5/ Urinaire Infectie Flashcards
Casus 1
- Vrouw, 23j
- Brandende pijn tijdens en na plassen
- Lage abdomen pijn
- Beetje bloed in urine
- Geen koorts
Verdere uitwerking + werkdiagnose
Werkdiagnose
- Urethritis of cystitis
o Verschil
Verwerkers
• Urethritis – SOA (vrouwen moeilijker onderscheid)
• Cystitis: e coli (80%), proteus, …
Klachten: lage onderbuik pijn
D/ cystitis
- Escherichia coli
- Proteus vulgaris
- (Andere Enterobacterales)
Casus 2
- Man 42j
- Paraplegie na val 10j geleden
- Transurthrale blaas catheter, vervanging om 6w
- Vage klachten pijn buik, zorgen veel bacteriën in urine
- Routine urine cultuur
o Pseudomonas aeruginosa (R for ciprofloxacin)
o Enterobacter aerogenes (R for ciprofloxacin)
o Enterococcus faecalis (R for amoxicillin)
- Koorts 1d
Commentaar, uitwerking
- Voor koorts: asymptomatische bacterurie
- Blaassonde → geen normale blaas
o Door catheter → bacteriën; beetje inflammatie - Tot koorts en symptomen → aanvaarden
o Geen zin routine kweken - Vaak niet voelen → wanneer klachten UWI → harde criteria koorts of harde symptomen
- Chronische aanwezigheid van bacteriën
- Oorzaak van pijn?
- Hangt koorts samen met UWI?
- Alleen behandelen met klachten
- Wanneer klachten = gecompliceerd want blaas is niet normaal (catheter, blaas niet normaal samentrekken)
- → CAUTI – gecompliceerde UWI
Casus 3
- Man 25j
- 2d na nachtclub (+ onze night stand)
- Dysurie, purulent verlies via urethra
Werkdiagnose: SOA + urethritis (eter uit meatus urethra) → first void urine (etter mee in potje), chlamydia, gonorhea, mycoplasma genitalium
Gram kleuring: intracellulair, gram – diplokokken → gonorhea
Kweek belangrijk gevoeligheid
Pre-analytische fase: snel in labo – transportcondities belangrijk (belangrijker dan wisser of first void)
Asymptomatisch hoogrisico contract → 14d wachten
Pt vriendelijker first void; als fijne wisser ook comfortabeler
Casus 4
- 47j vrouw
- 6m pijnlijk urineren
- Gewichtsverlies
- Urine bevat herhaaldelijk significante hoeveelheid WVB, RBC
o Met negatieve kweek
o = steriële pyurie - CT abdomen → uitgebreide inflammatie urogentiaal traject
o Verdikte wand blaas, nieren cyste + pylon verdikt - RX thorax → uitgebreide letsels in longen
Behandeling oefeningen
Patiënt 1
- Vrouw, 20j
- Nieuw lief sinds 1 maand
- Sinds 2d pijn tijden plassen soms bloed
- Geen koorts
- Klinisch
o Temp 36,5°, BP 110/75 mmHg
o Geen perfusie pijn
- Urine
o 50-100 WBC/ql
o Groei E coli > 105 CFU/ml
Urine: o Bij eerste, laag risico → dipstick alleen voldoende, geen kweek nodig
- Ongecompliceerd cystitis
o Afwachtend
o AB: kortdurende AB kuur met nitrofurantione - Echte cystitis → behandelen
Behandeling oefeningen
Patiënt 2
- Vrouw 30j
- 18w zwanger
- Routine urine
o WBC 5-10/ql
o Streptokokken B > 105
- Geen klachten
- Asymptomatische bacteriuria in zwangeren → behandelen
- Behandelen door mogelijke complicaties bij zwangerschap
o Groep B streptokokken → perinatale infecties
o + zwangere meer risico op pylonefritits
Behandeling oefeningen
Patiënt 3
- Vrouw 75j
- Diabetes type 2
- Chronische nierinsufficiëntie
- Lage herhalende buikpijn
- Urine
o WBC 5-10/ql
o > 104 Staphylococcus epidermidis
- Asymptomatische bacteriurie in niet-zwangere
o Alleen behandelen als symptomatisch - Geen evidentie AB
Behandeling oefeningen
Patiënt 4
- Man 46j
- Parapleeg
- Urine catheter
- Urine troebel
o WBC 50-100/ql
o MDR-pseudomonas > 105
- In hoofd houden bij systemische inflammatie
UWI
Lage urine wegen: urethritis en cystitis
Hoge urineweg infectiectie: pyelonephrtitis, nier ureter
Verschil: koorts bij hoge urineweginfecties – parachimateuze infectie, connectie bloedbaan
Ook naar klinische impact: blaasinfectie vervelend kan voor bode zijn voor hogere urineweginfectie
Symptomen cystitis
- Bloed in urine
- Donkere urine, troebel
- Lage onderbuik pijn, ook lage rugpijn
- Sterke geur urine
- Pijn tijdens seks
- Pijn tijdens plassen
- Vaak plassen
- Ziek voelen en moe
UWI alarmerende symptomen
Alarmerende symptomen die niet passen bij systitis: nierslagpijn (flankpijn), koorts
UWI in eerstelijn
Pylonefritisch verschil aanwezigheid van systemische klachten zoals koorts, rillingen, sepsis
Epidemiologische setting en gevoeligheid community: 80% e coli → niet altijd moeten weten welke diagnose (andere S saprophyticus, P mirabilis, Klebsiella spp, Enterobacter spp …)
Bij zwangere, herhalende infecties, oudere, veel resistentie → kan wel belangrijk zijn welke bacterie
Epidemiologie cystitis
- Mannen begin en op einde
- Vrouwen heel leven lang
o Piekmomenten: kleuterschool, nieuwe partner – seksueel actief zijn, tijdens zwangerschap (asymptomatische bacterurie, ook symptomatisch), bij menopauze
Diagnostische benadering UWI
- Urine
o Midstream
Voor cystitis
o Eerst fractie urine
o Volledig ochtendurine
o Catheter
o Suprapubische punctie - Prostaat vloeistof
- Urethrale swap
- Reservoir: lekvrij
- Techniek
o S’morgens, midstroom
o Geen extra vloeistoffen → niet enorm verdund
o Container in straal brengen (niet first stream)
o Voorhuid naar achter getrokken
o Schaamlippen uitelkaar trekken - Kinderen
o Plak zakjes (niet evident kweek, vaak contaminatie)
o Clean catch (met geluk)
o Sondage (niet aangenaam)
Enkel indien noodzakelijk - Belangrijk goede instructies
- Discussies over reinigen
- Richtlijn: duidelijke manier uitleggen hoe
- Suprapusiche: vrij van contaminatie
- Sondage: aseptisch
o 1 malig voorkeur
o Moeilijk
o Reactie sonde → leukocyten + colonisatie sonde
o Niet uit zak nemen!, als via verblijf catheter voor zak - Snel in labo of in koelkast bewaren
Urethrale swap
- Urethritis (ook first void)
Prostatitis
- Urine voor prostaat massage
- Dan prostaat massage → urine nog eens
UWI wanneer welke diagnostische techniek gebruiken
Casus 1 → midstream (catheter of suprapubisch)
Urethritis (SOA) → first void + urethrale wisser
Prostatitis (SOA) → prostaat vloeistof
Midstream → cystitis, pyelonephritis
Complete ochtendurine → TBC
Catheter of suprapubische punctie → midstream niet mogelijk
Onderzoek urine
Technieken
- Visuele inspectie
o Helder → geen UWI, klassiek troebele urine
- Dipstick
o Leukocyt esterase → merker aanwezigheid WBC
Goede NPV, geen pyurie
o Nitriet
Goede PPV
Niet alle bac instaat om bac te vormen vb Enterococci
- Direct microscopisch onderzoek
o Kijken naar sediment in fractie
o Geautomtatiseerd
o Leukocyturie, hematurie, bacteriurie, gist, epitheelcellen, kristallen …
o Aanwezige cellen → toewijzing aan cathegoriën
o Vanaf > 10/ql WBC = pyurie → WBC excretie rate > 400.000 WBC/h
o Veel epitheel detecteren → niet goede indicator voor bacteriële contaminatie
Niet gebruiken om staal af te keuren
- Gramkleuring weinig gedaan
- Kweek
o Belangrijk
o Kwalitatieve cultuur
1 microliter gebruiken → kolonies tellen op voedingsbodem
Aantal die kunnen kweken belangrijk voor interpretatie
Minder dan 10 kolonies op plaat = < 10.000 bacteriën/ml → geen urineweginfecties
Meer dan > 100.000 bacteriën/ml (100 kolonies op plaat) → significant voor infectie
Schema’s (belang goede staal)
→ afh type kiem (vanaf 10 wel indentificeren) van zeker pathogeen naar deel normale flora
Classificatie UWI/ bac in urine
Schema’s (belang goede staal)
→ afh type kiem (vanaf 10 wel indentificeren) van zeker pathogeen naar deel normale flora
+ rekening houden van volume, verschillende kiemen?
- Inflammatie? WBC, RBC
- Aanwezigheid bac
- Types bac
=> Verschillende categorieën
Ongecompliceerd → als geen compliceerde factoren aanwezig zijn
Cystitis bij vrouwen niet zelfdezaam
Gecompliceerd: anatomisch (stricturen, stenen), recent operatie, immuungecompliceerd, bij mannen per definitie gecompliceerd (doordat niet veel voorkomen)
Aanwezigheid bacteriën in urine zonder infectie (zonder WBC) + geen symptomen → asymptomatisch bacteriurie
Waarom blaas verdragen? Zwangeren (aparte immuuntolerantie), diabetes, chronische nierinsufficiëntie → tolereantie aanwezigheid bacteriën
Steriele pyurie: Inflammatie + WBC → kweek niet kunnen opsporen
Recurente UTI kan gecompliceerd zijn of niet gecompliceerd zijn
CAUTI
n ziekenhuis setting → meer klebsiella, meer enterbactor, pseudomonas
Definitie CAUTI
- Minstens 1 Klinisch teken
o Koorts, rigor, veranderde mentale status zonder andere oorzaak, flankpijn, acute hematurie; na verwijderen katheter: dysurie, frequent, urgentie, suprapubische pijn)
o Geen andere geïdentificeerde oorzaak van infectie
- + positieve urine kweek
Is sonde nodig?
Recurrente infectie in pt in lange termijn catheters
- Uitleggen normaal bacteriën in blaas
o Maar sommige hebben recurentie infecties - Bacteriuria vs infectie
- Moeilijke afweging
- Belangrijk element in zorg van pt → verbeterplan, preventie CAUTI – type catheter, niet stalen nemen zonder reden, fixering
o Eradicatie of chronische colonisatie
o Regelmatig vervangen katheter → minder biofilm en bacteriële lading
o Blaas irrigatie met verdunde antiseptische middelen
o Suprapubische of transurethrale catheter
o … - Systemische symptomen → emperische behandeling op basis van coloniserende pathogenen
Extrapulmonale TB; urogenitale & long TB
- Krijgen door besmette ademdruppel → in long
o Ingekapseld
o Of heractivatie
Klassiek in long
Zeldzamer kan buiten long
• Via bloedbaan: botten, hersenen, blaas
• Milaire TB - Langzaam proces – chronische inflammatie
o Chronische ontsteking verkalking van urine weg en nieren
o Dikke blaaswand + verkalkt
Hard
Pijn door verstevende blaas
Volledige ochtendurine diagnose
Behandeling van vrs types UTI
Hebben AB nodig? Hoe ernstig? Wait and see optie in ongecompliceerde cystitis
Wait and see in ongecompliceerd bij vrouw → meestal zelflimiterend + niet risico verhogen op pylonefritis (onaf wel of niet behandelen), wel symptomatisch kunnen behandelen (veel drinken, ibuprofen, warm iets op buik)
Niet bij mannen, kinderen, immuungecompromiteerd
Wat als toch AB geven bij UWI
at is beste AB als toch geven
- Schaap met 5 poten
- Mannen altijd gecompliceerd
o Wat onderliggend? Prostaat, bezenuwing, SOA, steen …
Niet current
- Gecompliceerd
o Zorgvuldig kunnen complicatie verhelpen vb steen wegnemen
o Samen kijken tussen labo, infetioloog, uroloog
- Recidieven
o Moeilijke cathegorie
o Oudere vrouwen → oestrogeen crème
o Anatomische abnormaliteiten
o Zo min mogelijk blootstelling bij AB, alleen wanneer echt nodig
Veel E coli resistentie voor amoxicilline
Wel nitrofurantoin en fosfomycine
Pyelonefritisch > FQ
