HC.10 Kristalartropathie Flashcards
Wat is Jicht eigenlijk?
Klinisch syndroom veroorzaakt door een ontstekingsreactie
op uraatkristallen. Deze kristallen slaan neer in het gewricht en/of synovium.
Welke stadia van Jicht zijn er?
1: asymptomatische hyperuricaemie (is geen jicht)
2: acute jicht (meestal mono-artritis)
3: chronische jicht (meestal polyarticulair)
Hoe krijg je purine in je lichaam?
Uit purinesynthese (DNA) en dieet.
Wat wordt met purine gedaan?
Omgezet in urinezuur
Wat hebben alle zoogdieren behalve mensen?
Uricase, dit zet uraat om in allantoïne, dit kan goed uitgeplast worden en uraat niet.
Hoe verlaat urine zuur het lichaam?
2/3 via nieren en 1/3 via maag-darmkanaal.
Waar zitten deze uraatkristallen vooral?
MTP-1, grote teen
Goede verzadiging concentratie urinezuur?
0,37 mmol/l
Wat gebeurt er als de bovengrens word overschreden?
Urinezuur lost niet meer goed op en er ontstaan uraatkristallen.
Hoeveel procent van acute jichtaanval is een mono-articulaire ontsteking?
90%
Klinisch beeld acute jichtaanval?
- koorts tot 40 graden
- leukocytose
- CRP verhoogd
- BSE verhoogd
- urinezuurconcentratie in serum soms verlaagd
- self-limiting
Klinisch beeld chronische jicht?
- chronische artritis (polyarticulair)
- tophi (gewrichten, weke delen)
- progressieve gewrichtsdestructie
-> handicap
Waarom is meten van urinezuurconcentratie niet zinvol bij een aanval?
De concentratie is soms verlaagd tijdens een aanval.
Wat zijn Tophi?
Onderhuidse ophopingen van jichtkristallen, ziet eruit als een abces.
Waarom een tophi niet uitknijpen?
Er is daar hele slechte doorbloeding, dus hele langzame genezing.
Typische klachten jicht?
Roodheid gewricht, extreem pijnlijk bij aanraking en afwezige/nauwelijks beweging.
Hoe stellen van diagnose bij jicht?
- Aantonen van uraatkristallen in gewricht of tophus (gouden standaard)
- Serum urinezuur
- Röntgenonderzoek
Wat zijn oorzaken van hyperuricaemie?
- verminderde renale excretie (90%)
- overproductie urinezuur (10%)
Oorzaken verminderde secretie?
- idiopathisch
- nierinsufficiëntie
- medicatie (diuretica, ciclosporine, tuberculostatica)
- alcohol abusus
- hypothyreoïdie/hyperparathyreoïdie
- acidose
Oorzaken verhoogde productie?
- aangeboren enzymdefecten
- behandeling van myeloproliferatieve maligniteiten
- purinerijk dieet
- alcohol abusus
- idiopathisch
Behandeling acute jichtaanval?
- rust
- ijspakkingen
- NSAID’s of prednisolon stootkuur
- colchicine 2- 3dd 0,5 mg
- Intra-articulaire corticosteroïden
Wat zijn indicaties van urinezuurverlagende therapie?
(belangrijk)!!
- Meer dan drie aanvallen per jaar
- Aanwezigheid tophi
- Erosieve schade
Welke richtingen voor urinezuurverlagende middelen?
Xanthine-oxidase remmers
- Allopurinol (Zyloric®): eerste keus
- febuxostat (uloric®)
Verhoogde uitscheiding:
- Benzbromaron (Desuric®)
-Krystexxa (pegloticase®)
Contra-indicatie Allopurinol?
overgevoeligheid, acute jichtaanval
Contra-indicatie Benzbromaron?
Uraatstenen, kreatinineklaring
< 50 ml/min, acute jichtaanval
Belangrijke bijwerking van deze urinezuurverlagende middelen?
Tijdens eerste halfjaar van therapie toename van frequentie van jichtaanvallen.
Hoe kan je deze bijwerkingen voorkomen?
- begin met lage dosis
- pas dosis allopurinol aan aan lever- en nierfunctie
- combineer met colchicine eventueel met NSAID’s
Kenmerken CPPD?
- meest frequent bij bejaarde vrouwen
- vaak bij pre-existente artrose/ chondrocalcinose
- provocerende factor: lichamelijke stress
- minder vaak: chronische artropathie
Wat is CPPD (pseudo jicht?
Acute artritis op basis van calcium- pyrofosfaatkristallen
Patghofysiologie CPPD?
- productie van anorganisch pyrofosfaat door energie-
producerende reacties in het lichaam. - pyrofosfaat wordt door fosfatasen omgezet tot ionen
- soms slaat pyrofosfaat neer als een onoplosbaar
calciumzout (calciumpyrofosfaat) —> vooral in het
geval van kraakbeenafwijkingen.\ - Bij trauma of lichamelijk stress komen de op
kraakbeen neergeslagen kristallen vrij in het gewricht
door ‘shedding’ —> artritis
Verschil jicht en pseudojicht?
Jicht zit vooral op het kraakbeen en CPPD in het kraakbeen.
Wat ontstaat vaak bij CPPD?
Chondrocalcinose
Wat is Chrondrocalcinose?
Radiodiagnostische bevinding: zichtbare depositie van calciumzout in of op intra- articulair kraakbeen. Het gewrichtspleet is niet meer mooi zwart, maar allemaal wat witter.
Het komt vaker voor bij toenemende leeftijd.
Klinisch beeld pseudo jicht?
- In 90% monoartritis, 10% polyarticulair
- klinisch acute artritis: niet te onderscheiden van
jicht - rood,warm gewricht, pijnlijk, koorts
- meestal knieën, schouders, ellebogen, polsen
Hoe diagnose pseudo?
Klinisch beeld
Aantonen van calciumpyrofosfaat kristallen in het gewricht (gouden standaard)
Röntgenonderzoek (chondrocalcinose)
Behandeling pseudo?
Rust
IJsapplicatie
NSAID/prednisolon
colchicine
i.a. injectie met steroiden
nb: asymptomatische chondrocalcinose hoeft geen
behandeling
Welk ontstekingseiwit kunnen we blokkeren om een jichtaanval te behandelen?
IL-1
Hoe zien calcium pyrofosfaat kristallen eruit histologisch?
Diamant vormen!
Hoe zien praatkristallen eruit histologisch?
Hele scherpe lijnen zie je
Samenvatting:
Jicht is een artritis op basis van urinezuurkristallen.
Een verhoogd urinezuur wordt oa veroorzaakt door alcohol gebruik, diuretica, verminderde nierfunctie
en verhoogde celafbraak.
Er is een verschil in de behandeling van acute jicht en chronische jicht.
CPPD is een artritis op basis van calciumpyrofosfaat kristallen.
CPPD is gerelateerd aan artrose en oudere leeftijd.
Jicht, CPPD en septische artritis zijn soms klinisch moeilijk te differentieren
Leerdoelen:
Het klinisch beeld, de oorzaken en de pathogenese van jicht
beschrijven.
De behandeling van acute jicht en chronische jicht
benoemen.
Het klinisch beeld, de oorzaken en de pathogenese van
CPPD beschrijven.
Het verschil benoemen tussen jicht en CPPD
