Zwangerschap: Borstvoeding

Question 1

Melkgang

Answer 1

• Een borst bestaat thv de tepel uit melkgangen
• Melkgangen monden uit in klierweefsel
• Klierweefsel is opgebouwd uit alveolen
• In een borst zitten veel bloedvaten
• Er is veel vetweefsel
• Er is veel bindweefsel

Question 2

Zie tekeningen melkgang

Answer 2

Gedaan

Question 3

Bekijk schematische weergave melkgang

Answer 3

Gedaan

Question 4

Hoe gebeurt de borstontwikkeling?

Answer 4

Borst voor de puberteit: borst bestaat uit tepel met aantal melkgangen die weinig vertakken.
–> bij jongens blijft jongens zo voor de rest van het leven.
–> bij meisjes ontwikkelen de borsten in twee stappen.

Question 5

Eerste stap van borstontwikkeling

Answer 5

Tijdens puberteit
Twee hormonen belangrijk
1. Oestrogenen:
- Tepel en tepelhof worden groter en donker (meer gepigmenteerd)
- Melkgangen gaan langer worden en vertakken
- Hoeveelheid bloedvaten in de borst neemt toe oiv oestrogenen
- Oestrogenen laten vetweefsel ontwikkelen
- Oestrogenen laten bindweefsel ontwikkelen
2. Progesteron: Zorgt ervoor dat klierweefsel zich ontwikkelt

Question 6

Tweede stap van borstontwikkeling

Answer 6

Tijdens de zwangerschap zijn er veel oestrogenen en progesteron
- Veranderingen onder invloed van oestrogenen en progesteron gaan meer uitgesproken zijn

Question 7

Melkproductie

Answer 7

1. Lactogenese 1
2. Lactogenese 2
3. Galactopoiese

Question 8

Lactogenese 1

Answer 8

Differentiatie van de alveolaire cel tot colostrum secreterende lactocyt
- Gebeurt in het midden van de zwangerschap
- Lactotrope cel: cel in adenohypofyse die prolactine secreteert
- Lactocyt: cel in de borst
- colostrum

Question 9

Colustrum

Answer 9

• verschilt van samenstelling van gewone melk: veel lagere voedingswaarde, eerste paar dagen na bevalling
• Wordt gemaakt in enkele milliliter per dag, een paar druppels per dag
• Wordt tijdens de eerste dagen na de bevalling gesecreteerd
• Geconcentreerde melk
• Immuuncellen en immuunglobulinen
• Ontwikkeling van gastro-intestinaal systeem baby

Question 10

Mechanisme van lactogenese 1

Answer 10

• Lactocyt die colostrum secreteert: stimulus is hormoon prolactine -> werkt in op prolactine receptor
• Prolactine is stimulus om colostrum te secreteren
  –> borst wordt niet resistent aan progesteron, P onderdrukt melkproductie tot einde van de zwangerschap

Question 11

Schema lactogenese 1 bekijken

Answer 11

Gedaan

Question 12

Schema mechanisme van lactogenese 1 bekijken

Answer 12

Gedaan

Question 13

Lactogenese 2

Answer 13

Opstarten melkproductie na de bevalling: postpartum
- Enkele dagen na de bevalling komt melkproductie tot stand
- stuwing

Question 14

Mechanisme lactogenese 2

Answer 14

• Na de bevalling wordt placenta verwijderd uit het lichaam van de vrouw.
• Placenta produceert progesteron op einde van de zwangerschap.
• Hierdoor wordt er geen progesteron meer gemaakt: lactocyt gaat geen colostrum meer aanmaken, maar melk aanmaken.
• Onmiddellijk na de bevalling drinkt baby colostrum: enkele milliliter per dag
• In de dagen na de bevalling wordt colostrum vervangen door melk

Question 15

Schema mechanisme lactogenese 2 bekijken

Answer 15

Gedaan

Question 16

Stuwing

Answer 16

• Tussen dag 2 en 6 na bevalling
• Pijnlijk gezwollen borsten
• Door melkproductie die sterk op gang komt
• Doordat baby borst nog niet leegdrinkt

Question 17

Verklaring voor stuwing

Answer 17

1. Baby moet leren om borst te ledigen, gebeurt in het begin niet efficient: er stapelt melk op in de alveolen
2. Om melk aan te maken zijn er veel bouwstoffen nodig en die worden via bloed aangevoerd. Bloedvaten zijn nog niet voorzien op al het bloed en zullen opzwellen door al het bloed dat wordt aangevoerd.

Question 18

Galactopoiese

Answer 18

Instandhouden van melkproductie bij iemand die borstvoeding geeft
Verschil tussen wel of geen borstvoeding geven

Question 19

Galactopoiese wanneer geen borstvoeding

Answer 19

• Op einde van zwangerschap is er een hoge prolactineconcentratie.
• Na 1 week: daalt tot concentratie van niet-zwangere vrouw

Question 20

Galactopoiese bij borstvoeding

Answer 20

1. Prolactine heeft meer tijd nodig om terug te dalen.
   - Na ongeveer drie maanden wordt er een plateau bereikt dat het dubbele is van persoon die geen borstvoeding geeft
2. Telkens als baby wordt aangelegd wordt aan de borst treedt er een tijdelijke stijging op in prolactineconcentratie
   - Piek ongeveer 1 uur nadat de baby wordt aangelegd
   - Pieken worden kleiner over verloop van de tijd

Question 21

Mechanisme galactopoiese

Answer 21

Lactotrope cellen
- In adenohypofyse
- Produceren prolactine
- Verschil in concentratie in PRL tussen vrouw die wel of geen borstvoeding geeft
- Lactotrope cellen worden onderdrukt door dopamine, dat wordt gesecreteerd door hypothalamus
- Bij borstvoeding: baby zuigt, dat zuigen wordt gedetecteerd door receptoren thv tepels en tepelhof. Wordt doorgeseind naar hypothalamus
- Hypothalamus secreteert minder dopamine —> vermindert de inhibitie
- Gevolg: zuigen aan de borst leidt op die manier tot hoge prolactineconcentratie

Question 22

Prolactineconcentratie en pieken in prolactine nemen af en toch heeft baby meer melk nodig

Answer 22

De receptoren voor prolactine thv de lactocyten worden geleidelijk aan gevoeliger voor prolactine
- Lagere concentraties van prolactine zullen uiteindelijk leiden tot meer melkproductie omdat receptoren gevoeliger worden omdat ze beter reageren.

Question 23

Toeschietreflex

Answer 23

Stromen van melk van alveolen naar melkgangen
–> melk in melkgangen zal opgedronken worden door baby
- Mechanisme: spiercellen in wand van alveolen, klierweefsel en melkgangen trekken samen
- Gevolg: melk van alveolen wordt naar melkgangen geknepen
- Tepelstimulatie (zuigen van baby) gaat oxytocine opwekken wat stimulus is voor toeschietreflex

Question 24

Stimulus toeschietreflex

Answer 24

Stimulus om spiercellen te laten samentrekken: hormoon oxytocine: wordt gesecreteerd door de neurohypofyse
- 3 stimuli:
1. Zuigen van de baby aan de borst, wordt gedetecteerd door receptoren in de tepel, sturen informatie door naar hypothalamus
2. Geconditioneerde reflex: aangeleerde reflex: wanneer moeder haar baby hoort huilen: zal bij de moeder worden vrijgezet. Niet specifiek voor eigen baby, kan ook bij andere baby horen huilen
3. Ferguson reflex: vrijzetting van oxytocine door neurohypofyse wanneer vagina en cervix worden uitgerekt. Bij voedende moeder tijdens seksuele betrekkingen
- 1 inhibitor: Opiate: morfineachtige stoffen: worden vrijgezet tijdens stress. Bij heel veel stress/angst/spanning bij geven van borstvoeding dat er geen oxytocine meer wordt vrijgezet.
–> Toeschietreflex en vrijzetting oxytocine gebeurt niet meer, borstvoeding wordt onmogelijk.