HC 2.6 Botaanleg, remodeling en reparatie

Question 1

Welke twee vormen van botvorming zijn er?

Answer 1

• Desmale verbening: vanuit mesenchymale stamcellen –> osteoblast –> osteoïd vorming (schedel, scapula, bekkenkam)
• Echondrale verbening: tegen kraakbeen bot afzetten (lange pijpbeenderen)

Question 2

Wat zijn de bouwstenen van het bot?

Answer 2

Bot is een gespecialiseerde vorm van bindweefsel net als kraakbeen. Het bestaat uit cellen: osteoblasten, - cyten en - clasten. Daarnaast ook uit botmatrix en calciumkristallen.

Question 3

Waaruit ontstaan osteoblasten?

Answer 3

Uit mesenchymale stamcellen

Question 4

Waar bevinden de osteoblasten zich?

Answer 4

Aan de rand van het bot bij het beenmerg.

Question 5

Wat produceren osteoblasten?

Answer 5

Osteoïd. Nog zacht bindweefsel, ziet er lichtroze uit. Wordt pas hard als het is gecalcificeerd.

Question 6

Hoe zien osteoblasten eruit als ze inactief zijn en hoe zien ze eruit als ze actief zijn?

Answer 6

Inactief: plat
Actief: met meer basofiel cytoplasma en eccentrische kern.

Question 7

Waaruit bestaat het osteoïd?

Answer 7

Voornamelijk uit collageen type 1. Daarnaast bestaat het ook uit de volgende eiwitten: osteonectine, osteocalcine en alkalisch fosfatase. Deze eiwitten helpen bij het inbouwen van calciumkristallen en dus het calcificeren van bot.

Question 8

Hoelang duurt het mineraliseren van het osteoïd?

Answer 8

10 dagen

Question 9

Hoeveel procent van het botvolume bestaat uit osteoïd en hoeveel procent van het botoppervlak bestaat uit osteoïd?

Answer 9

2%, 20%

Question 10

Wat is osteomalacie?

Answer 10

Het osteoïd wordt wel goed afgezet, maar niet gecalcificeerd.

Question 11

Hoe vindt de mineralisatie plaats?

Answer 11

Er worden apatiet en hydroxyapatiet kristallen ingebouwd. Osteoblasten vormen een soort vesicles, osteocalcine bindt aan calcium en alkalisch fosfatase trekt fosfaat aan. De kristallen verbinden zich met het collageen type I.

Question 12

Wat is de klinische relevantie van mineralisatie?

Answer 12

• radionucleotiden: nucleaire geneeskunde
• tetracycline: kan ingebouwd worden in het botbiopt, is fluoriserend onder de microscoop, hierdoor kun je kijken of er goede mineralisatie is van het bot bij bijv. instabiliteitsfracturen.
• metaal-geïnduceerde osteomalacie: bij hemachromatose wordt er ijzer ingebouwd in het osteoïd in plaats van calcium, dus hierdoor krijg je niet goed gemineraliseerd bot. Dit zie je als een blauwe lijn onder de microscoop.

Question 13

Wat zijn de kenmerken van osteocyten?

Answer 13

Osteocyten zijn gedifferentieerde osteoblasten die volledig zijn omgeven door gemineraliseerd osteoïd. Ze hebben mechanoreceptoren, die de krachten op het bot meten en daarmee kunnen aangeven waar remodeling nodig is. Ze zijn met elkaar verbonden door canaliculi.

Question 14

Uit wat ontstaan osteoclasten?

Answer 14

Osteoclasten ontstaan uit hematopoietische stamcellen en dan uit de monocytaire reeks: het zijn een soort bij elkaar gefungeerde macrofagen. Ze zijn dus ook meerkernig

Question 15

Hoeveel x groter zijn de osteoclasten dan osteocyten en osteoblasten?

Answer 15

20-100x

Question 16

Hoe zorgen osteoclasten voor botresorptie?

Answer 16

Ze binden aan het bot. Scheiden waterstof uit die bindt aan het zuurstof in de kristallen, die vallen hierdoor uit elkaar. Ook scheidt het collagenase en andere enzymen uit die het bindweefsel gaan aanpakken.

Question 17

Hoe kun je de botresorptie remmen? En waarvoor kun je dit therapeutisch toepassen?

Answer 17

Osteoclasten worden gestimuleerd door RANKL, door dit te remmen met denosumab kun je osteoclast activiteit remmen. Zinvol bij reusceltumoren, osteoporose en kankergerelateerde fracturen.

Question 18

Waar gebeurt de remodeling?

Answer 18

Bone-modeling units

Question 19

Waar komt calcitonine vandaan en wat stimuleert het?

Answer 19

Calcitonine komt uit de schildklier en stimuleert osteoclasten.

Question 20

Waar komt PTH vandaan en wat stimuleert het?

Answer 20

PTH komt uit de bijschildklier, remt de osteoblasten: die geven dan IL-6 en IL-11 af wat de osteoclasten stimuleert.

Question 21

Wat is het gevolg van hyperparathyreoïdie?

Answer 21

Meer osteoclast activiteit waardoor het calcium stijgt in het bloed.

Question 22

Hoe kun je remodeling terugzien aan het bot?

Answer 22

Cementlijnen / kitlijnen

Question 23

Wat is morbus Paget?

Answer 23

Ziekte waarbij eerste de osteoclasten erg actief zijn waarna als reactie hierop de osteoblasten erg actief worden. Hierdoor krijg je op sommige plekken overmatige vorming van bot en op sommige plaatsen overmatige oplossing: dikke en dunne trabekels. Je ziet daarnaast ook vele cementlijnen.

Question 24

Wat zijn de fasen van morbus Paget?

Answer 24

Osteoclastische fase –> stabiliteitsfase –> osteoblastische fase. Uiteindelijk winnen de osteoblasten, met als gevolg te veel botvorming die bloedvaten en zenuwen kunnen belemmeren.

Question 25

Hoe vindt de fractuurgenezing plaats?

Answer 25

hematoom –> macrofagen die de stolsels opruimen –> komen stofjes vrij waardoor er fibroblasten en bloedvaatjes komen (granulatieweefsel na 2 dagen) –> dan differentiëren er cellen tot osteoblasten en chondroblasten –> osteoblasten zetten na een week osteoïd af en de chondroblasten vormen kraakbeen die als een mal kan fungeren.
Eerst wil je het bot immobiliseren zodat er goede trabekels kunnen worden gevormd. Daarna wil je het bot langzaam mobiliseren zodat het zich kan remodelleren. Langzaam wordt het van trabeculair lamellair bot.

Question 26

Wat zijn de complicaties van fractuurgenezing?

Answer 26

infectie en pseudoartrose
pseudoartrose: herstel van de fractuur gebeurt niet goed, waardoor het trabeculair bot niet overgaat in lamellair bot, hierdoor wint het kraakbeen en ontstaat er een gewrichtje.

Question 27

Wanneer betrekken we de patholoog?

Answer 27

• Hematologische maligniteiten
• Bottumoren
• Insufficiëntiefracturen

Question 28

Hoe verkrijgen we weefsel voor de patholoog?

Answer 28

Cristabiopt (hematologisch, metabool). Jamshidi biopt (appelboortje, voor tumoren), excochleatie (uitschrapen van tumoren). Resectie/excisie.

Question 29

Wat zijn de methode van bewerking van bot?

Answer 29

1. Ontkalking doen (EDTA en mierenzuur): oplossen van de kristallen. Doen we bij tumoren: snel, simpel en immunohistochemie is mogelijk.
2. geen bewerking en imbedden in plastic: bij metabole (beoordeling calcificatie) en hematologische vraagstelling (optimaal cel detail)

Question 30

Welke kleuringen kun je toepassen op het bot?

Answer 30

• HE: celmorfologie
• Zure fosfatase: osteoclasten
• Tetracycline: calcificatie beoordelen
• Goldner: gecalcificeerd bot wordt groen
• Thionine: mineralisatiestatus

Question 31

Hoe zien osteoclasten er actief uit en inactief?

Answer 31

Actief: grote cel meerkerning. Inactief: kleinere cel met maar twee kernen.