Chemiese Nywerheid Flashcards

1
Q

Waarvoor staan die afkorting: SASOL

A

Suid-Afrikaanse Sintetiese Olie Beperk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hoe trek SA voordeel uit die gebruik van steenkool?

A
  • SA het die 5de grootste steenkoolreserwes ter wêreld
  • dit is relatief goedkoop om te ontgin
  • dit skep vir baie mense werksgeleenthede
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Watter impak het die ontwikkeling van die chemiese bedryf op die mens en die omgewing gehad?

A
  • Lug- en grondbesoedeling, gevolg deur besoedeling van riviere, mere en die see
  • Rommelstorting naby woongebiede
  • Versteur die balans in die omgewing a.g.v. die onttrekking van sekere stowwe uit die grond
  • Mynongelukke eis mense se lewens
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat word bedoel met ‘volhoubare ontwikkeling’?

A

Om in huidige behoeftes te voorsien, sonder om die vermoë van nageslagte om in hul behoeftes te voorsien, in gevaar te stel.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Word Afrika gesien as volhoubaar of nie? Motiveer

A

Onvolhoubaar; a.g.v. armoede is volhoubare ontwikkeling feitlik onmoontlik. Baie mense het nie toegang tot skoon water, genoeg kos, woonplek, gesondheidsorg en behoorlike sanitasie nie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat is nodig om ‘n meer positiewe beeld te skep van die chemiese nywerheid van enige land?

A

Stelsels moet ingestel word waar:

  • daar omgesien word na die gesondheid en veiligheid van mense
  • Chemikalieë volgens aanwysings gebruik word
  • afvalstowwe veilig verwyder word
  • duidelike beleide en wetgewings deur die regering opgestel word.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Noem die hoofbestandeel van ‘n natuurlike gas

A

Metaan (CH4)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat is die volledige benaming vir singas?

A

Rou sintetiese gas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Skryf ‘n chemiese vergelyking om aan te toon hoe natuurlike gas omgesit word na singas

A

2CH4 + O2 -> 2CO + 4H2 of

CH4 + H2O -> CO + 3H2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Gedurende die verbranding van steenkool in suurstof vind oksidasie van koolstof plaas. Verduidelik wat bedoel word met die oksidasie van koolstof en verskaf die chemiese vergelyking van die reaksie.

A

Oksidasie-reaksie verwys na die reaksie met suurstof. Tydens die oksidasie-reaksie vind e oordrag plaas vanaf die koolstof na die suurstofatome en die oksidasiegetal van C neem toe, en die van O neem af.
C + O2 -> CO2
0 0 +4 / -2 -> toename in oksidasiegetal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Gedurende die Fischer-Tropsch proses word koolwaterstowwe gevorm van CO en H2. Wat word bedoel met die term ‘koolwaterstof’?

A

Dit is komplekse verbindings van koolstof en waterstof. Wanneer hulle brand, reageer hulle met die suurstof in die lug en stel groot hoeveelhede energie vry.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Watter metaal word as katalisator gebruik? (verbranidng van steenkool in suurstof, Fischer-Tropsch proses?)

A

Yster

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Gee twee redes waarom daar ‘n voortdurende vraag na kunsmisstowwe is.

A
  • Grond kan nie voedingstowwe vinnig genoeg aanvul om groei te onderhou nie
  • Toename in wêreldbevolking het tot ‘n groter wêreldwye aanvraag in voedsel gelei
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Gee twee redes waarom daar ‘n styging in die prys van kunsmisstowwe is.

A
  • Styging in olieprys
  • Styging in prys van rou materiale/grondstowwe
  • Maatskappye wat bemestingstowwe verkoop, span saam om die pryse te verhoog en so meer wins te maak
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Tydens die choor-alkaliproses word daar ‘n elektriese stroom deur ‘n sout(NaCl)-oplossing gestuur. Noem die produk(te) wat tydens die oksidasie-halfreaksie vorm.

A

Cl2 (chloorgas)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Tydens die choor-alkaliproses word daar ‘n elektriese stroom deur ‘n sout(NaCl)-oplossing gestuur. Watter produk(te) vorm tydens die reduksie-halfreaksie?

A

H2 (waterstofgas)

OH (hidroksiedione)

17
Q

Tydens die choor-alkaliproses word daar ‘n elektriese stroom deur ‘n sout(NaCl)-oplossing gestuur. Gee die netto vergelyking van die elektroliseproses.

A

2NaCl (aq) + 2H2O(l) -> 2NaOH(aq) + H2(g) + Cl2(g)

18
Q

Daar kan van drie verskillende soorte elektrolitiese selle gebruik gemaak word, nl. die kwiksel, die diafragmasel en die membraansel. Van watter een maak ons meestal gebruik. Hoekom?

A

Membraansel

  • veroorsaak nie vergiftiging soos in die geval van die kwiksel nie
  • maak nie van so baie energie gebruik soos die diafragmasel nie
  • is dus omgewingsvriendelik, energiedoeltreffend en bekostigbaar.
19
Q

Daar kan van drie verskillende soorte elektrolitiese selle gebruik gemaak word, nl. die kwiksel, die diafragmasel en die membraansel. Vir elk van die produkte wat gevorm word, skryf ‘n voorbeeld neer waar dit in die alledaagse lewe gebruik word.

A
Cl2 
- PVC
- verf/kleurmiddels
- bleikmiddels
- onkruiddoders
- soutsuur
- medisyne
H2
- Margarien
- nylon
- soutsuur
- vervaardiging van ammoniak vir gebruik in bemestingstowwe
NaOH 
- sepe
- reinigers
- papier
- gebruik in die suiwering van bauxiet in die vervaardiging van Al
20
Q

Suiwer salpetersuur is ‘n kleurlose vloeistof. Dit verkleur egter geel wanneer dit aan sonlig blootgestel word. Verduidelik hierdie waarneming.

A

Salpetersuur is termies onstabiel, dit ontbind by verhitting (selfs die hitte van die son is genoeg) en vorm rooibruin dampe van NO2 - stikstofdiolsied. Dit is waarom gekonsentreerde salpetersuur geel van kleur is. Die ontbindingsproses begin reeds teen kamertemperatuur plaasvind.

21
Q

Gee die name van die drie primêre makrovoedingstowwe in bemestingstowwe.

A

Stikstof (N)
Fosfor (P)
Kalium (K)

22
Q

Waar kry plante die elemente koolstof, waterstof en suurstof vandaan?

A

Vanaf die CO2 wat deur die blare uit die lug geabsorbeer word en H2O wat deur die wortels uit die grond geabsorbeer word.

23
Q

Wat word bedoel met die term ‘outotrofiese’ organismes? (Plante val in hierdie kategorie)

A

Hulle gebruik die elemente C, H en O om glukose tydens fotosintese te vervaardig

24
Q

Die bemestingstof: NPK word verkoop as NPK 14-24-16. Wat beteken dit?

A

N = stikstof
P = fosfor
K = kalium
Die syfers dui die persentasie van die element per massa van die bemestingstof aan

25
Q

Waarom word vloeibare bemestingstowwe al meer in landbou gebruik?

A
  • Hulle word makliker deur plante geabsorbeer

- Hulle word makliker deur die grond versprei en dus is daar minder vermorsing

26
Q

Skryf ‘n paragraaf of twee waarin jy die impak van bemestingstowwe op die omgewing aanspreek.

A
  • Kunsmisstowwe speel ‘n belangrike rol om die grond te verryk/voedingstowwe terug te sit nadat gewasse geoes is
  • Dit stel die boer in staat om dieselfde gewasse op dieselfde grond aan te plant vir langer periodes en groter oeste kan verkry word.
  • Indien te veel kunsmisstowwe gebruik word, beland nitrate, fosfate en ander voedingstowwe in die grondwater en sodoende in riviere, damme en mere. Dit veroorsaak eutrofikasie d.w.s. die oormatige groei van alge en waterplante, wat weer die O2 (g) uit die water neem en veroorsaak dat onderwaterplante en diere doodgaan.
  • Die water word besoedel en dit veroorsaak siektes.
  • ‘n Oormaat nitrate in die liggaam verminder die vermoë van die bloed om suurstof te vervoer.
  • ‘n Oormaat minerale en soute affekteer ook die pH van waterbronne en lei tot die dood van o.a. visse en plante.
27
Q

Omdat die wêreldbevolking so vinnig toeneem, is die aanvraag na voedsel geweldig hoog. Die grootste persentasie van die wêreld se grond word gebruik vir die verbouing van gewasse, maar daar is ‘n groot tekort aan die voedingstowwe en minerale wat nodig is vir sterk gewasgroei. Wat is die oplossing?

A

Bemestingstowwe

28
Q

Ammoniak word tydens die Ostwaldproses gebruik vir die vervaardiging van watter stof?

A

Salpetersuur

29
Q

Watter proses word deur SASOL gebruik om ammoniak te vervaardig?

A

Haberproses

30
Q

Skryf die drie stappe (in die vorm van chemiese vergelykings) van die Ostwaldproses neer,

A

4NH3 + 5O2 -> 4NO + 6H2O
2NO + O2 -> 2NO2
3NO2 + H2O -> 2HNO3 + NO

31
Q

Waarvoor word die meeste salpetersuur, wat tydens hierdie proses gevorm, gebruik?

A

Dit word gebruik om ammoniumnitraat (NH4NO3) te maak wat in bemestingstowwe gebruik word.

32
Q

Wat is ‘n sekondêre battery?

A

Battery wat herlaai kan word en wat elektriese energie kan berg.

33
Q

Gee ‘n voorbeeld van ‘n sekondêre battery

A

lood-suurmotorbattery

34
Q

Wat is ‘n ander naam vir ‘n lood-suurmotorbattery?

A

akkumulatorbattery

35
Q

Watter oplossing tree op as die elektroliet in ‘n motorbattery?

A

swawelsuur

36
Q

Waarom is dit nodig om batterye te herwin, eerder as om dit net eenvoudig weg te gooi?

A

Sommige batterye bevat skadelike stowwe soos kwikchloried en kadmium, wat skadelik kan wees vir die mens en die omgewing.
Dit lei tot besoedeling en siektes soos kanker.
Om batterye te herwin kan van groot belang wees vir ons ekonomie. Dit is ook omgewingsvriendelik. Om sekere metale te herwin sal goedkoper wees as om nog van die metaal te ontgin. Herwinning verminder ook die hoeveelheid afval by stortingsterreine.