H11

Question 1

Wat is autismespectrumstoornis? (ASS)

Answer 1

Pervasieve ontwikkelingsstoornis die wordt gekenmerkt door ernstige gebreken in ontwikkeling van sociaal-communicatieve vaardigheden en het voorkomen van stereotype gedragingen en interesses

Question 2

Wat zijn 2 oorzaken van ASS in de volwassenenzorg?

Answer 2

1. Bovengemiddelde intelligentie (heeft verhullende werking)
2. Goed gestructureerd sociaal steunsysteem

Question 3

Wat zijn 2 kenmerken voor diagnose van ASS?

Answer 3

1. Sociale communicatie en interactie
2. Repetitieve gedragingen en interesses

Question 4

Wat is afwijkende sociale wederkerigheid?

Answer 4

Onvermogen om spontaan vreugde, interesses of successen te delen met andere personen; besef van sociale conventies kan ontbreken zoals om de beurt praten

Question 5

Benoem 3 afwijkingen in sociale communicatie en interactie bij ASS

Answer 5

1. Afwijkende sociale wederkerigheid
2. Afwijkende non-verbale communicatie
3. Moeilijkheid met relaties

Question 6

Noem 3 kenmerken van afwijkende non-verbale communicatie in ASS

Answer 6

1. Weinig oogcontact maken
2. Ontbreken van gezichtsuitdrukkingen
3. Moeite met het gebruik en begrijpen van gebaren

Question 7

Benoem 3 kenmerken van moeilijkheden in relaties bij ASS

Answer 7

1. Moeilijk vrienden kunnen maken of onderhouden
2. Beperkingen in het afstemmen van gedrag op verschillende sociale situaties
3. Afwezigheid van symbolisch of fantasiespel

Question 8

Wat zijn 4 kenmerken van repetitieve gedragingen en interesses in ASS?

Answer 8

1. Stereotype bewegingen, gedragingen of spraak
2. Moeite met veranderingen
3. Stereotype interesses
4. Sensorische overgevoeligheid

Question 9

Noem 3 eigenschappen van sociale communicatiestoornis

Answer 9

1. Overwogen als symptomen van repetitieve gedragingen en specifieke interesses afwezig zijn
2. Aparte categorie DSM-5
3. Kenmerken: aanhoudende problemen met toepassen van (non-)verbale communicatie in sociale context; omgang met anderen (geen contact, vriendschappen moeizaam)

Question 10

Hoe is erfelijkheid betrokken bij ASS?

Answer 10

1. 35-50% erfelijk; minder bij vrouwen (13-16%)
2. 10-15% onderdeel genetische stoornis (dan ook anatomische afwijkingen en 1 gen mutatie aanwijsbaar)

Question 11

Hoe zijn omgevingsfactoren vio ASS?

Answer 11

1. 40-65%
2. Zwangerschap, leeftijd ouders (mn vader)
3. Beschermend: foliumzuur tijdens zwangerschap

Question 12

Wat is de prevalentie van ASS?

Answer 12

1. 0.6% (1.1% kids <14jr) - symtpomen vaak pas later tot uiting
2. Man-vrouw 4:1
3. Diagnoses toegenomen door 1) verruiming DSM-IV criteria 2) eisen samenleving aan sociale vaardigheden en flexibiliteit
4. Diagnoses verwacht te dalen door veranderde DSM criteria (PDD-NOS eruit)

Question 13

Wat is het historisch perspectief van ASS?

Answer 13

1. Autismus (Eugen Bleuler, 1911): ‘het verlies van de werkelijkheid’ en ‘he tin zichzelf terugtrekkend gedrag’ symptomen van schizofrenie
2. DSM-III: autisme als zelfstandige diagnose
3. DSM-5: subtypen eruit (moeilijk te onderscheiden) + domeinen ‘sociale interacties’ en ‘beperkingen in communicatie’ samengevoegd

Question 14

Wat zijn diagnostische methoden van ASS?

Answer 14

1. Alleen obv gedrag (bevragen + observeren) dmv semi-gestructureerd interview
2. Ook heteroanamnese
3. Gedragingen al in kindertijd aanwezig? Soms pas later problematisch
4. Testonderzoek –> inschatting sterke/zwakke kanten (handelingsgerichte diagnostiek). Vb IQ test intelligentie vs informatieverwerking

Question 15

Welke behandeling is er voor ASS?

Answer 15

1. CGT –> reduceren comorbide angststoornissen bij normaal tot hoog begaafde ASS
2. Gedragtherapie en medicatie: verbeteren sociale communicatie, angst + boosheid minder, impulscontroleproblemen
3. Hoge intelligentie: psycho-educatie (doel = accepteren diagnose)
4. Mindfullness: reduceren comorbide klachten, lange termijn effecten
5. Medicatie (risperidon): dwangmatig gedrag, stemmingsklachten. Wetenschappelijke onderbouwing laag

Question 16

Wat zijn 2 kenmerken van ADHD?

Answer 16

Externaliserende psychische stoornis

1. Onoplettendheid
2. Impulsiviteit en hyperactiviteit

Question 17

Welk subtype van ADHD komt het meeste voor?

Answer 17

Gecombineerde type (oplettend en hyperactief-impulsief), 50-75%

Question 18

Benoem 9 kenmerken van onoplettendheid bij ADHD

Answer 18

1. Onvoldoende aandacht voor details of achteloze fouten maken
2. Moeite met aandacht bij activiteit houden
3. Niet lijken te luisteren
4. Krijgt (school)werk vaak niet af en volgt aanwijzingen niet op
5. Moeite met organiseren van werk
6. Vermijdt taken die langdurige aandacht vragen
7. Raakt dingen vaak kwijt
8. Makkelijk afgeleid
9. Vergeetachtig

Question 19

Benoem 9 kenmerken van hyperactiviteit en impulsiviteit

Answer 19

1. Fysiek onrustig
2. Moeilijk op plaats blijven zitten
3. In ongepaste situaties rondrennen of overal opklimmen
4. Moeilijk rustig spelen of ontspannen
5. Drug bezig of doordraven
6. Praat veel
7. antwoordt al voordat vraag gesteld is
8. Moeite met wachten
9. Opdringerig of stoort anderen

Question 20

Wat zijn 7 kenmerken van ADHD bij volwassenen?

Answer 20

1. Hyperactiviteit en impulsiviteit minder aanwezig dan bij kinderen
2. Verhoogde afleidbaarheid, moeite organiseren, onoplettendheid, beperkte efficientie op werk en bij academische prestaties
3. Rusteloosheid, vermijden activiteiten met stilzitten
4. Geen problemen als: interessante zaken
5. Meoite sociale contacten en onderhouden relaties
6. Comorbiditeit: angststoornissen (47%), stemmingsstoornissen (38%), verslaving (15%)
7. Symptomen moeten in kindertijd aanwezig zijn

Question 21

Wat zijn 4 oorzaken van ADHD?

Answer 21

1. Erfelijkheid 76%; biologische factoren: roken moeder tijdens zwangerschap en geboortecomplicaties
2. Psychosociaal: gezin tijdens kindertijd (conflicten, stress, opvoedingsgedrag, ouderlijke psychopathologie)
3. Voor volwassenen: lager opleidingsniveau, gescheiden status, man-zijn
4. Vergrote kans blijvende ADHD symptomen door (ADHD) restricties als kind of <16jr comorbide depressie/angststoornis.

Question 22

Waardoor is diagnose van ADHD moeilijker bij volwassenen?

Answer 22

1. Onderrapportage symptomen
2. Retrospectief vaststellen symptomen <12 jr

Question 23

Waardoor is ADHD is het algemeen moeilijk?

Answer 23

1. Maskeren symptomen (beperkingen compenseren)
2. Hoge comorbiditeit

Geen objectief, betrouwbaar medisch, genetisch of neuropsychologisch meetinstrument

Question 24

Wat is het stappenplan voor diagnose van ADHD? Door clinicus

Answer 24

1. Symptomen vaststellen + beeld beperkingen
2. Oorsprong symptomen bepalen en alternatieven uitsluiten
3. Aan-of afwezigheid comorbide problemen en invloed behandeling bepalen

Question 25

Hoe wordt ADHD bij volwassenen behandeld?

Answer 25

1. Bij 11%
2. Non-medicamenteus amper onderzocht
3. Gedragsbehandeling: leren structuur en praktische voorzorgsmaatregelen voor ondersteunen taken beginnen + afmaken
4. Sociale omgeving inzetten voor ondersteuning
5. Medicatie: 1) stimulanta (DA in synaptische spleet verhogen) 2) tricyclische antidepressiva (DA of NA) 3) antihypertensiva (clonidine) voor hyperactiviteit en impulsiviteit

Question 26

Geef 3 redenen waarom diagnose ADHD door DSM-5 makkelijker is tov DSM-IV-TR

Answer 26

1. Voorbeelden betreffen gehele levensloop (tov jeugd)
2. Aanvangsleeftijd verruimd naar <12jr (tov <7jr)
3. Volwassenen moeten 5 criteria hebben ipv 6 (voor kinderen)