D3: Anticonceptie Flashcards
Doel anticonceptie
zwangerschap vermijden
Indeling volgens doel of werking van anticonceptie
- Voorkomen dat eicel en zaadcel bij elkaar komen
- ‘Natuurlijke’ methoden
- Barrièremethoden vb. condoom - Eisprong voorkomen/cervixslijm ondoorgankelijk maken
- Hormonale anticonceptie - Innesteling bevruchte eicel voorkomen
- Spiraal
Goede methode moet … (6)
- Betrouwbaar zijn
- Makkelijk in gebruik
- Veilig in gebruik (bijwerkingen + risico’s op andere aandoeningen)
- Omkeerbaar OF definitief
- Toegankelijk
- Goedkoop
Pearl index
Effectiviteit van anticonceptiemethode
Hoeveel zwangerschappen treden op bij 100 koppels die een jaar lang deze methode gebruiken
–> zwangerschapscijfer
Perfect use pearl index
strikt gebruik, zonder menselijke factor
Typical use pearl index
real world data, met menselijke factor
vb. vergeten om pil in te nemen of scheur in condoom
Zwangerschapzijfer zonder anticonceptie
Als 100 koppels een jaar lang geslachtsgemeenschap hebben, is 85% is zwanger
Anticonceptiemethoden van meer effectief naar minder effectief
- Implantaat (staafje), vasectomy, vrouwelijke sterilisatie, spiraal
- injecties, LAM, pil, pleister, ring
- Mannelijk condoom, vrouwelijk condoom, pessarium, Coitus interruptus
- Spermaticide, periodieke onthouding
Natuurlijke methoden van anticonceptie
- Coitus interruptus
- Periodieke onthouding
Manieren van periodieke onthouding (4)
- Kalendermethode
- Temperatuurmethode
- Cervixslijm (Billings-methode)
- Symptothermale methode - natural family planning
Coitus interruptus
Penis terugtrekken voor ejaculatie
- In eerste deel van ejaculatie zitten de meeste zaadcellen daarom kan er mogelijks in voorvocht zaadcellen bevatten
- Vraagt veel controle en zelfbeheersing
- Niet betrouwbaar
Periodieke onthouding
- Gebaseerd op cyclus vrouw: enkel geslachtsgemeenschap in onvruchtbare periode van de cyclus
- Als je verschillende methodes combineert wordt het iets betrouwbaarder
- Grootste kans op zwangerschap is in de dagen voor de ovulatie
Temperatuurmethode
Tweede helft van cyclus gaat de lichaams temp een klein beetje hoger zijn dan weet je dat je ovulatie gekomen is
Cervixslijm: Billings-methode
- Rond ovulatie: cervix slijm waterachtig en lopend
- Moment van ovulatie: heel waterachtig en uitrekbaar (gevoel zoals uitrekken van eiwit)
- Geen ovulatie: cervixslijm is plakkeriger
Symptothermale methode
‘Natural family planning’: combinatie van kalender-, temperatuur- en cervixslijmmethode
- Eventueel palpatie baarmoedermond: rond ovulatie gaat baarmoeder meer open staan
- Vereist dagelijkse monitoring, regelmatige cyclus, aantal maanden observatie (om te weten hoe cyclus in elkaar zit)
- Niet betrouwbaar
Zaaddoden middel
- Spermicide
- Cayagel of Contragel: bevatten melkzuur
–> vermindert mobiliteit zaadcellen (minder zaadcellen door baarmoederhals/mond) - Aanbrengen in vagina
- Duurt 15 minuten eer werkzaam, uitgewerkt na 1 uur
- Gebruiken in combinatie met pessarium/condoom
- Niet betrouwbaar
Anticonceptie man
- Barrièremethodes: condoom en sterilisatie
- Double Dutch: condoom + OAC (pil)
- ‘Temperatuurmethode’
- ‘Mannenpil’
Condoom man
- 2% zwanger bij perfect use
- 18% zwanger bij typical use
- Ook tegen SOA –> in combi met anderen
Sterilisatie man
- Vasectomie
- Sperma-onderzoek na ingreep om azoöspermie te bevestigen
- Potentieel omkeerbaar: vasovasostomie (succeskans wordt lager als ingreep langer geleden is)
- Hormoonaanmaak wordt niet beïnvloed
- Kunnen pijnklachten zijn waarvan oorzaak niet duidelijk is
- Goede methode voor mensen die hun kinderwens is voltooid
Temperatuurmethode man
- Scrotale temperatuur verhogen zou contraceptief kunnen werken
–> Theorie: als temp verhoogt in scrotum gaat zaadaanmaak verminderen –> balzak terug in buik duwen - Moet minstens 1,5-2°C verhogen
- Speciaal soort ondergoed dragen gedurende 15 uur/dag
- Wordt niet gebruikt in de praktijk