2.5 Study designs (+ cohort)

Question 1

Noem verschillende typen gezondheidswetenschappelijk onderzoek

Answer 1

1. Ecologisch onderzoek
2. Experimenteel onderzoek
3. Observationeel onderzoek

Question 2

Wat is ecologisch onderzoek?

Answer 2

Ecologisch onderzoek is de bestudering van de relatie tussen ziekten en andere verschijnselen aan de hand van geaggregeerde gegevens (gebundeld/ samengevoegd) over relevante variabelen, waarbij de eenheid van observatie groepen zijn.

Question 3

Noem twee subtypen van ecologisch onderzoek en noem een voorbeeld

Answer 3

1. Tijdstrend onderzoek
   bijvoorbeeld de associatie tussen veranderingen van de gemiddelde alcoholconsumptie in een land en veranderingen van voorkomen van hart- en vaatziekten
2. Geografische correlaties
   bijvoorbeeld de associatie tussen de gemiddelde alcoholconsumptie in een land en het voorkomen van hart- en vaatziekten.

Question 4

Wat zijn de voor- en nadelen van ecologisch onderzoek?

Answer 4

++ Snel en efficient
+/- Hypothesevormend
– Ecological fallacy

Question 5

Wat wordt er bedoeld met ecological fallacy

Answer 5

Wanneer waarnemingen in populaties ten onrechte worden vertaald naar effecten op individueel niveau

Question 6

Noem drie subtypen van observationeel onderzoek

Answer 6

1. Transversaal / dwarsdoorsnede / cross-sectioneel onderzoek
2. Cohort onderzoek
3. Patiënt controle / case-control onderzoek

Question 7

Wat is transversaal onderzoek? Licht toe

Wat wordt er gemeten? En wat zijn de voor en nadelen?

Answer 7

= Determinant en uitkomst worden op hetzelfde moment gemeten (vaak m.b.v. een cohort)

• Meet de prevalentie
• Toont associatie (geen causaliteit)

Voordelen: efficient (snel, makkelijk uitvoerbaar)
Nadelen: geen causaliteit, oorzaak-gevolg niet duidelijk, lastig bij zeldzame aandoeningen

Question 8

Wat is cohort onderzoek? Licht toe

Wat wordt er gemeten? En wat zijn de voor en nadelen?

Answer 8

= Vergelijkt een groep met een bepaalde blootstelling of risicofactor met een groep zonder dergelijke blootstelling

• Prospectief, retrospectief of transversaal
• Gesloten of dynamische populatie
• Meet het Relatieve Risico (RR)

Voordelen: oorzaak-gevolg (bij prospectief), verschillende uitkomsten of blootstellingen kunnen worden onderzocht

Nadelen: onpraktisch/kostbaar bij lange inductietijd of zeldzame ziekten, vooraf inzicht in belangrijke determinanten nodig

Question 9

Wat is patiënt-controle onderzoek? Licht toe

Wat wordt er gemeten? En wat zijn de voor en nadelen?

Answer 9

= Casese (patiënten) worden geselecteerd en daarbij worden vergelijkbare controles gezocht (ziek vs niet ziek)

• Retrospectief of transversaal; selectie op uitkomst en vraagt (terug) naar de mogelijke determinanten
• Meet de Odds Ratio (OR)

Voordelen: efficient bij zeldzame ziekten, relatief snel en goedkoop

Nadelen: selectiebias (selectie van patiënten is vaak non-random; slectie van controles praktisch moeilijk), informatiebias (gevoelig voor misinformatie; wenselijke antwoorden; recall-bias), en gevoelig voor confounding.