H4: Gametogenese Flashcards
Wat is gametogenese?
= proces dat ervoor zorgt dat rijpe geslachtscellen gevormd worden vanuit primordiale kiemcellen (2n)
Wat is spermatogenese?
= proces dat ervoor zorgt dat er rijpe spermacellen gevormd worden vanuit primordiale kiemcellen
Wat is oögenese?
= proces dat ervoor zorgt dat er rijpe eicellen gevormd worden vanuit primordiale kiemcellen
Waar vindt de gametogenese plaats?
In de interne genitale, vanuit voorlopercellen (= kiembaancellen/stamcellen)
Wat gebeurt met ‘foutjes’ of therapeutische aanpassingen bij de kiembaancellen?
Deze worden doorgegeven aan het nageslacht
Welke processen spelen een belangrijke rol bij de gametogenese?
Mitose en meiose
Wat zijn de algemene principes van de spermatogenese?
- Start vanaf de puberteit
- Doel: groot aantal gameten produceren > 150 tot 275 miljoen spermatozoa per dag
- 4 spermatozoa uit 1 rijpe kiemcel
- Man is continu & levenslang vruchtbaar
Wat zijn de algemene principes van de oögenese?
- Start tijdens foetale ontwikkeling
- Doel: 1 sterk eicel produceren
- Mitose van de kiemcellen enkel tijdens de foetale ontwikkeling
- Organisatie gameten in follikels die constant afnemen in aantal
- Meiotische deling: 2 periodes van lange pauze
- 1 ovum + 3 kleine poollichaampjes uit 1 rijpe kiemcel
- Vrouw is cyclisch vruchtbaar vanaf de puberteit tot de menopauze
Wat zijn de gelijkenissen tussen spermatogenese en oögenese?
Maar 1 echte gelijkenis:
De gameten worden gevormd uit kiembaancellen
Hoe verloopt de spermatogenese?
kiembaancel => spermatide
- Hormonale verandering in puberteit > ontwaken primordiale kiemcellen in testiculaire zaadbuisjes: kiembaancellen > ° spermatogonia
- Mitose zorgt voor groot aantal spermatogonia
- Deel spermatogonia start met meiose > °primaire spermatocyten
- Na meiose I > °secundaire spermatocyten
- Na meiose II > °spermatiden
1 primaire spermatocyten (2n) resulteert in 4 haploïde spermatiden (n)
Hoe verloopt de spermiogenese?
spermatide => spermatozoön
= rijpingsproces van 64 dagen
1. Vorming van het acrosoom
2. Condensatie (samendrukken) chromatine in celkern
3. Verlies van groot deel cytoplasma
4. Vorming middenstuk & zweepstaart
Wat is het acrosoom?
= een celorganel dat talrijke enzymen bevat die assisteren in het doordringen van de beschermlaag rond de eicel > kop van de zaadcel
Wat bevat het middenstuk van de spermatozoön? Functie?
Mitochondriën die dienen als motor voor de zweepstaart
Wat is een synoniem voor de zweepstaart?
Flagellum
Wat gebeurt er na de spermiogenese?
De spermatozoa worden vanuit de testiculaire zaadkanaaltjes naar de epididymus (bijbal) gestuwd voor opslag en verdere maturatie