2.17 Experimenteel onderzoek Flashcards
Aan welke punten moet er aandacht worden besteed bij de voorbereidingen van een RCT?
- Er moet een volledig uitgewerkt onderzoeksprotocol zijn
- Er moet een doordachte strategie zijn voor het werven van deelnemers
- Medewerkers voor het uitvoeren van de interventies en het recruteren van de patiënten moeten tijdig betrokken worden
- Het onderzoeksvoorstel moet worden getoetst door een medisch-ethische toetsingscomissie (incl. informed-consent procedure)
- Preregistratie in bij een internationaal trailregister voorafgaand aan de dataverzameling
- Na afronding van het onderzoek moet dit gerapporteerd worden volgens de CONSORT-richtlijn (richtlijn voor rapportage van trails)
Welke vier fasen van onderzoek moeten er worden doorlopen voordat een nieuw geneesmiddel op de markt gebracht wordt?
Fase I
= kleine dosis van geneesmiddel worden getest op een kleine groep vrijwilligers
Fase II
= grotere groep patiënten met de betreffende aandoening worden gebruikt om de optimale dosis van het betreffende geneesmiddel te testen
Fase III
= bestaat uit een reeks gerandomiseerde gecontroleerde experimenten gericht op de vaststelling van klinische effecten van de in fase II geconstateerde dosering (aanzienlijk meer proefpersonen dan bij fase II)
Fase IV
= bestaat uit de systematische registratie van bijwerkingen na introductie van het desbetreffende geneesmiddel op de markt (‘post-marketing surveillence’)
Het waargenomen effect van een interventie is opgebouwd uit vijf onderdelen:
- Het effect van de interventie
- De aspecifieke effecten die de interactie met de behandelaar en andere aspecten teweeg brengen (placebo-effect)
- Het natuurlijke beloop van de aandoening
- het effect van externe factoren
- Meetfouten bij het meten van de uitkomstmaten
Wat is het verschil tussen ‘werkzaamhei (efficacy) en ‘doeltreffendheid (effectiveness)’?
Werkzaamheid (efficacy)
* Het uitvoeren van een interventie onder ideale en gecontroleerde omstandigheden (= hoge mate van standaardisatie)
Doeltreffendheid (effectiveness)
* Het uitvoeren onder omstandigheden die in de dagelijkse praktijk tegenkomen (= reflectie van dagelijkse praktijk)
Noem een aantal verschillende indelingen van uitkomsten bij experimenteel onderzoek en geef voor elke een voorbeeld
Harde maten versus zachte maten
- ‘Mortaliteit’ vs. ‘ervaren herstel’
Surrogaatuikomst versus ‘echte’ uitkomst
- ‘botdichtheid’ vs. ‘fracturen’ (= makkelijker te mten, maar onduidelijkheid over relatie met klinisch relevant eindpunt)
Patiënt georienteerde uitkomstmaat (PROM)
- ‘Welbevinden’, ‘functioneren’, of ‘kwaliteit van leven’
Samengestelde uitkomstmaat (composiet maat)
- Succes= 50% vooruitgang in pijn EN 50% vooruitgang in functioneren
Noem drie typen ‘experimenten’ en drie typen ‘controles’
Experimenteel:
- Nieuwe interventie
- Ingeburgerde interventie
- zonder onderbouwing
Controle:
- Usual care
- Placebo
- Geen behandeling
Let op: keuze interventie/ controle moet goed aansluiten bij de vraagstelling
Wat wordt er bedoeld met ‘confounding bij indication?’
‘Confounding by indication’ verwijst naar een vertekening in onderzoeksresultaten waarbij een behandeling vaker wordt gegeven aan patiënten met een ernstiger ziektebeeld.
- benadrukt het belang van blindering!
‘Confounding by contraindication’ = tegenovergestelde
Wat wordt er bedoeld met ‘allocation concealment’?
‘Allocation concealment’ betekent dat de toewijzing van deelnemers aan verschillende onderzoeksgroepen verborgen wordt gehouden voor onderzoekers en deelnemers om bias te voorkomen.
Wat is ‘Intention To Treat analysis (ITT)’?
ITT = volgens randomisatie
Alle deelnemers worden geanalyseerd in de groep waaraan ze oorspronkelijk zijn toegewezen, ongeacht of ze het protocol volgden of de behandeling daadwerkelijk ontvingen
* Dit weerspiegelt de werkelijke situatie en bewaart de voordelen van randomisatie, waardoor het risico op vertekening wordt verminderd.
Wat is ‘Per Protocol analysis (PP)’?
PP = doorbreekt randomisatie
Alleen de deelnemers die de studie nauwkeurig volgens het onderzoeksprotocol hebben voltooid, worden geanalyseerd.
- Dit kan de effectiviteit van de interventie beter laten zien (=observationele vergelijking), maar kan vertekenend zijn omdat het de groep deelnemers met afwijkingen uitsluit.
