Man: Geslachtshormonen bij de volwassen man Flashcards
Geslachtshormonen bij volwassen man (2)
- Peptide hormonen: gonadootropinen
- Steroid hormonen: androgenen
Peptide hormoon (6)
- Groot en wateroplosbaar
- Circuleren vrij in het bloed
- Opgebouwd uit aminozuren
- Worden na aanmaak opgeslagen in vesikels en vrijgezet zo nodig
- Binden aan receptor op het celoppervlak: activeren processen in de cel en snel
- Worden snel afgebroken
Steroid hormoon (6)
- Klein en vetoplosbaar
- In het bloed aan eiwitten gebonden
- Afgeleid van cholesterol
- Worden aangemaakt wanneer nodig
- Binden aan receptor in de celkern: zorgen voor DNA transcriptie en traag
- Worden traag afgebroken (door de binding aan eiwit)
Reden dat steroid hormonen moeten binden aan eiwit
Cholesterol is een soort vet en vet circuleert niet gemakkelijk in bloed en eiwitten zijn wel wateroplosbaar en kunnen dus gemakkelijker circuleren
Wat zijn gonadotropinen
- Zijn hormonen die de gonaden stimuleren
–> gonaden: teelbal en eierstok - Zorgen voor vruchtbaarheid bij man en vrouw
- Glycoproteïnen
Welke gonadotropinen zijn er?
- LH: luteiniserend hormoon
- FSH: follikelstimulerend hormoon
Waar worden gonadotropine aangemaakt?
Gonadotrope cellen in de hypofysevoorkwab (adenohypofyse)
- Functie van de cellen: aanmaak van gonadotrophine
Bekijk schema voor de aanmaak van gonadotropine
Gedaan
Stimulus voor aanmaak gonadotropinen
- Signalen vanuit de hypothalamus:
- Gonadotropine releasing hormoon: GnRH
–> zorgt ervoor dat gonadotropie wordt aangemaakt
Verbinding tussen hypofyse en hypothalamus
Poortader
Wat zijn androgene?
Hormonen die zorgen voor ‘mannelijke’ eigenschappen
Welke androgene zijn er?
Zwakke androgene
- dehydro-epiandrosteron (DHEA)
- dehydro-epiandrosteron sulfaat (DHEA-S)
- Androsteendion (A4)
Sterke androgene
- Testosteron (T)
- Dihydrotestosteron (DHT)
Waar worden androgene aangemaakt? (3)
- Bijnier
- Teelbal: Leydigcel
- Perifere weefsels
–> klein deeltje, lokale aanmaak bv in prostaat of huid
Schema aanmaak androgene bekijken
Gedaan
Eiwitten waaraan androgene binden
Seks hormoon binden globuline (SHBG) en Albumine
Binding aan Albumine door
Albumine komt heel veel voor in ons bloed (bus waar iedereen mag opstappen, ook medicatie mag hier opstappen,…)
DHEA, DHEA-S, A4, T en DHT
Binding aan SHBG door
T en DHT
Schema vrij hormoon bekijken
Gedaan
Schema van omzetting van testosteron in het lichaam bekijken
Gedaan
Testosteron =
testosteron + DHT + estradiol
Effecten van androgene in het lichaam
Tabel bekijken
Doping met androgene (6)
- Hersenen: agressief gedrag en toename in libido
- Huid: acne (vaak rug of borst)
- Borst: borstzwelling (gynaecomastie)
- Beenmerg: hoog hematocriet
- Spieren: toename in spiermasse en -kracht & peesscheuren
- Geslachtsorganen: afname in sperma-aanmaak, afname in teelbalvolume, erectie dysfunctie, prostaatzwelling en -kanker
Hypogonadisme
Tekort aan androgene
Gynaecomastie redenen
Elke man heeft achter de tepel ook een klein beetje borstweefsel zitten
Wordt veroorzaakt door een disbalans tussen oestrogen ene androgene
Effecten van hypogonadisme (8)
- Hersenen: laag libido en minder energie, vitaliteit
- Huid: minder baardgroei en verminderde lichaamsbeharing
- Borst: borstzwelling (gynaecomastie)
- Bot: afname botmassa (osteoporose)
- Beenmerg: Anemie (te kort aan rode bloedcellen)
- Spieren: afname in spiermasse en -kracht
- Vet: toename vetmassa
- Geslachtsorganen: verminderde vruchtbaarheid, erecties dysfunctie, prostaat
Oorzaken hypogonadisme
Probleem thv de teelbal:
- Wegname owv teelbalkanker of teelbaldraaiing (torsio testis)
- Cryptorchidie
- Syndroom van Klinefelter (47, XXY)
Probleem thv hypofyse:
- Hypofysetumor
- Hersenbestraling
- Bepaalde medicatie: krachtige pijnstillers, cortisonen, na stoppen anabolica
- Onderdrukking van gonadotropine-aanmaak als behandeling van prostaatkanker
Onderzoek op muizen: androgene en androgeen receptor
Androgeen receptor knock-out muis
- Mannelijk genotype (XY), vrouwelijk fenotype met intra-abdominale testes
- Andere organen dan teelballen worden niet ontwikkelend
- Afstand tussen genitaliën lijken meer op vrouwelijke muizen dan op mannelijke muizen
