H12 Flashcards
Wat is de definitei van een depressieve episode?
- Onafgebroken periode, minimaal 2 weken
- Een depressieve stemming of verlies van interesse en plezier
Manische episode
- Onafgebroken periode van 1 week
- voortduren uitgelaten of uiterst prikkelbare stemming
- toegenomen doelgerichte activiteiten of energie
- daaglijks functioneren aanzienlijk beperkt
Wat zijn kenmerken van een hypomane episode?
- Vergelijkbaar met manische episode, maar minder ernstig in duur en intensiteit
- 4 dagen
- geen grote beperkingen in dagelijks functioneren
- Geen psychotische verschijnselen
- Diagnose lastig: lichtontremd of normaal? —> heteroanamnese
Wat is disruptieve-stemmingsdisreculatiestoornis
- Aanhoudende prikkelbare stemming en hevige driftbuien
- Toegekend aan <18jr
- DSM-5, om te vaak diagnose en overbehandeling bipolaire en stemmingsstoornissen te voorkomen
Benoem 8 symptomen van depressieve stoornis
Kernsymptoom: depressieve stemming en/of verlies van interesse en plezier
- Sombere stemming die grootste deel van de dag aanhoudt
- Gewichtsverandering zonder dieet, verandering eetlust
- Gevoelens van rusteloosheid of geremd woren
- Verminderde concentratie of besluiteloosheid
- Duidelijk minder interesse, plezier in bijna alle activiteiten
- Insomnia of hypersomnia
- Vermoeidheid of minder energiek zijn
- Terugkomende gedachte aan dood, suicide
binnen 2 weken >- 5 kenmerken (bijna) dagelijks + iig sombere stemming en verlies interesse/plezier
Wat is het verschil tussen depressie en rouw?
Rouw: leegheid, verlies en verlangen naar verlorenen
Depressie: voortuderende anhedonie
Benoem 6 symptomen van persisterende depressieve stoornis (PSD)
Kernsymptoom: Minimaal 2 jaar durende periode waarin de meeste dagen een depressieve stemming aanwezig is.
- Slechte eetlust of teveel eten
- Gering gevoel van eigenwaarde
- Insomnia of hypersomnia
- Problemen concentratie, beslissingen
- Weinig energie of vermoeidheid
- Gevoelens van hopeloosheid
Min 2 symptomen tijdens depressiviteit
Wat zijn kenmerken van PSD (dystymie)?
- Sombere stemming min 2 jr, max 2 mnd symptomen afwezig
- Symptomen aanwezig
- Syndroom puur dystyme als: onvoldoende symptomen voor criteria depressieve stoornis
- Vanaf puberteit, kan als karakteristiek persoonlijkheidstoornis beschouwd worden –> diagnose moeilijk
Wat zijn kenmerken van premenstruele dysfore stoornis?
Klachten in de week voor menstruatie (min 5 symp) en verdwijnen paar dagen na start menstruatie
cat 1
1. affectieve labiliteit
2. hopeloosheid
3. prikkelbaar/boosheid
4. angst, spanning, opgedraaid
5. sombere stemming
cat 2
6. minder interesse in activiteiten
7. vermoeidheid, gebrek aan energie
8. overspoeld door emoties
9. moeite concenteren
10. minder/meer eetlust of overeten
11. lich klachten
12. lethargie (slaapzucht)
12. insomina/hypersomnia
Hoe is middelen en medicijngebruik vio stemmingsstoornissen?
- Overmatig alcohol/drugs gebruik of onthouding kunnen leiden tot ontstaan van stemmingsstoornis
- medicijnen vio: middelen voor hart- en vaatziekten, sedativia/hypnotica, steroiden en hormoonpreparaten, stimulantia en eetlustremmers, medicatie gericht op CZS, analgetica (pijnstillers) en ontstekingsremmers, antibiotica, medicatie tegen kankervorming
Welke 7 lichamelijke ziekten zijn vio ontstaan van stemmingsstoornissen?
- Neurologische ziekten (oa Parkinson)
- Ziekten van hormoonvormende organen (oa bij schildklierfunctie- bijnierschors en hypofysestoornissen)
- Infectieziekten (pfeiffer)
- Immuunsysteemziekten
- Reuma
- Vitaminetekorten (B12)
- Kanker
Wat zijn kenmerken van bipolaire-I stoornis?
- Criteria manische episode
- Meeste patienten ook depressieve episoden, als ook manisch –> bipo
- Meer tijd depressief dan perioden van ontremming
- Patienten denken zelf vaak depri te zijn –> altijd informeren naar eerdere hypomane of manische episoden
- Familieleden ook bipo: eeneiige tweelingen 40-70%, 5-10% 1e graad familie
- seizoensgebonden (depressie: voor-naajaar; manische episoden in zomer)
Wat zijn kenmerken van een manische episode?
- Hulpverlening vaak op aandringen van derden. Client vaak zelf niet bewust ernst toestand
- Symptomen
cat 1
1. abnormaal en aanhoudend verhoogde energie of prikkelbare stemming
cat 2
1. overtrokken gevoel eigenwaarde
2. gejaagde gedachten
3. bezig met risicovolle activiteiten
4. minder slaap
5. sneller afgeleid
6. spraakzamer
7. actiever (sociaal of seksueel)
1 - gedurende een week vrijwel iedere dag
2 - min 3 symp aanwezig en opvallend afwijkend
Wat zijn kenmerken van bipolaire-II stoornis?
- Aanwezigheid (verleden of heden) van min 1 hypomane episode
- Alleen als client nooit een manische of gemengde episode heeft doorgemaakt (anders bipo I stoornis)
Wat zijn kenmerken van een cyclothyme stoornis?
- Min 2 jaar talrijke episoden met hypomane symptomen, afgewisseld met al even talrijke episoden waarin enige depressieve symptomen optreden
- Niet voldoen aan criteria manische of depressieve episoden
- Symptoomvrij max 2 mnd
- Cyclisch patroon van korte perioden
- Complicaties in sociale leven (ernstige relatieproblemen, verhuizngen, wisselingen van werkkring, bij vlagen promiscue gedrag)
- Weinig in hulpverlening want 1) stemmingen wisselen elkaar snel af en 2) depressieve stemming bereikt niet de ernst van depressieve periode
Welke 6 soorten specificaties van laatste stemmingsepisode ken je?
- Melancholische kenmerken
- Atypsiche kenmerken
- Psychotische kenmerken
- Seizoensgebonden patroon
- Peripartum
- Gemengde episoden
Voor alle verschillende episoden is het van belang aan te geven hoe ernstig de actuele episode is
Welke 6 specificaties van beloop ken je?
- Remissie
- Partiële remissie (restsymptomen)
- Respons (min 50% vermindering klachten)
- Relapse (volledig depressief <2 mnd na opknappen)
- Recifief (volledig depressief > 2 mnd na opknappen)
- Rapid cycling bipolaire stoornis (>- 4 episoden in binnen 1 jaar)
Welke 3 soorten assessments voor stemmingsstoornissen ken je?
- Interviewinstrumenten
- Screeningsmethoden
- Vragenlijsten en interviews: intensiteit en frequentie symptomen vaststellen
Welke 2 soorten interviewinstrumenten voor stemmingsstoornissen ken je?
- SCID-I (structured clinical interview for dSM-5 axis I disorders): semi-structured, getrainde clinici, dieper ingaan op antwoorden van een client
- CIDI (composite international diagnostic interview): weinig training nodig
Welke screeningsmethoden voor stemmingsstoornissen ken je? bijv voor huisartsenpraktijk
- Zelfrapportagelijsten (ook voor andere stoornissen nuttig)
vb. Mood disorder questionnaire (MDQ) en bipolar spectrum diagnostic scale (BSDS)
Vooral voor screening, niet diagnostisch
Welke (semi)gestructureerde interviews voor stemmingsstoornissen ken je?
- HRSD (hamilton rating scale for depression): meest gebruikt voor depressie;
<7: afwezigheid
7-17 lichte depressie
18-24 matig-ernstige depressie
>24 ernstige depressie - MADRS (montgomery-asberg depression rating scale): vergelijkbaar met HRSD
Welke zelfrapportagevragenlijsten voor stemmingsstoornissen ken je?
Depressie: BDI (beck depression inventory) en IDS (inventory of depressive symptomatology)
ernst hypomane of manische episode: YMRS (young mania rating scale)
- Alleen ernst huidige episode, geen classificerende functie
- Voordeel: Goedkoper dan interviews
- Verloop van depressieve symptomen tijdens behandeling meten