HC 2.5: exocriene pancreasinsufficiëntie Flashcards
functies van de exocriene pancreas:
- synthetiseren van de spijsverteringsenzymen en zorgt dus ze uiteindelijk in het duodenum terecht komen. de enzymen bevinden zich vaak nog in inactieve vorm in het secreet.
- het bufferen van de zure voedselbrij die uit de maag komt, door secretie van bicarbonaat in het duodenum.
schematische opbouw van de exocriene pancreas:
- de acinus (acinair) een soort druiventros. die is betrokken bij de synthese en secretie van enzymen.
- de tubulus (ductulair) de afvoerbuizen, die zorgen voor het toevoegen van de bicarbonaat rijke vloeistof.
–> het zijn twee functioneel verschillende delen, die onderling wel een verband met elkaar hebben.
het acinaire deel wordt gestimuleerd door de hormonen:
CCK en gastrine
het ductulaire deel wordt gestimuleerd door het hormoon:
secretine
acinaire cel:
- een cel die is gebouwd op het maken van een product
- groot RER, golgi systeem en veel blaasjes die ervoor zorgen dat het secreet getransporteerd wordt naar het apicale membraan
- de inhoud van die blaasjes wordt afgegeven aan het lumen door exocytose
regulatie van de exocytose in de acinaire cel:
- de regulatie gebeurt vooral door CCK.
- maar ook de nervus vagus is van belang
- beide zorgen ze voor een activatie van een signaal transductie proces, wat tot verhoging van het intracellulaire calcium leidt.
- dat calcium zorgt ervoor dat die exocytose van secreet plaatsvindt.
opbouw ductulaire cel:
- het is een transport cel, dus het heeft veel transporteurs
- de ductulaire cellen zijn met elkaar verbonden door tight junctions.
- behalve water en natrium, kunnen andere stoffen niet door die tight junctions heen en moeten die dus via de cel getransporteerd worden.
hoe werkt de HCO3- uitscheiding door de ductulaire cel?
- aan de apicale kant zit een AE (anion exchanger)
- die transporteert bicarbonaat naar het lumen en haalt tegelijk een chloride ion de cel in.
- dat chloride ion gaat circuleren, dat gebeurt door het CFTR kanaal
- dat CFTR kanaal wordt geactiveerd door een signaaltransductie proces, waarbij cAMP een rol speelt.
- Secretine komt vanuit het bloed en activeert cAMP en guanyline activeert ook CFTR
3 fases in de stimulatie van de pancreas secretie:
- cefale fase: het ruiken en proeven van voedsel zorgt voor stimulatie van de acinaire en ductulaire secretie via de nervus vagus.
- gastrische fase: de enige stimulatie waar de maag voor zorgt, zijn vagovagale reflexen. de uitrekking van de maag geeft een vago vagale reflec en dat stimuleert de pancreas secretie een beetje.
- intestinale fase: de belangrijkste stimulatie zit in het duodenum. de zure massa in het duodenum is de belangrijkste stimulatie voor de pancreas secretie
2 belangrijke celtypen die in het duodenum een rol spelen bij de pancreas secretie:
- I-cel
- S-cel
I-cel:
- zorgt voor afgifte van CCK
- deze cel wordt gestimuleerd door afbraakproducten van voedsel, zoals vetzuren en aminozuren
S-cel:
- geeft secretine af
- reageert alleen op de zure pH
H+ in het duodenum –> afgifte van secretine –> HCO3- komt vrij uit de pancreas –> het HCO3- buffert het zuur in het duodenum
…
CCK is betrokken bij de regulatie van de acinaire cel. CCK stimuleert de vorming van enzymen/pro-enzymen en zorgt dus voor afbraak. een belangrijk enzym dat daarbij betrokken is, is trypsine.
CCK in het bloed –> naar acinaire cel in pancreas –> trypsine –> afbraak voedingseiwit
preventie van pancreas zelfvertering:
- enzymen worden gemaakt in de inactieve vorm. ze worden pas ergens anders geactiveerd
