Man: Puberteit

Question 1

Puberteit (m, 3)

Answer 1

Een combinatie van verschillende veranderingen door hormonale veranderingen in het lichaam
- Lichamelijke veranderingen: Ontwikkelen van secundaire geslachtskenmerken en Groeispurt
- Psychische veranderingen en veranderingen in gedrag
- Ontwikkelen van seksualiteit en vruchtbaarheid

Question 2

Primaire geslachtskenmerken (m, 3)

Answer 2

Van bij de geboorte aanwezig
- Teelballen (testis)
- Balzak (scrotum)
- Penis

Question 3

Secundaire geslachtskenmerken (m, 4)

Answer 3

Ontwikkelen zich tijdens de puberteit
- Beharing: gelaat, borstkas, genitale regio
- Adamsappel en stemverandering
- Brede schouders, spierontwikkeling
- Groei van penis, toename teelbalvolume

Question 4

Pubarche

Answer 4

verschijnen van schaamhaar

Question 5

Tanner stadia (m)

Answer 5

Verschillende stadia die gebruikt kunnen worden om te beoordelen of de ontwikkeling in puberteit als normaal gaat
- G-1 is stadium van kind naar G-5 stadia van volwassen man
1. G1: Prepubertair
2. G2: balzak en teelballen worden groter, beginnende beharing
3. G3: Penis wordt langer, teelballen groeien verder
4. G4: Penis wordt langer en breder, ontwikkeling eikel, taalballen nemen verder toe in volume
G5: volwassen

Question 6

Virilistatie

Answer 6

ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken

Question 7

Orchidmeter

Answer 7

Manier om teelballen klinisch te onderzoeken en dus te meten
- orchid - Latijse naam voor teelballen (volume ervan)

Question 8

Groeispurt (5)

Answer 8

1. Adenohypofyse secreteert GH
2. Androgenen stimuleren secretie van GH
3. Groeihormoon stijgt
4. Groeispurt
5. Groeischijf sluit

Question 9

Groeischijf

Answer 9

• Zolang je de groeischijf ziet op foto kan de persoon nog groeien
• Bot gaat aan twee kanten bot aanmaken waardoor je groeit in lengte
• Wanneer lengtegroei voltooit is gaat de groeischijf dicht

Question 10

Groei klinisch beoordelen (m)

Answer 10

Verwachte lengte man inschatten obv lengte ouders (‘Midparental height’)

(Lengte moeder (cm) + lengte vader (cm))/2 + 7 cm

Question 11

Spermarche

Answer 11

jongen gaat zaadcellen beginnen ontwikkelen
Tussen leeftijd van 12-13 jaar

Question 12

Mijlpalen in puberteit

Answer 12

1. Testisvolume van 4 mL: rond 11,5 jaar
2. Groeispurt bij stadium G3-4 (testisvolume 10-12 mL)

Question 13

Pubertas praecox

Answer 13

• Vroegtijdige puberteit
• Jongens: groei van schaamhaar voor de leeftijd van 9 jaar
• Oorzaken: hersentumoren, bestraling hersenen, testotoxicose (activerende mutatie in LH receptor), Syndroom van McCune-Albright

Question 14

Pubertas tarda

Answer 14

• Laattijdige puberteit
• Jongens: testisvolume < 4 mL en/of uitblijven virilisatie op leeftijd ≥14 jaar (rond 14 zou je al lichamelijke veranderingen moeten zien
• Oorzaken: aangeboren genetische aandoeningen, hersenletsel, chronische ziekte (nieraandoening, leveraandoening, kanker)
• Wanneer het vroeg genoeg gedetecteerd en behandeld wordt kan het zijn dat er een inhaling is, op latere leeftijd (18) niet meer