Genel Psikiyatrik Semiyoloji

Question 1

Ajitasyon nedir?

Answer 1

Anksiyeteden kaynaklanan içsel gerginlik hissinin psikomotor hareketlilikle dışavurumudur.

Question 2

Eksitasyon nedir?

Answer 2

Uyaranlara duyarlılık, tepki şiddetinde artış ve duygulanımda hızlı değişkenlik.

Question 3

Konuşma ile ilgili ruhsal muayene bulguları olan “Ekolali” ve “Mutizm” nedir?

Answer 3

Ekolali: Görüşmecinin konuşmasını yankılama şeklinde konuşmasıdır.

Mutizm: Konuşmama anlamına gelir.

Question 4

Konuşma miktarının azalması ve artması hangi klinik durumlarla ilişkili olabilir?

Answer 4

Azalma —> Anksiyete, depresyon, psikotik bozukluk.

Artması —> Mani veya hipomani ile ilişkilidir.

Question 5

Basınçlı baskılı konuşma nedir?

Answer 5

Dakikada kullandığı kelime sayısının 150’nin üzerine çıkması, sözü kesip araya girmenin güç olmasıdır.

Bazen hastalar kimse dinlemiyorken dahi bu şekilde konuşabilir.

Question 6

Neolojizm nedir?

Answer 6

Yeni sözcükler uydurma.

Question 7

Yoğunlaştırma/Kondensasyon nedir?

Answer 7

Birkaç sözcükten yeni kavram üretme

Question 8

Verbijerasyon nedir?

Answer 8

Aynı sözcüğün veya cümlenin sürekli tekrar etmektir.

Question 9

Duygudurum ve duygulanım nedir?
Her biri nasıl sorgulanır?

Answer 9

Duygudurum (Mood): Kişinin bir süredir içinde bulunduğu duygusal durumdur.

Bu sıralar kendinizi nasıl hissediyorsunuz?
Son zamanlarda moraliniz, keyfiniz nasıl? sorularıyla sorgulanır.

Duygulanım/Affekt: Dıştan ve içten gelen uyarılara verilen tepkidir. Anlıktır.

*Duygulanım soru sorularak sorgulanmaz. Duygulanımı biz gözlemleriz.”

Question 10

Uygunsuz Duygulanım nedir?

Answer 10

Kişinin içinde bulunduğu duruma ya da düşünce içeriğine uygun olmayan tepki vermesidir.

Dışarıdan bakınca anlamsız görünen gülme ve ağlamalar şizofreni için pozitif belirtilerdendir.

Question 11

Duygulanımda küntleşme ve apati nedir?

Answer 11

Duygusal küntleşme: Kişinin sözel ve sözel olmayan duygusal tepkilerinin azaldığı, konuşmasının monotonlaştığı durumdur.

Apati: Ağır bir ilgisizlik ve aldırmazlık halidir.

Question 12

Duygulanımda oynaklık / Labil duygulanım nedir?

Answer 12

Duygunun yoğunluğu ve türünde hızlı değişimler olmasıdır. Ağlayan birinin birden gülmeye başlaması ya da tam tersi şekilde olabilir.

Manik dönem, histriyonik kişilik bozukluğu ve şizofrenide görülebilir.

Question 13

Güzel aldırmazlık / La belle indifference nedir?

Answer 13

Bedensel bir işlev yitimi (Körlük, kol-bacak tutmaması) olmasına rağmen hastanın kaygı belirtisi göstermemesidir.

Konversiyon bozukluğunda görülür.

Question 14

İkili duygulanım / Ambivalans nedir?

Answer 14

Sevgi ve nefret gibi karşıt duyguların aynı anda bulunmasıdır.

Question 15

Patolojik gülme ve ağlama nedir?

Answer 15

Küçük bir uyaranla tetiklenebilen, durdurulması güç duygusal tepkilerdir.

Question 16

Patolojik gülme ve ağlamanın sıklıkla sebebi nedir?

Answer 16

Genellikle organik nedenlere bağlı ortaya çıkar.

Beyin/Damar hastalıkları, dejeneratif hastalıklar…

Question 17

Duyguları tanıyamama-tanımlayamama / alekstimi nedir?

Answer 17

Duygulara sözcük bulamama durumudur.

Question 18

Duyguları tanıyamama-tanımlayamama / alekstimi hangi klinik durum ile ilişkilidir?

Answer 18

Somatizasyon bozukluğu ile ilişkilidir.

Question 19

Sanrı nedir?

Answer 19

Bir kültür içerisinde paylaşılmayan, gerçeğe uymayan, mantıklı bir düşünce ile değiştirilemeyen, dirençli bir inançtır.

Question 20

Büyüklük sanrısı nedir, hangi klinik durum ile ilişkilidir, hangi sorular ile sorgulanır?

Answer 20

Grandiöz, makromanik veya megalomanik sanrılar olarak bilinir.

Çok değerli, çok önemli, zengin vs üstün bir kimliğe sahip olma, kutsal bir güç ya da kişi ile bağları olduğunu iddia etme görülür.

Manik epizod ile ilişkilidir.

Özel bir kuvvet ya da marifetiniz var mı?”
“Büyük şeyler başarabileceğinizi düşünüyor musunuz?”
“Başkalarına göre üstün taraflarınız nelerdir?” soruları ile sorgulanır.

Question 21

Dinsel/Mistik sanrılar nedir, hangi sorular ile sorgulanır?

Answer 21

Hasta dinsel içerikli bir takım yanlış düşüncelerle uğraşmaktadır. Mehdi, evliya, peygamber olduğunu iddia etme gibi.

Manevi bir kuvvetiniz var mı?
Manevi bakımdan önemli biri sayılır mısınız?
İlahi bir güce sahip misiniz? soruları ile sorgulanır.

Question 22

Küçüklük sanrıları nedir, hangi durumlar ile ilişkilidir, hangi sorular ile sorgulanır?

Answer 22

Suçluluk, değersizlik, günahkarlık, yoksulluk sanrılarıdır.

Psikotik özellikli depresyonda sıktır.

Yanlış, kötü şeyler yaptığınızı düşünüyor musunuz?
Vicdanınızı rahatsız eden şeyler var mı?
Cezalandırılmayı hak eden şeyler yaptığınızı düşünüyor musunuz?

Question 23

Perseküsyon sanrıları nedir, hangi durum ile ilişkilidir, hangi sorular ile sorgulanır?

Answer 23

Kendisine, yakınına, ailesine zarar verileceği, kötülük yapılacağı, el birliği ile aleyhinde çalışıldığına inanma sanrılarıdır. Bu hastalar izlendiğine, ev ve iş yerlerine dinleme cihazı yerleştirildiğine, zehirlenmek istendiğine inanma eğilimindedir.

Şizofreni ile ilişkilidir.

Sizi rahatsız eden insanlar var mı?
Geçinemediğiniz kişiler var mı?
İnsanların size karşı düşman olduğunu hissettiğiniz oluyor mu?
Size herhangi bir şekilde zarar vermek isteyen biri var mı?
Size karşı komplo düzenlendiğini düşündüğünüz oluyor mu?

Question 24

Referans sanrıları nedir, hangi sorular ile sorgulanır?

Answer 24

Başkalarının söz ve davranışlarından veya çevredeki bir takım olaylar veya işaretlerden kendisi ile ilgili anlamlar çıkartmasıdır.

Etrafınızdaki insanların sizin hakkınızda konuştuklarını, size güldüklerini düşündükleriniz oldu mu?
Gazeteler veya TV’lerde sizinle ilgili mesajlar verildiğini düşündüğünüz oldu mu?
Başka yollardan özel mesajlar aldığınız oluyor mu?

Question 25

Kontrol edilme sanrıları nedir?

Answer 25

Kişinin isteklerinin, duygularının veya düşüncelerinin dış güçlerce kontrol edildiğine inanmasıdır.

Question 26

Jaluzik sanrılar nedir?

Answer 26

Kıskançlık sanrıları

Question 27

Kıskançlık sanrıları nedir, hangi sorular ile sorgulanır?

Answer 27

Aileden birinin, özellikle eşin başkalarıyla ilişki kurduğuna, cinsel sadakatsizliğine inanma sanrılarıdır.

Bana biraz eşinden bahseder misin? Nasıl biridir?
Eşinizin davranışlarıyla ilgili endişeleriniz var mı?
Eşinizin size sadakati nasıldır?

Question 28

Erotomanik sanrılar nelerdir?

Answer 28

Genellikle mevki, makam, statü, zenginlik bakımından kendisinden daha yüksekte olan birinin kendisine aşık olduğuna ilişkin sanrılardır.

Question 29

Somatik sanrılar nedir? Hangi sorular ile sorgulanır?

Answer 29

Bedenin görünümü veya işlevleri ile ilgili sanrılardır.
Şu tip sorularla sorgulanır:
“Bedeninizin çalışmasında bir anormallik var mı?”
“Görünüşünüzde herhangi bir değişiklik oldu mu?”

Question 30

Aşırı değer verilmiş düşünce ile obsesyon/saplantı arasındaki fark nedir?

Answer 30

Aşırı değer verilmiş düşünce: Kişi bir düşünceye sanrı derecesinde
inanmazken, inancı obsesyonlardan/ saplantılardan daha fazladır.
Obsesyonda düşüncenin doğru olmadığı yönünde tam bir içgörü var
iken, sanrıda içgörü yoktur. Aşırı değer verilmiş düşünce bu iki ucun arasındadır.

Obsesyon/Saplantı: Kişinin kendi zihninin ürünü olduğunu bildiği,
saçma bulduğu, ancak durduramadığı uzun süreli ve yineleyici
düşünceler, imgeler ve dürtülerdir. Şiddetli bunaltıya yol açarlar.
Temizlik, düzen, şüphe, dürtü denetimi hakkında olabilir.

Question 31

Obsesyon/Saplantı’yı hangi sorular ile sorgularız?

Answer 31

“Durduramadığınız tekrarlayıcı düşünceleriniz var mı?”
“İradeleriniz dışında gelişen düşünceleriniz oluyor mu?”
“Kafadan atamadığınız düşünceler var mı?”

Question 32

Suicid ve homocid düşünceleri hangi sorularla sorgulanmalıdır?

Answer 32

“ölsem de kurtulsam dediğiniz oldu mu?”
“intiharla ilgili bir plan yaptığınız oldu mu?”
“kendinize zarar vermekle ilgili bir düşünceniz oldu mu?

Question 33

Düşünce uçuşması, çevresel düşünce, teğetsel düşünce terimleri nelerdir?

Answer 33

Düşünce uçuşması: Varlığında bir düşünce diğerini bağlantısız olarak ve hızlı bir akış ile takip eder, öyle ki dinleyen kişi konuşmayı takip edemez
durumdadır.

Çevresel düşünce: Hasta pek çok ayrıntı
verdikten sonra sorulan sorunun cevabına dönebilir. Dinleyen kişi
düşünceler arasındaki bağlantıyı kurabilir.

Teğetsel düşüncede: Başlangıçta benzer görünse de, hastanın sorulan soruya yanıt olacak
noktaya dönmemesi ile ayrılır.

Question 34

Perseverasyon nedir?

Answer 34

Başka bir konuya geçemeden sürekli aynı düşünce
içeriği ile ilgili konuşmaktır, görüşmeci konuyu değiştirmek için
çabalasa da hasta aynı konuda konuşmakta ısrar eder.

Question 35

Çağrışımlarda gevşeme/raydan çıkma nedir?

Answer 35

Varlığında çevresel düşünce ve
teğetsel düşünceden farklı olarak dinleyen kişi düşünce akışı sırasında
bağlantıyı anlayamaz.

Question 36

Bir düşünceyi tamamlayamama ile kendini gösterir.
Hasta bir cümlenin ortasında birden durur ve sorulduğunda neden
bahsettiğini hatırlamadığını belirtir.

Yukarıdaki düşünme bulgusu nedir?

Answer 36

Düşünce bloğu

Question 37

Neolojizm nedir?

Answer 37

İki veya daha fazla kelimeyi birleştirerek yeni bir kelime
oluşturmaktır. Bu gerçek bir kelime değildir, bir anlamı yoktur.

Question 38

Kelime salatası nedir?

Answer 38

Genellikle kelime tekrarlarından oluşan, birbiriyle
bağlantısız kelimeler ile konuşmaktır.

Question 39

Klang çağrışımı nedir?

Answer 39

Düşüncelerin birbirini anlam ile değil ses benzerliği
ile takip etmesidir.

Question 40

Yanılsama ve varsanı farkı nedir?

Answer 40

Yanılsamada var olan bir uyaran yanlış algılanır ve yanlış yorumlanır.
Ruhsal hastalığı olmayan kişilerde de sıklıkla görülür.

Varsanıda ise bir uyaran bulunmadığı halde varmış gibi
algılanmaktadır. Beş duyunun beşi ile ilgili varsanılar meydana
gelebilir. En sık görülen işitsel ve görsel varsanılardır. Koku ve tat
varsanıları ile dokunma varsanıları da görülebilir. Şizofrenide en çok
işitme varsanıları görülür. Bunlar komut veren sesler, durum bildiren
sesler, yorum yapan sesler olabileceği gibi, kendi düşüncelerinin sesli
işitilmesi şeklinde de olabilir.

Question 41

Depersonalizasyon ve derealizasyon farkı nedir?

Answer 41

Depersonalizasyon/ öze yabancılaşmada kişi kendi bedenini değişmiş olarak algılar. Aynaya baktığında sanki kendisi değilmiş gibi
hissedebilir. Şizofrenide, şiddetli kaygı durumlarında, disosiyatif
bozukluklarda görülebilir.

Derealizasyon/ gerçekdışılaşma varlığında ise kişi çevresini değişmiş olarak algılar, çevresindeki insanları farklı, gerçek değilmiş gibi algılar.

Question 42

Soyut düşünme muayenesi hangi sorular sorularak yapılabilir?

Answer 42

Nesneler arasındaki benzerlikle sorularak, atasözü veya deyimlerin anlamları sorularak değerlendirilir. Elma ile
portakalın ortak özelliği nedir? Burnu büyük ne demektir? Gibi…

Question 43

Kompülsiyon nedir?

Answer 43

Daha çok obsesyonları denetlemek üzere geliştirilen,
hasta tarafından rahatsız edici, gereksiz hatta anlamsız olarak
tanımlanmalarına rağmen durdurulamayan, tekrarlayıcı hareketler
veya mental eylemlerdir.

Question 44

En sık görülen kompülsiyonlar nelerdir?

Answer 44

Aşırı veya ritüalize temizlik, aşırı eşya
temizleme, tekrarlama, kontrol, sayma, dokunma, ölçme, düzenleme,
sıralama.

Question 45

Nörovejetatif belirtiler başlığı hangi belirtileri kapsar?

Answer 45

İştah, uyku ve cinsel istek (libido) sorgulanır.

Question 46

İlaca bağlı parkinsonizme yol açan en sık iki ilaç nedir?

Answer 46

Metoklopramid
Antipsikotikler

Question 47

Tardiv diskinezi hangi tip hastalarda gözlenebilir ve nasıl görünür?

Answer 47

Sıklıkla tipik olanlarda olmak üzere antipsikotik ilaç
kullanımının en az 3 ay sürdüğü hastalarda (yaşlılarda daha kısa bir
sürede) gelişen, istemsiz, koreiform, atetoik veya ritmik hareketlerdir.

Çiğneme veya geviş getirme hareketi, dilin dışarı çıkması, tremoru,
çenede sağa sola veya dairesel hareketler, dudak şapırdatma veya
büzme, hızlı göz kırpma en çok görülen hareketlerdir.