Cinsel İşlev Bozuklukları Flashcards
Cinsiyet nedir?
Bizi kadın ya da erkek yapan biyolojik özellikleri ifade eder. Cinsiyetlerin üreme organları, üremede rolleri farklı olmak üzere birlikte işlevleri birbirine tamamlayıcıdır.
Cinsiyet Kimliği nedir?
Kişinin kendini kadın veya erkek olarak hissedişidir. Kişinin kendine içinde hissettiği kadın veya erkek olma duygusunun davanışlar aracılığıyla dışa vurulma şeklidir. 2-3 yaşlarında tanımlanır. Genellikle biyolojik cinsiyetle uyumluluk gösterir. Ancak bazen cinsiyet kimliği biyolojik cinsiyetin karşıt yönünde gelişim gösterebilir.
Toplumsal Cinsiyet nedir?
Bir birey ya da toplumun kadını ve erkeği tanımlama biçimidir. Toplumsal cinsiyet rolleri kadın ve erkek için tanımlanmış o toplumda onaylanmış tutum, davranış ve beklentiler sorumluluklardır.
Cinsel Yönelim nedir?
İnsanın duygu, davranışsal olarak cinsel açıdan çekim duyduğu cinsiyete göre tanımlanan özelliğidir.
Bir insan aktivite için neyin normal olduğuna psikiyatr karar verebilir mi?
Psikiyatr ya da başka birinin takdiri ile belirlenemez.
İki kişinin arasında ve her iki kişinin rızası ile yaşanan şeyler ne ise o kişiler için normal odur.
Psikiyatrların iki kişinin rızası ile yaşanan şeyleri normal olmadığına kanaat getirebilecekleri istisna durumlar nelerdir?
Rıza veremeyecek çocuk
Akıl hastaları
Cinsel işlev bozuklukları, organik ya da psikojenik olmasına göre başlangıç-koşullar-gelişim-koitus dışı ereksiyon-psikososyal sorun/anksiyete açısından nasıl kıyaslanır.
-Organik nedenlerde başlangıç yavaş seyirlidir. Psikojenik nedenlerde başlangıç anidir.
- Organik nedenlerde koşullar yaygındır. Psikojenik nedenlerde koşullar durumsaldır.
- Organik nedenlerde gelişim sabittir. Psikojenik nedenlerde değişkendir.
- Koitus dışı ereksiyon organik nedenlerde yetersizdir. Psikojenik nedenlerde yeterlidir.
- Psikososyal sorun/anksiyete organik nedenlerde sekonderdir, psikojenik nedenlerde primerdir.
DSM-V’te tanımlanan cinsel işlev bozuklukları nelerdir?
Erkekte düşük cinsel istek bozukluğu
Kadında cinsel ilgi/uyarılma bozukluğu
Erkekte sertleşme bozukluğu
Kadında orgazm bozukluğu
Erken boşalma
Geç boşalma
Cinsel organlarda/pelviste ağrı ya da içe girme bozukluğu (Vajinismus-Disparoni)
Genel tıbbi duruma bağlı CİB
Madde/İlaca bağlı CİB
Refrakter dönemin yani tekrar cinsel uyarım olması için süre geçmesinin erkek ve kadındaki farklılığını açıklayınız.
Kadında böyle bir dönem yok iken erkekte vardır.
Cinsel yanıt döngüsünü açıklayınız.
1) Uyarılma
2) Plato
3) Orgazm
4) Çözülme
Cinselikle parasempatik ve sempatik olarak inervasyonu yapılan durumlar nelerdir?
Parasempatik
- Vajinal lubrikasyon
- Klitoral konjesyon
- Penil ereksiyon
Sempatik
- Orgazm refleksi
- Klonik kas kontraksiyonu
- Ejakülasyon
En yaygın cinsel işlev bozukluğu nedir? Hangi oranlarda görülür?
Erken boşalma
%20-30 arasında görülür.
DSM-V’te erken boşalma tanımı nedir?
En az 6 aydır.
Cinsel etkinliğin %75-100’ünde
Eşli cinsel aktivite sırasında
Sürekli veya yineleyici şekilde
Vajinaya girdikten sonraki 1 dakika içinde
Kişinin isteğinden önce olan boşalmaya denir.
Hafif-orta-ağır erken boşalma tanımlarını yapınız.
Hafif: 30 sn - 1 dakika
Orta: 15-30 saniye
Ağır: Daha girmeden ya da ilk 15 saniye
Erken boşalmanın biyolojik açıklamaları nelerdir?
5HT2c hipofonksiyonu
5HT1a hiperfonksiyonu
Edinilmiş erken boşalması olan hastalarda hangi organik neden araştırılmalıdır?
Hipertiroidi
Erken boşalma hangi psikiyatrik durumlar ile ilişkilidir?
Anksiyete bozuklukları
Özel olarak sosyal anksiyete
Edinilmiş erken boşalması olanların ne kadarlık kısmında sertleşme güçlüğü de görülür?
%30
Hangi organa ait inflamasyon da erken boşalmaya neden olabileceği için göz önünde bulundurulmalıdır?
Kronik prostit göz önünde bulundurulmalıdır.
Tedavi arayışına en sık neden olan cinsel işlev bozukluğu nedir?
Sertleşme bozukluğu
Boşalma kontrolü erkeklerin ne kadarlık kısmı için sonradan öğrenilir?
Tamamı için sonradan öğrenilir.
Bir kez öğrenildikten sonra unutulmaz.
Subjektif ve objektif sertleşme bozukluğu tanımları ne anlamlara gelir?
Uyarılır, tahrik olur ancak sertleşemezse –> Objektif
Ne uyarılma ne sertleşme olmazsa –> Subjektif
Sertleşme bozukluğu için primer risk faktörü nedir?
Yaş
İkinci en sık sertleşme bozukluğu risk faktörü nedir?
Tip 2 DM
DSM-V’e göre sertleşme bozukluğu tanımını yapınız.
Eşli ilişkilerin %75-100’ünde
Sertleşmeyi sağlama, sürdürme ya da sertliğin derecesinde sorun var.
Bu sorunlar 6 aydır devam ediyor.
Kişide klinik olarak anlamlı distresse neden oluyorsa.
PDE-5 inhibitörlerinin sertleşme bozukluklarına nasıl etki gösterdiğini açıklayınız.
cGMP yıkımından sorumlu olan cGMP-spesifikfosfodiesteraz tip 5’i inhibe ederek ortamdaki cGMP’nin yüksek kalmasını sağlar.
Sertleşme bozuklukları için PDE-5 inhibitörleri kullanan hastalara hangi bilgilendirmeler yapılmalıdır?
Bu ilaçlar cinsel uyarım varlığında etki gösterirler.
Kalıcı çözüm sağlamazlar.
Hastalar cinsel aktiviteden önce almalıdırlar.
Devamlı kullanmamalıdırlar.
PDE-5 inhibitörlerinin kontrendikasyonları nelerdir?
Organik nitratlar ve alfa blokerler ile kullanılmazlar.
Cinsel aktivitenin önerilmediği hastalarda (ciddi kardiyak hastalık, unstabil angına, şiddetli kalp yetmezliği gibi.)
Erken boşalmanın tedavisinde kullanılan ilaç grubu ve içlerinde en etkili olan nedir?
SSRI’lar kullanılmalıdır.
En etkili olan paroksetindir.
Erken boşalmanın tedavisinde dapoksetin kullanımını açıklayınız.
Etki mekanizması açıklanamamıştır.
Yaş-hafif karaciğer yetmezlik-renal yetmezlik doz ayarlaması gerekmemektedir.
Cinsel aktiviteden 1-2 saat önce alınmalıdır.
30-60 mg’lık tablet formları.
Birleşme süresini 3-4 kat artırır.
Erkekte cinsel isteği artıran ve azaltan hormon/nörotransmitter’ler nelerdir?
Artıranlar
- Testesteron
- Feromon
- Dopamin
Azaltanlar
- Östrojen
- Progesteron
- Kortizol
- Serotonin
- Histamin
50-86 yaşları arasında 15 nmol/L altında ve 8nmol/L altında testesteronu olan hastalarda gözlenen sorunlar nelerdir?
15 nmol/L altında – Cinsel istekte azalma sık
8 nmol/L altında – Sertleşme bozuklukları
Geç Boşalma DSM-V’e göre nedir?
Kişi eşli cinsel ilişkilerinin %75-100’ünde
Yeterli cinsel uyarı ve isteğe rağmen
Boşalmada bariz bir gecikme ya da seyrek boşalma
Ya da hiç boşalamama
En az 6 aydır
Geç boşalmada artış görülmektedir.
Bunun sebebi ne olarak düşünülüyor?
Giderek artan SSRI ve 5 alfa redüktaz inhibitor kullanımı
