1.1 Inleiding: Milieu interieur en homeostase Flashcards
Wat zijn de functies van het bloed?
Transportfunctie:
- Gassen/voedingsstoffen/afvalstoffen/signaalstoffen
- Thermoregulatie
Afweerfunctie:
- Bloedstolling
- Immuniteit
Wat wordt er bedoeld met het milieu interieur?
De extracellulaire vloeistof (ook wel weefselvloeistof of interstitiële vloeistof genoemd)
- Hierin bevinden zich de organen en cellen
- 10 a 15 liter
Wat wordt er bedoeld met het milieu exterieur?
Heeft contact met de ‘buitenwereld’
- Zoals zweetklieren, darmstelsel, urine, etc.
Wat houdt homeostase in?
Het proces dat het milieu interieur constant houdt
Waarvan wordt er bij de regelkringen van homeostase gebruik van gemaakt?
- Positieve feedback
- Negatieve feedback
Wanneer treedt er positieve feedback op?
Wanneer het product een stimulerende werking heeft op zijn eigen regelkring
Wanneer treedt er negatieve feedback op?
Wanneer de waardes constant moeten blijven
Wanneer treedt er hypothermie en hyperthermie op?
Hyperthermie:
- Warmteproductie > warmteafgifte
Hypothermie:
- Warmteproductie < warmteafgifte
Door wat wordt de lichaamstemperatuur geregeld?
Thermosensoren in de hypothalamus
Wat zijn de warmteafgiftemechanismen?
- Straling: Radiatie (met voorwerpen op afstand)
- Geleiding: Conductie (door contact met stilstaand medium)
- Stroming: Convectie (door contact met bewegend medium, zoals lucht)
- Verdamping: Evaporatie (door onttrekking van de warmte via vocht)
Welke 2 mechanismen verzorgen de sympathische regulatie in de huid?
- Activatie van cholinerge sympathische huidvezels (postganglionair) -> zweten en evt. vasodilatatie
Welke neurotransmitters worden gebruikt bij sympathische en parasympatische activatie en welke uitzonderingen gelden hierop bij de huid?
Sympathische: Noradrenaline
Parasympathische: Acetylcholine
Uitzondering huid: i.p.v. noradrenaline -> Acetylcholine
Welke 2 soorten sensoren functioneren in de thermoregulatie?
- Perifere sensoren (in de huid)
- Centrale sensoren: Bevinden zich in de area preoptica in de hypothalamus
Wat is de functie van de centrale sensoren?
Ze meten of het warmer of kouder is dan het setpoint
Hoe functioneert de area preoptica bij het reguleren van de temperatuur?
Wanneer het warmer wordt gaat de area preoptica harder vuren -> Vasodilatatie
Wanneer het kouder wordt gaat de area preoptica minder hard vuren -> Rillen en bruin vetweefsel activeren, vasoconstrictie
Welke soorten neuronen worden in de hypothalamus gebruikt voor thermoregulatie?
Thermogevoelige neuronen: Hoe warmer, hoe hoger de vuurfrequentie
Welke 2 soorten perifere thermosensoren zijn er?
- Koude receptoren
- Warmte receptoren
Welke 2 componenten bevatten de perifere thermosensoren?
- Fasische component (vuren als de temp. veranderd)
- Tonische component (vuren bij constante temp.)
Waar maken koude receptoren gebruik van en waar zijn ze gevoelig voor?
- Ze maken gebruik van ionkanalen
- De ionkanalen zijn gevoelig voor kou en menthol
- Wanneer de ionkanalen zijn geactiveerd kunnen ze openstaan en kan er een actiepotentiaal ontstaan
Waar maken warmtereceptoren gebruik van en waar zijn ze gevoelig voor?
- Ze maken gebruik van ionkanalen
- De ionkanalen zijn gevoelig voor warmte en capsaïcine (pepers)
- Wanneer de ionkanalen zijn geactiveerd kunnen ze openstaan en kan er een actiepotentiaal ontstaan
Hoe heet een belangrijke kou gevoelige ionkanaal?
TRPM8-ionkanaal
Hoe heet een belangrijke warmte gevoelige ionkanaal?
TRPM2-ionkanaal
Hoe kan de warmteproductie bevorderd worden?
- Verhoogde spiertonus (y-lys, via format reticular in de hersenstam)
- Klappertanden, rillen (om spieren tot verbranding aan te zetten
- Onnodige of willekeurige beweging (om spieren tot verbranding aan te zetten)
- Verbranding van bruin vetweefsel (via sympathische activatie)
Waar bevindt zich bruin vetweefsel?
- Nek
- Supraclaviculair
- Bij het mediastinum
- Paravertebraal
- Suprarenaal (boven de nieren)
Hoe wordt de verbranding van bruin vetweefsel gereguleerd?
Door het sympathische zenuwstelsel:
1) Noradrenaline wordt aangemaakt
2) Bindt aan Bèta-adrenerge receptoren van bruine vetcellen
3) Bruin vetweefsel wordt verbrand
4) Er wordt warmte afgegeven
Hoe vindt de aansturing van vasoconstrictie plaats?
Het sympathische zenuwstelsel zorgt ervoor dat noradrenaline aan alfa1-receptoren kunnen binden -> Vasoconstrictie -> Minder warmteverlies
Wat zijn 3 belangrijke effecten van sympathische activatie?
1) Verlaagde bloedflow (door vasoconstrictie) naar bijv. spijsverteringsorganen (alfa1-receptoren)
2) Relaxatie van gladde spieren in de bronchiën (Bèta2-receptoren)
3) Verhoogde geleidingssnelheid en contractiekracht van hartspier (Bèta1-receptoren)
Wat is een apicale en een niet-apicale huid?
Apicaal: oorlellen en vingertoppen
Niet-apicaal: ‘Normaal’ huid
Wat heeft apicale huid, wat de niet-apicaal huid niet heeft?
Glomus lichaampjes (kleine kacheltjes in het huis)
Hoe wordt de warmte in de apicale huid gereguleerd?
- Glomus lichaampjes kunnen sympathisch worden gereguleerd
- Atrioveneuze anastomose (directe verbindingen tussen arteriën en venulen) met daarin de glomuslichaampjes kunnen minder/meer bloed doorlaten
- Bij kou laat anastomose minder bloed door (sympathische systeem is actief)
- Bij warmte laat anastomose meer bloed door (sympathisch systeem is niet actief)
Hoe ontstaat koorts bij ontstekingen?
1) Er ontstaan pyrogene cytokines
2) De cytokines produceren prostaglandine E2
3) De warmtegevoeligheid van centrale thermosensoren veranderd -> Setpoint temperatuur verhoogd
4) Warmteproductie gaat omhoog, er ontstaat vasoconstrictie (bleekheid), verminderd zweetsecretie, verhoogde stofwisseling (o.a. rillen)
Hoe kan koorts tegengegaan worden?
Door middel van cycli-oxygenase-remmers (COX remmers)
Ze remmen de vorming van prostaglandinen
Wat zijn voorbeelden van COX-remmers?
Paracetamol en aspirine
Wat is hyperthermie?
Een ongecontroleerde stijging van de temperatuur door een verstoring van de balans tussen warmteproductie en warmteverlies
Lichaamstemperatuur stijgt zonder verhoogde instelling van het setpoint
