken scheefstand, scoliose
▪ Bespreken complicaties
▪ Preplanning, templating
Welke benaderingen zijn er bij een THP?
- Ventraal
- Anterolateraal
- Posterolateraal
Welke benadering is het meest gebruikt in EMC?
Posterolateraal
Hoe werkt de benadering ventraal?
Tussen m. tensor facie latae en m. sartorius, minst invasief, maar werkruimte is beperkt
Hoe werkt de benadering anterolateraal?
Vanaf zijkant, tussen m. tensor fascia latae en m. gluteus medius. Door losmaken gluteus medius kan de patiënt mank lopen.
Hoe werkt de benadering posterolateraal?
Er wordt de gluteus Maximus vezels heen gegaan. Genoeg werkruimte, opletten op n.Ischiadicus
Welke complicaties kan je krijgen na operatie?
- Diep veneuze trombose: Profylaxe: anti-coagulantia (meestal LMWH)
▪ Infectie:
▪ Zenuwletsel: belangrijkste = nervus ischiadicus,
▪ luxaties
Vaatletsel: a. obturator, a. gluteus superior, a. femoralis profunda, a.
iliaca externa, of veneus letsel.
▪ Fracturen
▪ Beenlengteverschil: Pre-operatieve planning!
▪ Loslating: Aseptische versus septische loslating.
▪ Ectopisch botvorming (PAO)
▪ Overlijden: Meestal gevolg longembolieën of bij cardiopulmonale
complicaties.
Hoe ziet beloop eruit bij een post-operatieve infectie?
- Prothese eruit
- Twee weken IV antibiotica
- Vier weken oraal antibiotica
- Twee tot vier weken een antibiotica-vrije interval
- re-implantatie
Daarna langdurig antibiotica gebruik
Hoe kan je beenlengteverschil zien op röntgenfoto?
Trochanter minor is lager dan andere kant
Bijwerkingen langdurig antibiotica gebruik?
- Nierinsufficiëntie
- Darmproblemen
- Beenmergdepressie
- Lever problemen
Welke behandeling wordt ook soms gedaan bij infectie?
Girdlestone procedure!
Hoe ontstaat Aseptische/Mechanische Loslating?
- Slijtage partikels polyethyleen
- Ontstekingsreactie door macrofagen (osteolyse|)
- Botverlies rond prothese / botcement
- Loslating / inzakking
- Dreigende fractuur
Leerdoelen:
- Definitie coxatrose en osteonecrose
- Chirurgische opties
- Indicatie heupprothese
- Belangrijkste stappen planning en plaatsing prothese
- Belangrijkste complicaties en voorkoming/behandeling
