مخچه Flashcards
مخچه دو لب دارد که در وسط توسط (1) به هم متصل شده اند.
مثل مغز یک قشر خاکستری دارد که زیر آن ماده سفید قرار گرفته است. بخشی از قشر خاکستری مخچه درون ماده سفید فرو رفته است که به (2) معروف است.
در قشر خاکستری مخچه سلول های به نام(3) وجود دارند که پیام ها از طریق آن انتقال می یابد.
1- کرمینه
2- درخت زندگی
3- پورکینه )پورکنژ(
کارکرد مخچه:
کار اصلی مخچه (1) و (2) است. مخچه بخشی از راه حرکتی خارج هرمی است و در (3) هم نقش دارد
1- اصلاح فرمان های حرکتی ارادی مغز
2- تنظیم تعادل حرکات
3- تنظیم تونوس عضلات
کارکرد مخچه:
1- تصحیح فرمان های حرکتی ارادی:
کار اصلی مخچه اصلاح فرمان های حرکتی ارادی مغز و تعادل حرکات (1) است.
مخچه در هر لحظه اطلاعاتی از حس های مختلف درباره موقعیت اندام ها و موانعی که در سر راه حرکت هستند دریافت می کند. همچنین نسخه ای از دستور فرمان حرکت از (2) و فرمان حرکت از (3) دریافت می کند. سپس این اطلاعات را توسط (4) به قشر حرکتی و مراکز حرکتی (5) می فرستد تا حرکات بدون اشتباه و با ظرافت انجام شوند.
1- در سطح ناهشیار 2- قشر ارتباطی پیشانی 3- قشر حرکتی 4- تالاموس 5- ساقه مغز
کارکرد مخچه:
2- عملیات پسخوراند:
در حرکاتی که شخص در آن مهارت دارد اما (1) عملیات پسخوراند انجام می شود.
مخچه مقصود حرکت را با حرکتی که در حال انجام است مقایسه می کند و اگر اختلافی بین آنها باشد فرمان تصحیح حرکت را می دهد.
3- عملیات پیشخوراند:
در حرکاتی که در آنها مهارت حاصل شده است ولی (2) است عملیات پیشخوراند انجام می شود.
مخچه عاقبت حرکت را پیش بینی می کند و بر حسب آن فرمان حرکتی را اصلاح می کند.
1- خیلی سریع نیستند
2- خیلی سریع
کارکرد مخچه:
4- یادگیری حرکتی:
در جریان یادگیری حرکت، مخچه یاد می گیرد که در هر حرکت چه اشتباهاتی ممکن است رخ دهد و چه دستوراتی برای اصلاح باید داده شود. این یادگیری حرکتی در ایجاد مهارت در حرکات ارادی نقش دارد.
در عملیات (1) برای اینکه مخچه بتواند عاقبت حرکت را پیش بینی کند باید حرکت طی تمرینات مکرر یاد گرفته شده باشد.
1- پیشخورد
کارکرد مخچه:
5- کنترل راه هرمی یا خارج هرمی
قبلا گفتیم که دو راه حرکتی هرمی و خارج هرمی داریم. راه هرمی برای حرکات جدید و راه خارج هرمی برای حرکات یادگرفته شده است.
مخچه کنترل فعالیت هر دو این راه ها را به عهده دارد. اگر در انجام حرکت اشتباه شود مخچه تصمیم می گیرد که حرکت جدید است و آن را به (1) می سپارد. بنابراین مخچه تصمیم می گیرد که حرکت در کدام راه ادامه پیدا کند.
1- راه هرمی
کارکرد مخچه:
7- شروع برخی حرکات و راه اندازی بازتاب ها:
مخچه اغلب هماهنگ کننده و تصحیح کننده (1) است اما خودش هم می تواند شروع کننده حرکت باشد مثل بازتاب ها، حرکات سریع و به خصوص پاسخ به محرک های بینایی و شنوایی.
مخچه در راه اندازی بازتاب های دهلیزی چشمی، دهلیزی نخاعی و قائم سازی بدن نقش دارد.
1- حرکات ارادی
ضایعات مخچه:
گرچه مخچه در کنترل حرکات بدن، به ویژه حرکات (1) نقش اساسی دارد اما اختلال آن در تحقق اعمال حرکتی موثر نیست.
دو اختلال اصلی در اثر ضایعه مخچه ایجاد می شود: (2) و (3)
اختلالات مخچه در هنگام استراحت یا بی حرکت بودن وجود ندارد و فقط هنگام حرکت دیده می شود.
1- ظریف و پیچیده
2- کاهش تونوس عضلات
3- عدم تصحیح فرمان های حرکتی ارادی.
ضايعات مخچه:
1) کاهش تونوس
علایم اختلال مخچه بر خلاف مغز در (1) بروز می کند.
کاهش تونوس عضلات فقط در (2) دیده می شود. در (3) قسمت های دیگر دستگاه خارج هرمی کار مخچه را جبران می کنند.
علایم مربوط به کاهش تونوس عبارتند از:
- شل شدن عضلات (فلج شل)
- (4) اعضا هنگام راه رفتن: به علت کاهش تونوس شانه پایین تر است و دست نوساناتی با دامنه زیاد دارد.
- (5): در بازتاب های وتری حرکات عضو با مقاومت کمتر از معمول روبه رو است که باعث می شود نوساناتی مثل پاندول داشته باشد.
- (6): بیمار قادر به توقف سریع حرکت نیست. اگر دست و پا را فشار دهیم و ناگهان رها کنیم، اندام به سمت بالا می آید و دامنه حرکت زیادی دارد که مقاومتی در برابر آن نیست )برای مثال دستش به صورتش می خورد(
1- همان طرف آسیب دیده 2- ضایعات حاد (مثل خونریزی) 3- ضایعات مزمن 4- عدم تقارن 5- رفلکس پاندولی 6- پدیده ریباوند
ضايعات مخچه:
2) عدم تصحیح حرکات ارادی:
علایم مربوط به عدم تصحیح فرمان های حرکتی عبارتند از:
- آتاکسی:
منظور از آتاکسی اختلال در (1) و (2) است. پاها تلوتلو می خورد و حرکات غیرضروری در دست ها دیده می شود.
1- هماهنگی عضلات
2- عدم تعادل
علایم مربوط به عدم تصحیح فرمان های حرکتی عبارتند از:
١- دیزارتری مخچه ای:
منظور از دیزارتی اختلال (1) است. در آسیب مخچه آتاکسی در تکلم ایجاد می شود. بیماران مصروع به دلیل مصرف (2) دچار صدمه به مخچه می شوند و این نوع تلکم را نشان می دهند. نوع دیگر دیزارتری به دلیل (3) ایجاد می شود.
1- حرکتی گفتار
2- فنی تونین
3- لرزش مخچه ای
علایم مربوط به عدم تصحیح فرمان های حرکتی عبارتند از:
٢- لرزش مخچه ای:
لرزش مخچه ای در حرکات ارادی خصوصا اواخر حرکت دیده می شود. به همین دلیل لرزش ارادی یا (1) نامیده می شود.
٣- دیسمتری:
در دیسمتری اشتباه در (2) وجود دارد و فرد نمی تواند فاصله بدنش با موانع را پیش بینی کند. (وقتی از فردی خواهیم نوک انگشتش را به بینی بزند انگشت از بینی عبور می کند و به گونه می خورد، یا در دویدن به موانع برخورد می کند و غیره). دیسمتری اغلب به صورت (3) ظاهر می شود یعنی فاصله با موانع کمتر تخمین زده می شود.
1- لرزش آخر حرکت
2- تخمین مسافت
3- هیپرمتری
علایم مربوط به عدم تصحیح فرمان های حرکتی عبارتند از:
٤- دیس دیادوکوکینزی:
نمی تواند (1) را به شکل منظم انجام دهد (مثلا ضربه زدن روی میز به صورت متناوب).
- لرزش چشم ها:
لرزش مخچه ای است که در (2) دیده می شود.
1- حرکات متناوب
2- حرکت کره چشم
علایم مربوط به عدم تصحیح فرمان های حرکتی عبارتند از:
٥- نیستاگموس:
حرکت (1) است که در یک جهت آهسته و در یک جهت سریع است. جهت سریع جهت نیستاگموس است که می تواند افقی، عمودی یا چرخشی باشد.
1- خودبه خودی و متناوب چشم ها