H14: Genitaal stelsel

Question 1

Wat is de indifferente fase?

Answer 1

De eerste 6 weken van geslachtsontwikkeling. Er is dan nog geen verschil te zien tussen de twee geslachten.

Question 2

Bespreek de indifferente fase van de interne genitalia.

Answer 2

1. Kiembaancellen ontstaan uit epiblast
2. Na gastrulatie via primitiefstreep in wand van dooierzak
3. Week 4-5: terug naar het lichaam
4. Ze delen en nemen in aantal toe
5. Ze bewegen langs de darm en het dorsale mesenterium naar intermediaire mesoderm van achterste buikwand
6. Genitale plooien vormen aan beide zijden van achterste buikwand
7. Einde week 6: gang van Müller ontstaat aan beide zijden van genitale plooien
8. Eindproduct: indifferente gonade

Question 3

Genitale plooien.

Waar zijn het de voorlopers van?

Waar ontwikkelen ze zich?

Answer 3

Voorlopers van interne geslachtsorganen.

Ventraal en mediaal van elk mesonefros.

Question 4

Hoe worden de kiemcellen beschermd in de achterste buikholte?

Answer 4

1. Mesotheel: dikke beschermlaag van oppervlakkig epitheel
2. Steuncellen uit primaire geslachtsstrengen: omhullen de kiemcellen

Question 5

Wat zijn primaire geslachtsstrengen?

Answer 5

Celstrengen die vanuit het mesotheel vertrekken tussen de primordiale kiemcellen.

Question 6

Wat is de gang van Müller?

Answer 6

Ductus paramesonefricus

Ontstaat aan beide zijden van de genitale plooien door invaginatie van het epitheel van de achterste buikwand.

Question 7

Welke rol speelt het SRY-gen? Waar staat het voor?

Answer 7

Sex-determining-Region Y

Bevindt zich op het Y-chromosoom. Codeert voor transcriptiefactor die het embryo doet evolueren in de mannelijke richting.

Question 8

Waaruit ontstaan de testes?

Answer 8

Het merg van de indifferente gonade.

Question 9

Hoe worden de testes gevormd?

Lange uitleg.

Answer 9

1. Primaire geslachtsstrengen gaan tot diep in merg van de gonaden. Er ontstaat een lumen > °zaadbuisjes
2. De zaadbuisjes vertakken verder in een netwerk > °rete testis
3. Netwerk sluit aan op restant van mesonefros en gang van Wolff
   => ontstaan afvoerende zaadkanaaltjes, bijbal, zaadleider en zaadblaasjes
4. Kiemcellen worden in wand van zaadbuisjes opgenomen en omgeven door steuncellen die differentiëren tot Sertolicellen > Sertolicellen: leggen de mitose van de kiemcellen stil EN produceren AMF (anti-mülleriaanse factor)
5. Tussen de kanaaltjes in het stromale mesoderm ontstaan Leydig-cellen die testosteron produceren.
6. Oiv testosteron en AMF verdwijnt de gang van Müller
7. Rond de testes vormt de tunica albuginea. > Vanuit tunica albuginea groeien septa die de teelbal in lobjes indelen.
8. Verdere groei: ze worden ronder en komen los van achterste buikwand (maand 7)

Question 10

Waaruit ontstaan de ovaria?

Answer 10

Uit de schors van de indifferente gonaden.

Question 11

Hoe ontwikkelen de ovaria zich?

Lange uitleg.

Answer 11

1. Primaire geslachtsstrengen verdwijnen
2. Kiemcellen vormen om tot oögonia en primaire oöcyten. Nemen sterk toe in aantal door mitose.
3. Steuncellen differentiëren tot follikelcellen die de primaire oöcyten omsluiten. => °primordiale follikels
4. De follikelcellen leggen de eerste meiotische deling stil tot puberteit (dictyoteen) &thecacellen ontstaan in het mesodermaal stroma rond de follikels. Die zullen later oestrogenen produceren.
5. Geen testosteron en AMF => gang van Müller blijft en gang van Wolff verdwijnt
6. Vorming van tunica albuginea. Dunner dan bij testes. Scheidt primordiale follikels van mesotheel van achterste buikwand
7. Ovaria komen los van buikwand. Er blijft steeds een verbinding door lig. suspensorium ovarii

Question 12

Wat is de rol van de gang van Wolff?

Bij de man

Answer 12

Hieruit ontstaan afvoerende zaadkanaaltjes, bijbal, zaadleider en zaadblaasjes

Question 13

Wat is de rol van de gang van Müller?

Bij de man

Answer 13

Geen, want verdwijnt oiv AMF & testosteron

Question 14

Wat is de rol van de gang van Müller?

Bij de vrouw

Answer 14

Hieruit onstaan craniaal de eileiders.

Caudaal: baarmoeder en bovenste deel van de vagina.

Question 15

Wat is de rol van de gang van Wolff?

Bij de vrouw

Answer 15

Geen, want verdwijnt door afwezigheid van AMF & testosteron

Question 16

Wat is uterus didelphis?

Hoe verklaar je dit?

Answer 16

Ontdubbelde baarmoeder

Door een verstoorde fusie van de gangen van Müller

Question 17

Wat is uterus bicornis?

Hoe verklaar je dit?

Answer 17

Tweehoornige baarmoeder

Door een verstoorde fusie van de gangen van Müller.

Question 18

Wat is cryptochidie?

Answer 18

Als de testes niet aanwezig zijn in het scrotum bij geboorte.

Er wordt 6 maanden afgewacht. Erna is verder onderzoek aangewezen.

Question 19

Welke voorloperstructuren zien we bij de ontwikkeling van de interne genitalia? Wat worden ze?

Answer 19

eerst man, dan vrouw
1. Indifferente gonade: testis (merg), ovarium (schors)
2. Primordiale kiemcel: spermatogonia, primaire oöcyt
3. Steuncel: Sertolicel, follikelcel
4. Stromale cel: Leydigcel, Thecacel
5. Gang van Wolff: zaadkanaaltjes, bijbal, zaadleider, zaadblaasjes; vrouw /
6. Gang van Müller: man /, eileiders, baarmoeder, vagina

Question 20

Bespreek de indifferente fase van de externe genitalia.

Answer 20

Week 4: cloacale plooien ontstaan rond cloacale opening door interactie tussen ecto- en mesodermale weefsels
Lateraal: genitale wallen.
Cloacale plooien komen craniaal samen in tuberculum genitale. Dit groeit en wordt vanaf week 6 de phallus.
Urorectaal septum scheidt urogenitale opening van anorectale opening.
De plooien langs de urogenitale opening zijn urethrale plooien.

Question 21

Hoe ontwikkelt de penis?

Answer 21

Vanaf week 9:
Onder invloed van testosteron zal phallus uitgroeien tot penis.
De urethrale plooien vergroeien. Rond de urethra ontstaan zwellichamen.
Urethrale groeve komt aan onderzijde te liggen = raphe
Meatus (nieuwe urethrale opening) wordt gevormd op glans.
Preputium(voorhuid) ontstaat uit ectodermale plooi die over glans groeit.

Question 22

Hoe ontwikkelt de vulva?

Answer 22

Vanaf week 9:
Phallus wordt de clitoris door afwezigheid van testosteron.
Urethrale plooien vormen labia minora.
Genitale wallen vormen labia majora.

Question 23

Wat zijn ambigue genitalia?

synoniem?

Answer 23

Wanneer het geslacht niet duidelijk te zien is bij de externe genitalia.
Karyotypering nodig om geslacht te bepalen.

Vb: door verhoogde testosteronproductie van bijnier bij een meisje.

Disorder of sex development