23. Transplantasyon Flashcards
Ortotopik Transplantasyon nedir
organı orjinal pozisyonuna yerleştirme
Heterotropik Transplantasyon nedir
alıcıdan gelen organı başka bir pozisyona yerleştirmek, eski organ yerinde kalır
Canlı Vericili Transplantasyon hangi organlar içindir
karaciğer ve böbrek
Allotransplantasyon
aynı cinsler arası
İsotransplantasyon
ikiz kardeşler (monozygotik)
zenotransplantasyon
farklı cinsler arası
İskemi Zamanı ikiye ayrılır;
- soğuk → buz içinde
- sıcak
Rejeksiyon
- Hiperakut rejeksiyon
- saniyeler içinde
- vücutta hazırda bulunan antikorlar sonucunda
- HLA önemli
- böbrekte görülür
- Akut
- 1-2 hafta içerisinde olur
- steroidle düzelir
- karaciğerde akur rejeksiyon olması greft ömründen azaltmaz ama böbrekte azaltır
- Kronik Rejeksiyon
- yıllar içinde
- tek çare retransplantasyon
Doku uyumluluk antijenleri
- HLA- A B C
- HLA-DR DP DQ
Hangi organlar/dokularda transplantasyon yapılabilir?
- böbrek
- kalp
- akciğer
- karaciğer
- pankreas
- kornea
- vasküler yama
- deri
- kemik
Uygun organ dönörleri
- kafa travması
- kafa içi kanama
- primer beyin tümörleri (ekstrakraniyel metastazı olmaz, craniotomy yapılmışsa da olmaz bbb BOZULUR)
- anoksik beyin
Organ verici olmaya engeller
- kanser (primer beyin tümörleri hariç)
- HBsAg pozitifliği
- Aktif enfeksiyon
- AIDS
Beyin Ölümü Tanısı nasıl konur?
Klinik
- koma
- apne
- kraniyel refleksler yok
Lab
- serebral kan akımı sintigrafisi
- EEG
- BAER
Karaciğer Transplantasyonu Endikasyonları
akut ya da kronik karaciğer yetmezliğine sebep olan bütün haller
Karaciğer Transplantasyonu Endikasyonları
- Hastalık şiddeti (child B ve C → bunlarda rezeksiyon yapılamaz transplantasyon gereklidir)
- yaşam kalitesi
- ensefalopati
- reküran kolanjit
- dirençli aşit
- inatçı kaşıntı
- HCC → rejeksiyon ve transplantasyon yapılamazsa → sorafenib
Karaciğer Transplantasyonu Kontraendikasyonlar
- karaciğer dışı kanser
- HIV enfeksiyonu
- aktif madde bağımlılığı
- ileri düzeyde kardiyovasküler hastalık
- ağır pulmuner hipertansiyon
- ciddi enfeksiyon
Organ Dağıtımı neye göre hesaplanır?
- meld score
- INR X BİLİRUBİN X CREATİNE X Na
- hcc olması→ 24 meld puanı
- dirençli kaşıntı → 14 mrlf punı
- meld> 15 → transplantasyon yapılmalı
Karaciğer Transplantasyonu komplikasyonları
- kanama
- hepatijk arter veya portal ven trombozu
- biliyer komplikasyonlar
- lenfoma ve deri kanseri riski artar
- post transplant lymphoproliferative diseases riski artar
Transplantasyon için kullanılan ilaçlar
immünofilin bağlayıcılar
- Kalsinörin inhibitörleri → nefrotoksisite
- tacrolimus
- siklosporin
- m- Tor inhibitörleri→ yara iyileşmesi gecikir
- sirolimus, evrelimus
- antimetabolitler
- azatioprin → kemik iliği süprasyonu
- mikofenolat mofetil (MMF)→ kusma diyare
İmmunosupressif Protokeller
kortikosteroid + Neoral/Prograf (TACROLIMUS) + Imuran/Celcept (MMF)
- ÇOCUKLARDA BÜYÜME GERİLİĞİ YAPTIĞI İÇİN KORTİKOSTEROİDLER ERKEN KESİLİR
Canlı verici olduğunda hangi karaciğer segmentleri alınır?
- çocuklarda 2-3 sol lob
- yetişkilerde 5-8 (sağ) lob
Pankreas Transplantasyonu
- eskisi kadar yapılmıyor
- insulin pompaları
- adacık hücre nakli
- endikasyon→ diyabet mellitus ve nefropati birlikteliği
- kombine pankreas ve böbrek transplantasyonu
