1C1 week 3 HC 7 Nutriënten afbraak en transport Flashcards
Wat zijn de functies van de spijsvertering?
- Afbraak macromoleculen
- Voorkomen antilichaam vorming
- Resynthese lichaamseigen macromoleculen
Wat zijn hydrolases en welke zijn er?
Enzymen die H2O gebruiken om stoffen te splitsen
- Glucosidase (koolhydraten), esterase (vetten) en amidase (eiwitten)
Waar knipt a-amylase wel en niet?
Wel tussen a-1,4
Niet eindstandig en niet naast a-1,6
Welke koolhydraten zijn er?
Zetmeel (amylose en amylopectine), glycogeen, saccharose, lactose en cellulose
Welke soorten verbindingen zijn er?
a-1,2 , a1-4 , a1-6 en b1-4
Wat zijn mogelijke eindproducten van a-amylase?
Maltose (2 glucose), maltotriose (3 glucose) en a limit dextrin (vertakking)
Welke glucosidasen vinden we aan het darm oppervlak en wat doen ze?
- Glucoamylase: zet maltose en maltotriose om in glucose
- Sucrase-isomaltase: zet sucrose om in glucose en fructose & zet a limits dextrins om in glucose
- Lactase: zet lactose om in glucose en galactose
Welk enzym is het langzaamst?
Lactase
Hoe worden de verschillende suikers opgenomen in de darm?
- SGLT1: glucose en galactose, via Na symport
- GLUT5: fructose, passief
- GLUT2: glucose, galactose en fructose passief naar interstitium
Welke peptidases zijn er en wat zijn hun kenmerken?
- Aminopeptidase: N-terminus, darmoppervlak
- Endopeptidase: in het midden, maag en pancreas
- Carboxypeptidases: C-terminus, pancreas
Welke vetten worden opgenomen?
Triglycerides (90%), fosfolipides (5%) en cholesterol (0,5%)
Wat doet a-lipase?
Zet een triglyceride om in 2 vrije vetzuren en een monoglyceride
Waar zit a-lipase in?
Maagsap, pancreassap en moedermelk (onvoldoende pancreas werking)
Wat is het nut van vet?
- Groter energiebron
- Drager vitamine A, D, E en K
- Essentiële vetzuren
Wat doet trypsine?
Zet pro-colipase om in colipase
- Colipase beschermt lipase tegen galzouten
Hoe verloopt de lipolyse?
- Vetbol wordt emulsie door peristaltiek
- Emulsie wordt vetblaasje door lipase
- Vetblaasje wordt gemengde micel door galzouten
Hoe worden gemengde micellen opgenomen?
Vetzuren worden geprotoneerd boven oppervlak enterocyt-> diffusie
Wat gebeurt er met de vetzuren in micellen in de cel?
- Triglyceride vorming
- Verpakking in chylomicronen
- Transport naar lymfe
Welke vetten kunnen direct worden opgenomen?
Midketen triglycerides (MCT) - gaan direct als vrije vetzuren en glycerol naar bloed
Welke stoornissen in koolhydraat afbraak zijn er en hoe worden deze behandeld?
- Lactose malabsorptie: lactose vrij dieet
- Sucrase-isomaltase deficiëntie: sucrose vrij dieet
- p-Amylase tekort bij pancreasdysfunctie: capsules met pancreas enzymen
Wat zijn symptomen van stoornissen in koolhydraat afbraak?
- Osmotische diarree
- Flatulentie en H2 gas in uitademingslucht (afbraak door bacteriën)
- Zure faeces
Welke stoornissen in eiwit afbraak zijn er en hoe worden deze behandeld?
- Pancreas insufficiëntie: orale pancreas enzymen
- Enterokinase deficiëntie: orale enterokinase
Welke stoornissen in vet afbraak zijn er en hoe worden deze behandeld?
- Verminderde lipase activiteit: orale pancreas enzymen, MCT’s
- Verminderde galzout secretie: MCT dieet aangevuld met essentiële vetzuren en vet-oplosbare vitamines
Hoe worden aminozuren, di-en tripeptides gevormd uit eiwitten opgenomen?
- Di- en tripeptides worden door aminopeptidases aan oppervlak afgebroken tot aminozuren
- Aminozuren worden door 6 verschillende Na-aminozuur cotransporters opgenomen
- Niet afgebroken oligopeptide worden door PepT1 via cotransport met H+ opgenomen en intracellulair gesplitst
- Basolateraal via 3 passieve aminozuur transporters naar bloed
