ZO 1.1 Bloedvaten en zenuwen van de extremiteiten

Question 1

Waar doe je bloedprikken?

Answer 1

Bloedprikken doe je bij de venen in de superfisciale fascia: v. Cephalica, v. Basilica, v. Mediani cubiti.

Question 2

Waar komen de v. cephalica en v. basilica vandaan?

Answer 2

V. Cephalica en v. Basilica komen van het dorsale veneuze netwerk van de hand.

Question 3

Waar loopt de v. brachialis en welke venen monden hier op uit?

Answer 3

V. brachialis loopt veel dieper: hier monden de v. ulnaris, v. radialis en v. interossei op uit.

Question 4

Aan welke kant van de arm loopt de v. cephalica en aan welke kant loopt de v. basilica? Hoe zijn deze venen met elkaar verbonden?

Answer 4

V. Cephalica loopt lateraal en v. Basilica loopt mediaal. Ze zijn verbonden bij de mediani cubiti. Dit ligt boven de cubitale fossa.

Question 5

Uit welke arterie komt de subclavia sinistra en uit welke komt de dextra?

Answer 5

Subclavia sinistra komt uit de aorta en de subclavia dextra uit de truncus brachiocephalica.

Question 6

Welke arterie komt uit de a. ulnaris?

Answer 6

Uit de ulnaris komt de a. interosseous communis, die loopt in het midden over de onderarm. Splitst zich in een anterior en een posterior.

Question 8

Welke arcus wordt er gevormd in de hand? En door welke twee arteriën?

Answer 8

Ter hoogte van de carpus vormen de a. radialis en de a. ulnaris samen de a. carpalis dorsalis en palmaris. Ze vormen een arcus: arcus palmaris. Hiervan is een oppervlakkige: superficialis en een diepere de profunda.

Question 9

Waar kun je de pulsaties in de gewrichten voelen?

Answer 9

Je kunt pulsaties van arteriën voelen rondom de gewrichten.

Question 10

Waardoor wordt de a. radialis bedekt?

Answer 10

A. radialis: proximaal bedekt door de m. brachioradialis, distaal alleen door huid en fascielagen, dus goed palpabel.

Question 11

Wat is het verloop van de a. radialis

Answer 11

De a. radialis verdwijnt proximaal van de canalis carpi onder de pezen van de m. abductor pollicis en verloopt naar dorsaal. Via de ruimte tussen metacarpale 1 en 2 gaat de arterie nar de palmaire zijde van de hand (zelfde verloop voor v. radialis).

Question 12

Wat is het verloop van de a. ulnaris?

Answer 12

Proximale a. ulnaris verloopt vanuit het midden van de fossa cubiti verscholen onder de flexoren. Tussen het os pisiforme en hamulus ossis hamatus splitst de arterie zich in een oppervlakkige en diepe tak.

Question 13

Wat is de truncus thyrocervicalis?

Answer 13

De truncus thyrocervicalis is een korte slagader die ontspringt uit de arteria subclavia en snel vertakt in drie belangrijke arteriële takken: waaronder de arteria suprascapularis. Deze slagader voorziet de schildklier, de nek, en de schouderregio van bloed.

Question 14

Wat is de a. suprascapularis?

Answer 14

De arteria suprascapularis is een slagader die ontspringt uit de truncus thyrocervicalis en loopt over de bovenrand van het schouderblad om de spieren en structuren in de schouderregio van bloed te voorzien. Deze arterie speelt een belangrijke rol in de bloedvoorziening van de rotatorenmanchetspieren en de scapula.

Question 15

Wat is de a. thoracoacromialis?

Answer 15

De arteria thoracoacromialis is een slagader die ontspringt uit de tweede deel van de arteria axillaris en zich verdeelt in vier takken: de acromiale, deltoïde, claviculaire, en pectorale takken. Deze arterie voorziet de pectorale spieren, het schoudergewricht, en de omliggende structuren van bloed.

Question 16

Wat is de a. circumflexa humeri anterior?

Answer 16

De arteria circumflexa humeri anterior is een slagader die ontspringt uit de arteria axillaris en rond de voorzijde van de humerus loopt om het schoudergewricht en de nabijgelegen spieren van bloed te voorzien. De arteria circumflexa humeri posterior, die ook uit de arteria axillaris ontspringt, loopt rond de achterzijde van de humerus en verzorgt voornamelijk het schoudergewricht en de deltoïde spier.

Question 17

Wat is het verloop van de v. brachialis?

Answer 17

v. brachialis –> v. axillaris –> v. subclavia –> v. jugularis interna.

Question 18

Wat is het verloop van de vv. digitales palmares?

Answer 18

vv. digitales palmares –> vv. metacarpals palmares –> arcus venosus palmaris profundus.

Question 19

Wat is het thoracic outlet compression syndroom?

Answer 19

= verzamelnaam voor aandoeningen, waarbij de vaatzenuwbundel, bestaande uit de plexus brachialis, de a. subclavia en de v. subclavia, bekneld zijn geraakt. Deze drie structuren lopen dus het grootste risico. Het gaat in feite om de overgang van de infraclaviculaire regio naar de arm: de zogenaamde ‘gateways’.

Question 20

Op welke drie plaatsen dreigt compressie van de vaatzenuwstreng bij thoracic outlet syndroom?

Answer 20

Op drie plaatsen dreigt compressie van de vaatzenuwstreng:
- Boven de clavicula: tussen de m. scalenus anterior en m. scalenus medius (achterste scalenuspoort);
- Tussen eerste rib en clavicula (costoclaviculare ruimte);
- Tussen de thorax en m. pectoralis minor (pectorale poort).

Question 21

Wat voor klachten ontstaan er door de druk bij het thoracic outlet syndroom?

Answer 21

Door de druk op de zenuwen ontstaat er pijn in de schouder, uitstralend naar de arm en de hand en vaak ook naar de nek en het achterhoofd. Ook prikkelingen en een slapend gevoel in de arm of hand en soms krachtverlies kunnen optreden. Door de beknelling van de slagader kan er een koud gevoel van de arm en bleekheid van de huid optreden. Door de beknelling van de ader kan er een zwelling en een gespannen gevoel in de arm ontstaan. Ook kunnen de oppervlakkige aders opzwellen en de hand blauw verkleuren.

Question 22

Welke arteriën komen uit de a. iliaca interna?

Answer 22

Uit de a. iliaca interna komen de aa. glutea superior en inferior, en de a. obturatoria.

Question 23

Welke arteriën komen uit de a. iliaca externa?

Answer 23

De a. iliaca externa splits zich in de a. profunda femoris en de a. femoralis.

Question 24

Wat is het verloop van de a. femoralis?

Answer 24

Het eerste deel van de a. femoralis, vanaf het ligamentum inguinale en de m. sartorius, ligt oppervlakkig. Vanaf de fossa poplitea wordt de a. femoralis de a. poplitea genoemd. Deze slagader is alleen voelbaar als de knie in flexie is. De a. poplitea vertakt zich in de a. tibialis anterior en posterior. De a. tibialis anterior ligt in eerste instantie diep, maar komt ter hoogte van het enkelgewricht oppervlakkig te liggen. Op de voetrug gaat deze arterie over in de a. dorsalis pedis, welke palpabel is. De a. tibialis posterior geeft de a. peronea, ook wel de a. fibularis genoemd, af. Beide vaten verzorgen de achterzijde van het onderbeen en de hiel. De a. tibialis posterior splitst zich uiteindelijk in de aa. plantaris medialis en lateralis.

Question 25

Waarin monden de oppervlakkige venen uit?

Answer 25

Daarnaast verlopen er venen oppervlakkig van de fascia generalis. De oppervlakkige venen monden uit in de v. saphena magna en parva.

Question 26

Hoe staan de oppervlakkige venen in verbinding met het diepe veneuze systeem?

Answer 26

Daarnaast staan de oppervlakkige venen op diverse plaatsen via de vv. perforantes in verbinding met het diep veneuze systeem.

Question 27

Hoe komt het bloed uit het veneuze systeem?

Answer 27

In alle venen bevinden zich kleppen die ervoor zorgen dat het veneuze bloed van distaal naar proximaal en van oppervlakkig naar diep stroomt. Bij de afvoer van het bloed uit het been speelt de spierpomp een belangrijke rol. Bij een intact kleppensysteem, wordt door aanspannen van de spieren het veneuze bloed in de richting van het hart gestuwd. Na relaxatie van de spieren ontstaat tijdelijk een lage druk in het diepe veneuze systeem, waardoor veneus bloed uit de oppervlakkige venen via de vv. perforantes wordt aangezogen.

Question 28

Waaruit bestaan de venen in grote lijnen?

Answer 28

In grote lijnen bestaan er twee soorten venen: oppervlakkige (epifasciale) en diepe (subfasciale) venen, die door middel van perforerende (door de fascie heen) venen met elkaar in verbinding staan.

Question 29

Wat is het verschil in naamgeving tussen de epifasciale en subfasciale venen?

Answer 29

De epifasciale venen hebben eigen namen, bijvoorbeeld de v. saphena magna, v. cephalica et cetera. De diepe (ook wel comitante venen genoemd) hebben vrijwel altijd dezelfde naam als de begeleidende arterie (v. tibialis, v. peronea, v. subclavia et cetera).

Question 30

Hoe ontstaat varicosis?

Answer 30

De stroomrichting in deze twee venesoorten is altijd van oppervlakkig naar diep. Deze richting wordt gehandhaafd door kleppen in de vv. perforantes. Wanneer, door welke oorzaak ook, deze kleppen in het been insufficiënt worden, blijft het veneuze bloed (wat door tegenwerkende zwaartekracht toch al moeite heeft om naar craniaal te stromen) in de oppervlakkige venen ‘staan’: dit heet varicosis.

Question 31

Wat gebeurt er bij fracturen van de fibula of de tibia?

Answer 31

Bij fracturen van de fibula of tibia kan het voorkomen dat de vaten beschadigen en er een hematoom ontstaat in een van de loges van het onderbeen.

Question 32

Wat zijn de loges van het onderbeen?

Answer 32

– Lateraal zit de peroneus loge: hier lopen geen vaten;
– Dorsaal, in de diepe loge, zitten de vasa tibialis posterior en vasa peronea. In de oppervlakkige loge bevinden zich geen vaten. De v. saphena parva loopt tussen de huid en de fascia cruris;
– Ventraal zit de ‘extensoren’ loge: hier zit de vasa tibialis anterior.

Question 33

Wat is het verloopt van de plexus brachialis?

Answer 33

De plexus brachialis wordt gevormd door de rami ventrales van C5 tot C8 en T1. C5 en C6 vormen dan samen de truncus superior, C7 de truncus medius en C8 en T1 de truncus inferior. Daarna ontstaan de fasciculi uit de trunci. Fasc. lateralis ontstaat uit de truncus superior en medius, fasc. medialis uit de truncus inferior. Fasc. posterior ontstaat uit alle drie de trunci. De namen lateralis, medialis en posterior zijn gegeven in relatie tot de a. axillaris.

Question 34

Wat innerveert de n. radialis?

Answer 34

De nervus radialis zorgt voor innervatie van de m. triceps brachii, m. anconeus, m. brachioradialis, m. extensor carpi radialis longus en brevis, m. supinator, m. extensor carpi ulnaris, m. extensor digitorum, m. extensor digiti minimi, m. abductor pollicis longus, m. extensor pollicis longus en brevis, m. extensor indicis en soms de m. brachialis. Als de hand niet meer actief in dorsiflexie gebracht kan worden, is er sprake van een beschadiging van de n. radialis.

Question 35

Wat innerveert de n. ulnaris?

Answer 35

De nervus ulnaris innerveert de m. flexor carpi ulnaris, m. digitorum profundus, m. palmaris brevis, m. opponens pollicis, m. flexor pollicis brevis (caput profundum), m. adductor pollicis, mm. lumbricalis (III en IV), m. abductor digiti minimi, m. flexor digiti minimi brevis, m. opponens digiti minimi, mm. interossei dorsales (III en IV) en de mm. interossei palmares (III en IV). Als een stuk papier niet meer krachtig vastgeklemd kan worden tussen duim en wijsvinger, is er sprake van aantasting van de n. ulnaris.

Question 36

Wat innerveert de n. medianus?

Answer 36

De nervus medianus innerveert m. pronator teres, m. pronator quadratus, m. flexor carpi radialis, m. palmaris longus, m. flexor digitorum superficialis, m. flexor digitorum profundus (II en III), m. flexor pollicis longus, m. flexor pollicis brevis (caput superficiale), m. abductor pollicis longus et brevis, m. opponens pollicis en de mm. lumbricalis (I en II). Bij aantasting van de n. medianus ontstaat er een kenmerkend verschijnsel; de priesterhand.

Question 37

Wat innerveert de n. musculocutaneus?

Answer 37

De nervus musculocutaneus innerveert de m. biceps brachii, m. coracobrachialis en de m. brachialis. Als de hand niet meer krachtig gesupineerd kan worden, betekent dit dat er schade aan deze zenuw is.

Question 38

Wat innerveert de n. axillaris?

Answer 38

De n. axillaris innerveert de m. deltoideus en de m. teres minor. Bij aantasting van deze zenuw kan er een eivormige sensibiliteitsstoornis gevonden worden ter hoogte van de aanhechting van de m. deltoideus.

Question 39

Wat zijn de radices dorsales?

Answer 39

Radices dorsales (dorsale wortels): Deze zenuwwortels bevatten sensorische (afferente) vezels die informatie van het lichaam naar het ruggenmerg sturen. Ze zijn verantwoordelijk voor het ontvangen van sensorische informatie, zoals aanraking, pijn en temperatuur, van de huid, spieren en gewrichten.

Question 40

Wat zijn de radices ventrales?

Answer 40

Radices ventrales (ventrale wortels): Deze zenuwwortels bevatten motorische (efferente) vezels die signalen van het ruggenmerg naar de spieren sturen. Ze zijn verantwoordelijk voor het aansturen van spiercontracties en daardoor voor beweging.

Question 41

Wat is de n. thoracicus longus?

Answer 41

N. thoracicus longus (Lange borstzenuw): Deze zenuw komt voort uit de plexus brachialis (C5-C7) en innerveert de serratus anterior spier. Deze spier is belangrijk voor de beweging van het schouderblad.

Question 42

Wat is de n. interosseus anterior?

Answer 42

N. interosseus anterior (Voorste tussenbeenzenuw): Deze zenuw is een tak van de nervus medianus en voorziet de diepe spieren van de onderarm, zoals de flexor pollicis longus, de laterale helft van de flexor digitorum profundus en de pronator quadratus.

Question 43

Wat is de r. profundus?

Answer 43

R. profundus (Diepe tak): Vaak verwijst dit naar de diepe tak van de nervus radialis, die de extensor spieren in de onderarm innerveert.

Question 44

Wat is de r. superficialis?

Answer 44

R. superficialis (Oppervlakkige tak): Dit kan verwijzen naar de oppervlakkige tak van de nervus radialis, die sensorische innervatie biedt aan de dorsale zijde van de hand.

Question 45

Wat is de n. digitales palmares propriae?

Answer 45

Digitales palmares propriae (Eigenlijke palmaire digitale zenuwen): Deze zenuwen komen voort uit de nervus medianus en nervus ulnaris en zorgen voor sensorische innervatie van de palmaire oppervlakken van de vingers.

Question 46

Wat zijn de n. digitales dorsales?

Answer 46

Digitales dorsales (Dorsale digitale zenuwen): Deze zenuwen zorgen voor sensorische innervatie van de dorsale oppervlakken van de vingers en komen voort uit de nervus radialis en nervus ulnaris.

Question 47

Wat zijn de cutanei brachii?

Answer 47

Cutanei brachii (Huidzenuwen van de arm): Deze omvatten verschillende zenuwen die sensorische innervatie bieden aan de huid van de arm, zoals de mediale, laterale en posterieure huidzenuwen.

Question 48

Wat zijn de antebrachia mediales?

Answer 48

Antebrachia mediales (Mediale huidzenuw van de onderarm): Deze zenuw zorgt voor sensorische innervatie van de huid aan de mediale zijde van de onderarm.

Question 49

Wat zijn de intercostobrachialis?

Answer 49

Intercostobrachialis: Dit is een sensorische zenuw die voortkomt uit de tweede intercostale zenuw en gevoel verschaft aan de huid van de bovenste mediale arm.

Question 50

Wat zijn de nn. pectorales?

Answer 50

Pectorales (Pectorale zenuwen): Dit omvat de mediale en laterale pectorale zenuwen, die de borstspieren innerveren.

Question 51

Wat is de n. suprascapularis?

Answer 51

Suprascapularis (Suprascapulaire zenuw): Deze zenuw komt voort uit de bovenste stam van de plexus brachialis en innerveert de supraspinatus en infraspinatus spieren, evenals het verschaffen van sensorische innervatie aan het schoudergewricht.

Question 52

Wat is de plexus lumbosacralis?

Answer 52

De plexus lumbosacralis bestaat uit het plexus lumbalis en plexus sacralis. T12 en L1-L4 vormen de plexus lumbalis en L4, L5 en S1-S5 en Co1 vormen plexus sacralis. Ook is er een plexus coccygeus, die bestaat uit S4, S5 en Co1

Question 53

Wat is er beschadigd als structuren in het rechter foramen suprapiriforme zijn beschadigd?

Answer 53

Als (na bijvoorbeeld een verkeerd gegeven intramusculaire injectie) de structuren beschadigd zijn in het rechter foramen suprapiriforme, zijn de nn. glutei superiores aangedaan. Als deze zenuwen om wat voor reden dan ook beschadigd zijn, ontstaat uitval van de mm. gluteus medius en minimus; dit zijn belangrijke abductoren van de heup en bij uitval ontstaat een positieve test van Trendelenburg en bij het lopen het gangpatroon van Trendelenburg. Dit betekent dat de patiënt ‘zakt’ bij iedere stap (steunfase) door het aangedane been. Is de zenuwschade beiderzijds, dan spreekt men van een ‘waddling gate’: een waggelend gangpatroon.

Question 54

Wat voor innervatie doet n. cutaneus femoralis lateralis? En welke doet de n. cutaneus femoralis posterior?

Answer 54

De n. cutaneus femoris lateralis zorgt voor de sensibiliteit van het ventrolaterale deel van het bovenbeen. De n. cutaneus femoris posterior zorgt voor de sensibiliteit van het posteriore deel van het dijbeen en het proximale deel van het bovenbeen.

Question 55

Wat innerveert de n. femoralis?

Answer 55

De n. femoralis zorgt voor innervatie van de m. iliopsoas, m. pectineus, m. sartorius en de m. quadriceps femoris.

Question 56

Wat innerveert de n. obturatorius?

Answer 56

De n. obturatorius innerveert de m. obturatorius externus, m. pectineus, m. adductor brevis, m. adductor longus, m. gracilis en de m. adductor magnus. Uitval van deze zenuw leidt tot zwakte van de adductoren en een sensibiliteitsstoornis van de mediale zijde van het dijbeen, proximaal van de knie.

Question 57

Wat innerveert de n. gluteus superior? En wat innerveert de n. gluteus inferior?

Answer 57

De n. gluteus superior zorgt voor innervatie van de m. gluteus medius, m. gluteus minimus en de m. tensor fasciae latae. De n. gluteus inferior innerveert alleen de m. gluteus maximus.

Question 58

Wat innerveert de n. ischiadicus?

Answer 58

De n. ischiadicus innerveert de mm. ischiocrurales: m. biceps femoris (caput longum), m. semitendinosus, m. semimembranosus en de m. adductor magnus.

Question 59

Wat innerveert de n. tibialis?

Answer 59

De n. tibialis zorgt voor de innervatie van de volgende spieren: m. soleus, m. gastrocnemius, m. plantaris, m. popliteus, m. tibialis posterior, m. flexor digitorum longus, m. flexor hallucis longus, m. adductor hallucis, m. flexor digitorum brevis, m. flexor hallucis brevis (caput mediale), mm. lumbricales (I en II), m. abductor digiti minimi, m. quadratus plantae, m. flexor digiti minimi brevis, m. opponens digiti minimi, m. interossei IV, mm. lumbricales (II-IV) en de mm. interossei (I-III). Uitval van deze zenuw leidt tot zwakte van de spieren van de dorsale onderbeen loges en de voetzool, en sensibiliteitsstoornis van de hiel en voetzool.

Question 60

Wat is het gevolg van schade aan de n. peroneus superficialis?

Answer 60

Schade aan de n. peroneus superficialis leidt tot zwakte van de spieren in de peroneus loge, sensibiliteitsverlies van de ventrolaterale zijde van het onderbeen en in de wreef van de voet.

Question 61

Wat is het gevolg van schade aan de n. peroneus profundus?

Answer 61

Schade aan de n. peroneus profundus leidt tot zwakte van de spieren in de peroneus loge en sensibiliteitsverlies in een kleine regio tussen de eerste en tweede teen.

Question 62

Met welke structuren moet je rekening houden bij een punctie in de elleboog?

Answer 62

– Mediaal: n. ulnaris;
– Ventraal: n. medianus, vena mediana cubiti systeem, a. brachialis. De arterie kan ook al gesplitst zijn, dan kan men de a. radialis en/of a. ulnaris raken;
– Dorsaal: tricepspees.
Lateraal in het gewricht, het humeroradiaal gewricht, is de beste manier om de elleboog te bereiken zonder andere structuren te raken.

Question 63

Wat loopt er gevaar bij een distale radiusfractuur?

Answer 63

Bij een distale radiusfractuur loopt de n. radialis gevaar. Als er echter sprake is van een ventrale dislocatie, loopt naast de n. radialis (door tractie) ook de n. medianus gevaar.

Question 64

Wat gebeurt er als je valt op je anatomische snuifdoos?

Answer 64

Als iemand valt en de anatomische snuifdoos is pijnlijk dan kan er een breuk van het os scaphoideum zijn.